درمان معتادان با کمک فناوری لیزر

به گزارش معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، اعتیاد از جمله بیماری‌های آسیب‌زای اجتماعی محسوب می‌شود که اثرات مخرب آن علاوه بر فرد، اطرافیان و جامعه را نیز درگیر می‌سازد.

یکی از دلایل سخت بودن درمان این بیماری، تمایل فرد معتاد به بازگشت به اعتیاد پس از مداوا است و در واقع این احتمال وجود دارد که شخص بهبود یافته در صورت قرار گرفتن در معرض عوامل محیطی محرک، مجدداً به اعتیاد دچار شود.

 در بیماری اعتیاد بر اثر سوء مصرف مداوم مواد مخدر، مغز، مواد شیمایی لذت بخشی آزاد می‌کند که دیگر بدن به صورت طبیعی قادر به ترشح این مواد نیست و همین مسئله به نقطه کانونی بحران در روند درمان بیمار تبدیل می‌شود.

برای درمان فرد معتاد از برخی داروها مانند متادون استفاده می‌شود که استفاده از این داروها خود عوارضی جدی به همراه دارد و در واقع متادون خود یک داروی اعتیادآور محسوب می‌شود.

روش‌های مداخله‌ای غیر دارویی

فناوری لیزر در پزشکی بر اساس مکانیزم‌های بر هم کنشی با سیستم‌های زیستی، از جمله سیستم‌های عصبی می‌تواند به عنوان یک محرک خارجی، سیستم عصبی یا قسمت خاصی از سیستم عصبی را تحریک کند.

این تحریک خارجی با لیزر می‌تواند جایگزین تحریک شیمیایی شود. از جمله می‌توان از این تحریک لیزری به جای تحریک شیمیایی انجام گرفته با متادون یا متاآمفتامین‌ها استفاده کرد.

بر این اساس، محققان پژوهشکده لیزر و پلاسمای دانشگاه شهید بهشتی در همکاری با متخصصان عصب شناسی مرکز تحقیقات علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تحقیقاتی را برای استفاده از فناوری لیزر جهت درمان بیماران مبتلا به اعتیاد انجام داده‌اند.

دکتر محمد اسماعیل زیبایی از پژوهشگران این تحقیق می‌گوید: مزیت روش مذکور این است که فرد بیمار در صورت احساس نیاز به مواد مخدر با روشن کردن نور لیزر و تاباندن آن به ناحیه مغزی درگیر با بیماری می‌تواند این احساس نیاز خود را تعدیل کند.

این سیستم قابلیت آن را دارد تا به شکل قابل حمل  به صورت کلاه یا هدفون روی سر بیمار قرار گیرد و با قابلیت فرمان پذیری از تلفن همراه بیمار، فرمان‌های مورد نظر را روی سر بیمار ارسال کند.

در حال حاضر متخصصین عصب شناسی و لیزر ایرانی که بر روی این پروژه کار می‌کنند در مرحله مطالعات حیوانی قرار دارند و نتایج آن را با موفقیت بر روی مغز موش های صحرایی مبتلا به اعتیاد آزمایش کرده‌اند.

این گروه جوان امیدوار است در آینده نزدیک این پژوهش وارد مرحله آزمایش انسانی شود و بتوان آن را به مرحله تجاری سازی و تولید انبوه رساند.