به گزارش ایسنا، درجاتی از حالت تهوع به همراه یا بدون استفراغ در ۵۰ تا ۹۰ درصد از همه بارداری‌ها اتفاق می‌افتد و این اختلال در کشورهای غربی و مناطق شهری نسبت به کشورهای آفریقایی و آسیایی شایع‌تر است. اگر چه روند به وجود آمدن این عارضه به صورت دقیق مشخص نشده است؛ ولی عوامل روانشناختی، تغییرات هورمونی، تغییرات حرکتی دستگاه گوارش و هلیکوباکتر پیلوری، فرضیه‌های اصلی احتمالی به وجود آمدن تهوع در بارداری هستند.
مطالعات نشان داده‌اند که تهوع و استفراغ بارداری تاثیر قابل توجهی بر زندگی خانوادگی، توانایی انجام فعالیت‌های روزمره معمول، عملکرد اجتماعی و سطح استرس دارد. برای تهوع و استفراغ درمان‌های مختلفی از جمله تغییرات غذایی، خوردن دارو و تزریق سرم وجود دارد.
آروماتراپی یا رایحه‌درمانی نوعی پزشکی مکمل است که در آن درمان‌گر از اسانس روغنی گیاهان به صورت استنشاقی یا ماساژ برای درمان بیماری‌ها استفاده می‌کند. زنان باردار، به علت ترس از اثرات تراتوژنیک که باعث ایجاد ناهنجاری در جنین می‌شود، تمایلی به استفاده از دارو در زمان بارداری ندارند. به همین دلیل استفاده از پزشکی مکمل و جایگزین در میان زنان به‌ویژه در سنین باروری رایج است. امروزه در سراسر جهان، ماماها اغلب از پزشکی مکمل در حرفه خود استفاده می‌کنند. رایحه‌درمانی یکی از انواع درمان‌های رایج توصیه شده توسط ماماها است.
نعناع فلفلی با نام علمی Mentha piperita L.، گیاهی چند ساله و معطر است و درمانگرهای گیاهی از آن به عنوان ضد اسپاسم، ضد درد، ضدافسردگی، تقویت‌کننده شیردهی، آرام‌بخش و برای درمان عفونت‌های دستگاه تنفسی و دستگاه ادراری، اسهال، دیابت، ویار و قاعدگی دردناک استفاده می‌کنند. اسانس روغنی نعناع فلفلی از تقطیر بخش‌های هوایی گیاه به دست می‌آید. استنشاق این اسانس می‌تواند برای کاهش تب، تسکین تهوع و استفراغ و بهبود گوارش استفاده شود. اسانس نعناع فلفلی دارای اثرات ضدتشنجی در برابر کانال گیرنده ۵-HT3 است که می‌تواند بر تهوع و استفراغ تأثیر مثبت داشته باشد.
نعناع فلفلی در رده‌بندی مصرف داروها در دوران بارداری، در گروه B2 قرار می‌گیرد. داروهای گروه B داروهایی هستند که مطالعات روی حیوانات خطری را برای جنین نشان نداده و یا بیانگر ایجاد عارضه جانبی در جنین حیوانات بوده است، ولی مطالعات کافی در انسان انجام نشده و شواهدی از خطر در مورد مصرف دارو در دوران حاملگی وجود ندارد.
اسانس نعناع فلفلی در لیست FDA به طور کلی به عنوان امن (GRAS) شناخته شده است. استفاده گسترده از روش‌های طب مکمل، به‌ویژه درمان‌های گیاهی و شواهد ناکافی در مورد اثربخشی و ایمنی گیاهان دارویی در دوران بارداری، مواردی هستند که نیاز به توجه خاصی دارند و به نظر می‌رسد انجام تحقیقات برای تعیین شیوع، ایمنی، اثربخشی و مزایای اقتصادی استفاده از این روش‌ها ضروری است. با توجه به فقدان مطالعات کافی در این زمینه، پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تاثیر رایحه‌درمانی با اسانس نعناع فلفلی را بر تهوع بارداری بررسی کردند.
این مطالعه یک کارآزمایی بالینی یک سر کور بود که روی ۵۶ زن باردار با شدت خفیف تا متوسط تهوع و استفراغ (NVP) در هفته ۶ تا ۲۰ بارداری انجام شد. پس از تعیین سن بارداری و شدت ابتلا به تهوع و استفراغ، افراد به طور تصادفی به یکی از دو گروه روغن نعناع یا دارونما تقسیم شدند. آروماتراپی استنشاقی برای چهار روز و در پایان هر روز انجام شد. هر روز آنها به پرسشنامه تهوع و استفراغ (PUQE) پاسخ دادند. داده‌های به دست آمده با استفاده از روش‌های آماری بررسی شد.
با وجود آن که شدت تهوع و استفراغ در هر دو گروه به طور معنی‌داری کاهش یافته بود، مقایسه شدت تهوع و استفراغ در طول دوره مطالعه و در پایان آن، بین گروه دارونما و گروه اسانس نعناع معنی‌دار نبود.
بررسی‌ها نشان داد با توجه به امکان مکانیسم‌های عصبی که باعث تهوع و استفراغ می‌شود، در این مطالعه اثر آروماتراپی با اسانس نعنا و دارونما مشابه بود. به نظر می‌رسد که این شباهت ممکن است به علت مکانیسم‌های نورولوژیکی ناشی از تهوع و استفراغ در بارداری باشد. عوامل روانشناختی از جمله حفظ آرامش روانی در دوران بارداری باعث کاهش شدت تهوع و استفراغ می‌شود. برای توانمندسازی زنان در حفظ آرامش روانی، توصیه می‌شود روش تنفس صحیح و تکنیک‌های ریلکسیشن یا تن‌آرامی در برنامه‌های آموزشی دوران بارداری مدّ نظر قرار گیرد.
- 16
- 4
