بررسی بر روی پروتئین های موجود در مایع مغزی نخاعی، پنج زیرگروه آلزایمر را نشان می دهند اما بیشتر تلاش های درمانی فقط یک مورد را هدف قرار داده اند.
به گزارش ایسنا، مایع احاطه کننده مغز افراد مبتلا به آلزایمر حاوی پروتئین هایی متفاوت از پروتئین هایی است که در افراد بدون بیماری تخریب کننده عصبی دیده می شود و هنگامی که دانشمندان هلندی نمونه های بیش از ۴۰۰ بیمار را مورد مقایسه قرار دادند، متوجه شدند که همه آنها یکسان نیستند؛ بنابراین آنان پنج نوع بیماری آلزایمر را شناسایی کردند که هر بیمار دارای مجموعه ای از پروتئین ها بود و آنان را بعنوان دارای یکی از این گونه ها در گروه بندی پژوهشگران قرار می داد.
نتایج این پژوهش نه تنها برخی از تفاوت هایی را که در نحوه پیشرفت آلزایمر مشاهده می کنیم را به نمایش گذاشته است، بلکه نشان دهنده نیاز به درمان متفاوت در هر یک از انواع مختلف است که به طور بالقوه نرخ بالای شکست در یافتن درمان های موفق تاکنون را توضیح می دهد.
آلزایمر نه تنها بیماری بسیار بی رحم برای کسانی است که بر اثر آن از بین می روند و هم برای عزیزان آنان، بلکه می تواند سیستم های مراقبت های بهداشتی را با افزایش سن جمعیت تحت تاثیر قرار دهد. دانشمندان با آگاهی از این مشکل و مزیت های بی شمار حاصل از حل آن، مجموعه وسیعی از داروها را علیه این بیماری آزمایش کرده اند. بسیاری از این داروها در مدل های حیوانی عملکرد خوبی داشته اند اما در آزمایش های انسانی شکست خورده اند.
به تازگی با اولین داروی جدید آلزایمر که توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) طی ۱۸ سال گذشته در سال ۲۰۲۱ تائید شد پیشرفت هایی حاصل شده است همچنین نتایج قابل توجه بهتری در سال گذشته برای داروی شگفت انگیز احتمالی دونانماب اعلام شد، اگرچه هر دو این داروها مشکلات خود را دارند.
برخی از دانشمندان علوم اعصاب پیشنهاد کرده اند که عدم موفقیت این است که چندین بیماری تحت عنوان آلزایمر در کنار هم قرار گرفته اند و نتایج پژوهش جدید شواهدی برای این حدس ارائه می دهد.
گروهی به رهبری بتی تیمز از دانشگاه وریج (Vrije) آمستردام، مایع مغزی نخاعی ۴۱۹ فرد مبتلا به آلزایمر و ۱۸۷ فرد گروه کنترل را برای ۱۰۵۸ پروتئین آزمایش کردند. در نیمی از مبتلایان پیشرفت زوال عقل مشاهده شد. پژوهشگران قبلا سه زیرگروه را بر اساس آزمایش پروتئین کمتر شناسایی کرده بودند.
آلزایمر با ایجاد پلاک های بتا آمیلوئید در مغز مرتبط است که می توان از آن برای تشخیص این نوع پس از مرگ استفاده کرد؛ بنابراین جای تعجب نیست که برخی از آنهایی که مورد بررسی قرار گرفتند، با برچسب زیرگروه یک، تولید آمیلوئید را در میان سایر ویژگی های متمایز، افزایش دادند. با این حال، زیرگروه پنج در واقع تولید آمیلوئید را کاهش داد که با اختلال در سد خونی مغزی همراه بود و رشد سلول های عصبی آنها نیز مهار شد.
زیرگروه ۲ دچار کاهش بیش از حد سیناپس ها و پروتئین های مرتبط با میکروگلیا (سلول های ایمنی مغز) شد. زیرگروه سه، نادرترین، اختلال در تنظیم RNA را نشان داد، در حالی که در زیرگروه چهار مشکل ظاهرا مربوط به شبکه کوروئید بود که مایع مغزی نخاعی را تولید می کند.
هر زیرگروه دارای مشخصات ژنتیکی خاصی است که نشان دهنده خطر بالاتر است. به عنوان مثال ، زیرگروه یک با غنی سازی ژن TREM۲ مرتبط است که پیش از این با آلزایمر مرتبط بوده است.
