در آمريکا، هنگامی که پدران به مراقبت از فرزند خود اختصاص می دهند ، در ۵۰ سال گذشته سه برابر شده است. افزایش مشارکت پدران در پرورش فرزند در کشورهایی که مرخصی باحقوق یا انگیزه برای مرخصی را برای پدران افزایش داده اند- مانند آلمان، اسپانیا، سوئد و ایسلند- بیشتر نیز بوده است.
پژوهش هایی روزافزون درمی یابند که کودکانی که پدر فعال داشته اند در گستره ای از خروجی ها، ازجمله در سلامت فیزیکی و عملکرد شناختی، بهتر عمل می کنند.
علی رغم مشارکت روبه رشد پدران در مراقبت از فرزند و اهمیت آن ها در زندگی کودکان خود، پژوهش ها دربارهٔ تأثیر پدری روی مردان به طرز غافلگیرکننده ای اندک است. حتی پژوهش هایی بسیار اندک روی تغییرات مغزی و بیولوژیکی ناشی از پدر بودن متمرکز هستند.
دور از ذهن نیست که والد شدن میتواند برای هر فردی با یک کودک جدید دگرگون کننده باشد. برای زنانی که مادران بیولوژیکی هستند، تغییرات هورمونی مربوط به بارداری می تواند تغییرات احتمالی مغز مادران را توضیح دهد.
اما آیا پدر بودن مغز و بدن مردان را- که به طور مستقیم بارداری را تجربه نمی کنند- به گونه ای تحت تأثیر قرار می دهد که انگیزه ای برای والد بودن آن ها شود؟ پژوهشی جدید روی تازه پدران در دو کشور به بررسی این پرسش می پردازد.
آثار بارداری روی مغز یک تازه مادر
پژوهش های اخیر شواهدی قانع کننده یافته اند که حاملگی می تواند انعطاف پذیری عصبی، یا مدلسازی مجدد، را در مغز زنان بهبود دهد. پژوهشگران با استفاده از تصویربرداری پرتو مغناطیسی (MRI) تغییراتی با مقیاس بزرگ را در آناتومی مغز زنان در حین بارداری شناسایی کرده اند.
در یک پژوهش، پژوهشگران اسپانیایی مغز مادران فرزند اول را پیش از بارداری و بار دیگر دو ماه پس از تولد فرزند اسکن کردند. در مقایسه با زنان بدون فرزند، حجم مغز تازه مادران کوچکتر بود که نشان می دهد ساختارهای کلیدی مغز درواقع در طول بارداری و دوران اولیهٔ پس از زایمان جمع شده اند.
تغییرات مغز چنان آشکار بود که یک الگوریتم می توانست به راحتی مغز یک زن را که باردار بوده، از مغز یک زن بدون فرزند تمییز دهد.
در سرتاسر مغز، این تغییرات در مادهٔ خاکستری مشخص است؛ یک لایه بافت غنی از نورون در مغز.
به نظر می رسد بارداری ساختارهایی را در قشر- سطح بیرونی مغز و تازه ترین بخشی که تکامل یافته- تغییر دهد؛ ازجمله نواحی مرتبط با فرایند تفکر دربارهٔ دیگران که پژوهشگران آنرا «نظریهٔ ذهن» می نامند.
مادران همچنین تغییراتی را در زیرقشر نشان میدهند - ساختارهایی قدیمی تر و عمیق تر درون مغز که با عملکردهای نخستین ارتباط دارند، مانند احساسات و انگیزه.
چرا این تغییرات ساختاری پس از بارداری رخ می دهد؟
پژوهشگران باور دارند این تغییرات مغزی می تواند مراقبت احساسی مادران از نوزادارن را تسهیل کنند - زیرا آن ها نیاز به توجه مداوم دارند و نمی توانند نیازهای خود را به زبان آورند. در واقع ، وقتی مادران عکس ها یا فیلم های نوزادان خود را می بینند، آن بخش از مغزهایشان که در بارداری بیشتر از همه تغییر کرده بود، فعال می شود.منطقی به نظر می رسد که مغز تازه مادران به گونه ای تغییر کند که به آنها اجازه دهد به نوزادان خود واکنش دهند و از آنها مراقبت کنند.
اما پدران چه؟ آنها بارداری را مستقیماً تجربه نمی کنند، ولی شاید از کودکان مراقبت کنند.
