یک ماده قوی تازه کشف شده توسط دانشمندان ممکن است از مقاومت آنتی بیوتیکی جلوگیری کند.
به گزارش ایسنا به نقل از اس ای، دانشمندان یک آنتی بیوتیک جدید احتمالی را از سویه ای از باکتری موجود در خاک شنی کارولینای شمالی واقع در آمریکا جدا کرده اند که نحوه عملکرد آن می تواند عوامل بیماری زا را کمتر در معرض مقاومت دارویی قرار دهد.
این ماده قوی به نام کلوویباکتین (clovibactin) به تازگی در آزمایشگاه های استارت آپ دارویی نوووبیوتیک (NovoBiotic) کشف شده است.
گفتنی است که اگر در نهایت ایمنی آن تایید شود، حدود یک دهه طول میکشد تا به چیزی تبدیل شود که پزشکان بتوانند واقعاً از آن استفاده کنند. با این وجود، پژوهشگران پشت این کشف، هیجان زده هستند.
کیم لوئیس، میکروبیولوژیست دانشگاه نورث ایسترن می گوید: من فکر می کنم این پایان راه تکامل به سوی اجتناب از مقاومت آنتی بیوتیکی است.
شنیدن این موضوع در بحبوحه بحران رو به رشد مقاومت ضد میکروبی که سومین علت مرگ و میر جهانی در سال ۲۰۱۹ بود و انتظار میرود تا سال ۲۰۵۰ منجر به مرگ ۱۰ میلیون نفر در سال شود، شگفت انگیز است.
مقاومت آنتی بیوتیکی یا مقاومت به آنتی بیوتیک یعنی میکروب های بیماری زا که برای مبارزه با آنان آنتی بیوتیک استفاده می شود، با جهش ژنی نسبت به این داروها مقاومت پیدا کنند و نسل های جدیدی به وجود بیایند که نتوان با آن ها مبارزه کرد. این نوع مقاومت به توانایی میکروارگانیسم ها مانند باکتری ها، ویروس ها، انگل ها و قارچ ها برای مقاومت دربرابر اثرات داروهایی که در ابتدا برای کشتن آن ها یا مهار رشد آنها طراحی شده بودند، اشاره دارد.
از مهم ترین عوامل این نوع مقاومت دارویی، مصرف خودسرانه یا بیش از حد آنتی بیوتیک هاست. این پدیده کل جامعه انسانی را به خطر می اندازد، به طوری که خطر آنرا به تروریسم تشبیه کرده اند. مقاومت باکتری ها به آنتی بیوتیک ها یکی از بزرگ ترین چالش هایی است که سلامت انسان عصر مدرن را تهدید می کند. این پدیده تهدید قابل توجهی برای سلامت عمومی جهان است، زیرا باعث کاهش کارآمدی درمان بیماری های عفونی می شود و آنها را سخت تر درمان می کند.
در دهه های اخیر مصرف آنتی بیوتیک علاوه بر پزشکی در کشاورزی هم افزایش چشمگیری داشته و آنتی بیوتیک ها در دامداری، پرورش مرغ و طیور، پرورش ماهی و آبزیان، تولید محصولات کشاورزی و در باغ های میوه استفاده می شود، بنابراین مقاومت به آنتی بیوتیک، کشاورزی و محیط زیست را هم تحت تأثیر قرار می دهد.
توانایی میکروب ها در تغییر، تنها دلیل مقاومت به آنتی بیوتیک نیست. از سال ۱۹۸۷ هیچ رده آنتی بیوتیک تازه ای تولید نشده و در خط تولید شرکت هاي داروسازی بزرگ تقریبا هیچ آنتی بیوتیک تازه ای نیست. برای تولید آنتی بیوتیک جدید، انگیزه اقتصادی کافی وجود ندارد، چرا که آنتی بیوتیک ها فقط در صورت لزوم برای یک یا دو هفته مصرف میشوند و به دلیل خطر مقاومت میکروب ها، مدت استفاده از آن ها محدود است، در حالی که داروهایی مثل داروی فشار خون یا داروی کاهنده قند برای تمام عمر مصرف می شوند.
اما یک دلیل وجود دارد که باید در مورد خوش بینی بیش از حد به کلوویباکتین محتاط بمانیم.
لوئیس خاطرنشان می کند: ما در مرحله اول هستیم. اما مهم ترین چیز در مورد کلوویباکتین، جدای از این که نوید یک داروی شگفت انگیز را می دهد، این است که درک ما را از آنتی بیوتیک ها و پیرامون آن گسترش می دهد.