اگر آلزایمر چنین دلایل مولکولی متفاوتی داشته باشد، شکست های گذشته در ایجاد درمانی موثر منطقی است. حیوانات آزمایشگاهی که برای شباهت و با تغییرات ژنتیکی رایج پرورش داده می شوند ، احتمالا همه یک نوع را تکرار می کنند. مولکولی که بیماری را در یکی قطع می کند، احتمالا در دیگری موفق می شود، با این حال، زمانی که در انسان آزمایش شود، انتظار داریم که فقط بر روی بخشی از گروه مطالعه کار کند.
اگر دارویی، همان درمانی بود که انتظارش را داشتیم و تخریب عصبی را در همه افراد دارای آن نوع متوقف می کرد و ممکن بود برای اثبات ارزش دارو در آزمایش های بالینی کافی باشد اما تعداد کمی از داروها موثر واقع شدند.
چیزی که در یک پنجم از گروه درمان به طور قابل قبولی کارایی دارد، ممکن است عملکرد ضعیفی در گروه کنترل داشته باشد که بدون حجم نمونه بسیار بزرگ( و بسیار گران) از نظر آماری معنی دار نخواهد بود. تشخیص این مزایا حتی دشوارتر خواهد بود که دارویی برای یک نوع مضر باشد، همانطور که ممکن است در مورد داروهای هدفمند آمیلوئیدی که به زیرگروه پنج داده شد صدق کند.
اگر مشکل همین باشد، ممکن است تیمز و همکاران وی راه حلی داشته باشند. اگر با نمونه برداری از مایع مغزی نخاعی افرادی که در کارآزمایی های آینده ثبت نام کرده اند، بتوان نوع آلزایمر آنان را شناسایی کرد، می توان داروهای جدید برای هر زیرگروه را مورد آزمایش قرار داد.
یافته ها امکان دارد اهداف جدید امیدوارکننده ای را برای چندین زیرگروه نشان دهند. هدف قرار دادن تولید آمیلوئید بنظر راهکاری عملی است ولی فقط برای زیرگروه یک، در حالی که راه های محافظت از رگ های خونی مغز ممکن است در اولویت برای زیرگروه پنج باشد. زیرگروه های ۲ و پنج نسبت به زیرگروه های دیگر از پیشرفت سریعتر بیماری و امید به زندگی کوتاهتر رنج می برند که می تواند اطلاعات مهمی برای کسانی باشد که در آینده در این گروه ها تشخیص داده می شوند.
شایان ذکر است که بیماری آلزایمر شایع ترین نوع زوال عقل است. آلزایمر بیماری پیشرونده است و با از دست دادن حافظه خفیف شروع می شود و احتمالا منجر به از دست دادن توانایی انجام مکالمه و واکنش به محیط خواهد شد. بیماری آلزایمر قسمت هایی از مغز را درگیر خواهد کرد که فکر، حافظه و زبان را کنترل می کنند.
افراد جوان ممکن است به بیماری آلزایمر مبتلا شوند، ولی کم تر چنین موردی شایع است. تعداد افرادی که با این بیماری زندگی می کنند هر پنج سال بعد از ۶۵ سالگی دو برابر می شود. پیش بینی می شود که این تعداد تا سال ۲۰۶۰ تقریبا سه برابر شوند و به ۱۴ میلیون نفر برسند. علائم این بیماری می تواند برای اولین بار پس از ۶۰ سالگی ظاهر شود و خطر ابتلا به آن با افزایش سن افزایش می یابد.
علائم اولیه بیماری شامل فراموشی رویدادها یا مکالمات اخیر است و با گذشت زمان، به مشکلات جدی حافظه و از دست دادن توانایی انجام کارهای روزمره تبدیل خواهد شد. داروها ممکن است باعث بهبود یا کاهش پیشرفت علائم شوند همچنین برنامه ها و خدمات می توانند به حمایت از افراد مبتلا به این بیماری و مراقبان آنان کمک کنند. هیچ درمانی وجود ندارد که بیماری آلزایمر (Alzheimer's disease) را درمان کند و در مراحل پیشرفته، از دست دادن شدید عملکرد مغز می تواند باعث کم آبی ، سوءتغذیه یا عفونت شود. این عوارض میتواند منجر به مرگ نیز شوند.
نتایج این پژوهش در نشریه Nature Aging منتشر شده است.
- 11
- 1