مانند تمرین هر مهارت جدید، تجربهٔ مراقبت از یک نوزاد می تواند مهر خود را در مغز والدین به جا بگذارد. این چیزی است که دانشمندان علوم اعصاب انعطاف پذیری مغزی ناشی از تجربه می نامند- مانند تغییرات مغزی که پس از یاد گرفتن یک زبان جدید یا یک ساز موسیقی جدید رخ می دهند.
بدنه ای کوچک اما روبه رشد پژوهش ها در حال مشاهدهٔ این نوع انعطاف پذیری در پدرانی است که بدون حامله شدن نیازهای شناختی، فیزیکی و احساسی مراقبت از یک نوزاد را تجربه می کنند.
برای یادگیری بیشتر درمورد انعطاف پذیری مغز پدران، دو تیم پژوهشی از دانشگاه کالیفرنیای جنوبی در لس آنجلس و موسسهٔ پژوهش های بهداشتی گرگوریو مارانیون در مادرید، عضوی از پروژهٔ مادرباش (BeMother)، در یک مطالعهٔ جدید با یکدیگر همکاري کردند.
آن ها ۴۰ مرد- ۲۰ نفر در اسپانیا و ۲۰ نفر در کالیفرنیا- را به کار گرفتند و از هرکدام دوبار اسکن MRI تهیه کردند: اول در هنگام بارداری شریک زندگی شان و بار دیگر هنگامی که کودک شش ماهه بود. آنها یک گروه کنترل ۱۷ نفره از مردان بدون فرزند را نیز در پژوهش گنجاندند.
آنها چندین تغییر قابل توجه در مغز پدران بین دو اسکن یافتند که در مردان بدون فرزند در همان دورهٔ زمانی ظاهر نشدند. در هردو نمونهٔ اسپانیایی و کالیفرنیایی، تغییرات مغز مردان در نواحی ای از قشر ظاهر شد که در پردازش دیداری، توجه و همدردی نسبت به کودک مشارکت دارند.
چه چیزی مغز تازه پدران را تغییرشکل می دهد؟
درجهٔ انعطاف پذیری مغز در پدران میتواند به زمان تعامل با کودک شان بستگی داشته باشد. با این که پدران در بسیاری از بخش های دنیا به طور روزافزون در مراقبت از کودک مشارکت می کنند، این مشارکت در مردان متفاوت تغییر زیادی دارد.
این گسترهٔ مشاکرت می تواند توضیح دهد که چرا تغییرات مغزی یافته شده در این پدران در مقایسه با تغییرات مشاهده شده در تازه مادران بسیار جزئی تر هستند. در حقیقت ، تغییرات مغزی در پدران تقریباً نصف میزان تغییرات مشاهده شده در مادران بود.
عوامل اجتماعی، فرهنگی و روان شناختی، که تعیین میکنند مشغولیت پدران با فرزندان خود چقدر باشد، میتوانند به نوبهٔ خود روی تغییرات مغز پدر تاثیر بگذارند.
در حقیقت، پدران اسپانیایی، که به طور میانگین مرخصی پدری دست ودلبازانه تری نسبت به پدران آمریکایی دارند، نسبت به پدران کالیفرنیایی تغییراتی واضح تر در نواحی ای از مغز نشان دادند که توجه هدف محور را پشتیبانی می کنند، که می تواند به پدران کمک کند با اشارت کودک خود هماهنگ شوند.
این یافته ها این پرسش را ایجاد می کند که آیا سیاست های خانواده که زمان سپری شدهٔ پدران را با نوزاد خود در دوران اولیهٔ پس از زایمان افزایش میدهند، می توانند توسعهٔ مغز پدری را پشتیبانی کنند یا خیر.
از طرف دیگر، شاید مردانی که مدلسازی مجدد مغز و هورمون ها در آنها قوی تر است، انگیزهٔ بیشتری برای مشارکت در پرورش فرزند خود دارند.
پژوهش های بیشتری برای پرداختن به این پرسش ها لازم است و یافتن این که چگونه میتوان به بهترین شکل به درمان پدرانی پرداخت که احتمالاً دچار ریسک مشکل سازگاری با نقش والدی خود هستند.
علی رغم اهمیت پدران در پرورش فرزند، سازمان ها تمایلی به اولویت گذاری تأمین مالی پژوهش روی مردانی که قرار است پدر شوند، نشان نداده آند؛ اما با انتشار یافته هایی از این دست، این مسأله میتواند تغییر کند. پژوهش های بیشتر با اندازه گیری های دقیق تر مراقبت پس از زایمان می توانند حقایق بیشتری را دربارهٔ انعطاف پذیری مغز والدی در مردان و زنان آشکار کنند.
- 11
- 1