توسعه آنتی بیوتیک های جدید تا حدی چالش برانگیز است، زیرا ۹۹ درصد از گونه های باکتری (Bacterium) به طور مشترک در آزمایشگاه رشد نمی کنند.
لوئیس و همکارانش با استفاده از تکنیکی که در کارهای قبلی توسعه یافته بود، مقداری خاک شنی را برداشتند و دوره نهفتگی آن را افزایش دادند تا ببینند آیا این امر باعث تشویق انواع جدیدی از باکتری ها در آزمایشگاه می شود یا خیر.
پس از سه ماه، گونه ی جدیدی به نام الفتریا تری کارولینا (Eleftheria terrae Carolina) ظهور کرد که پژوهشگران، کلوویباکتین را از آن جدا کردند.
مارکوس وینگارت، شیمی دان دانشگاه اوترخت توضیح می دهد:از آنجایی که کلوویباکتین از باکتری هایی که قبلاً نمی توانستند رشد کنند، جدا شده است، باکتری های بیماری زا قبلاً چنین آنتی بیوتیکی را ندیده اند و زمانی برای ایجاد مقاومت نداشته اند.
کلوویباکتین خود را روی پوشش درونی باکتری ها مستقر می کند. در اینجا، فیبرهای رشته ای از مولکول های پپتیدوگلیکان را جمع آوری و متصل می کند که باکتری ها از آن برای ساختن غشای سلولی که روی آن قرار دارند، استفاده می کنند. سپس باکتری ها غشای خود را در تلاشی بیهوده برای از بین بردن این مزاحم از بین می برند.
لوئیس توضیح می دهد:مهیج ترین چیز این است که منحصر به فرد است و به یک هدف بسیار ساده (مولکول های فسفات) متصل می شود که نمی توانند تغییر کنند.
او ادامه داد: این اولین کشف یک ترکیب است که به یک هدف ساده تغییر ناپذیر متصل می شود.
از آنجایی که بخش فسفات مولکول ساختمان دیواره سلولی برای انجام عملکرد مولکول بسیار مهم است، باکتری ها نمی توانند این ساختار را همانطور که با موفقیت با مولکول های هدف آنتی بیوتیک دیگر انجام می‌دهند، بدون عواقب تغییر دهند. اما این تنها یکی از راه هایی است که باکتری ها مقاومت آنتی بیوتیکی ایجاد می کنند، بنابراین هیچ تضمینی وجود ندارد.
کلوویباکتین تاکنون موفق شده عفونت های MRSA را در موش ها پاک کند و غیرسمی بودن آن برای سلول های آزمایشگاهی انسانی ثابت شده است.
گفتنی است که پژوهشگران در طول این آزمایش ها کوچکترین نشانه ای از مقاومت را تشخیص ندادند.
پیامدهای مقاومت به آنتی بیوتیک ها گسترده است. این عارضه می تواند به بروز بیماری های طولانی تر و شدیدتر، افزایش نرخ مرگ و میر و هزینه های بهداشتی بالاتر منجر شود. عفونت هایی که قبلاً به راحتی قابل درمان بودند، ممکن است غیرقابل درمان شوند و تهدیدی جدی برای جمعیت های آسیب پذیر مانند نوزادان، سالمندان و افرادی با سیستم ایمنی ضعیف به وجود آورد. علاوه بر این، مقاومت به آنتی بیوتیک ها پیامدهای اقتصادی قابل توجهی نیز دارد، زیرا امکان دارد افزایش مدت بستری در بیمارستان، کاهش بهره وری و افزایش بار بر سیستم های بهداشتی شود.
در سال ۲۰۱۴ سازمان بهداشت جهانی از مقاومت دارویی در برابر آنتی بیوتیک ها بعنوان یک «تهدید بزرگ جهانی» نام برد. این سازمان با بررسی آمار مربوط به ۱۱۴ کشور، از افزایش مقاومت دارویی در همه نقاط جهان خبر داد. این نهاد وابسته به سازمان ملل متحد، روز ۳۰ آوریل ۲۰۱۴ با انتشار گزارشی اعلام کرد جهان وارد دوره «پسا آنتی بیوتیک» شده است که نشان دهنده دوره ای است که عفونت های ساده ای که برای سالیان طولانی قابل درمان بودند، کشنده شده اند.
در حالی که هنوز کارهای زیادی برای انجام دادن وجود دارد، تحقیقات این گروه پژوهشی نشان می دهد که پتانسیل آنتی بیوتیک های با اثربخشی طولانی وجود دارد.
این پژوهش در مجله Cell منتشر شده است.
- 10
- 3
