چگونه خاطرات بد را فراموش کنیم؟

به گزارش پایگاه اینترنتی« ساینس دیلی»، پژوهشگران با تکیه بر یافته های یک مطالعه جدید گزارش دادند که میتوان نحوه رمزگذاری و حفظ خاطرات احساسی را به وسیله مغز دستکاری کرد.

فیلسوفان در این مطالعه متوجه شدند که تمرکز بر روی جزییات خنثی و بی ارزش یک صحنه آزار دهنده میتواند خاطرات بعدی فرد و برداشت های منفی وی را از آن صحنه تضعیف کند.

بازیابی حافظه بر دو نوع است؛ فرد ممکن است جزییات زيادي را در مورد یک رویداد یا تجربه به یاد آورد ، فرآیندی که پژوهشگران از آن با تیتر" تجدید خاطره"( recollection) یاد می کنند و یا ممکن است حس شناخت و برخورد با یک مسئله را داشته باشد بدون اینکه جزییات آنرا به یاد آورند.

به گفته فلورین دولکوس از اساتید روانشناسی دانشگاه ایلینویز و مولف ارشد این پژوهش، پژوهش های پیشین نشان داده بود که احساسات و عواطف خاطرات را تقویت کرده و بطور خاص در به یاد آوردن واضح تر آن ها کمک می کند.

آن طور که دولکوس می گوید، هرچند این خاصیت احساسات مفید است اما در عین حال می تواند برای کسانی که بارها و بارها جزییات یک رویداد تلخ و آزاردهنده را به یاد می آورند، مشکل ساز باشد، خاطرات منفی می تواند به بروز اختلالاتی چون اختلال اضطراب بعد از سانحه( PTSD) منجر شود، اختلالی که براساس آن یک خاطره حقیقتا آزاردهنده با جزییات خاص در ذهن فرد باقی می ماند.

در این تحقیق، مغز ۱۹ شرکت کننده در حالیکه به عکس هایی با محتوای منفی یا خنثی- مانند یک چهره خونین یا عکس یک درخت- نگاه می کردند، اسکن شد. MRI عملکردی نشان داد که کدام منطقه از مغز هر شرکت کننده در جریان این فعالیت فعال می شود، ابتدا از هر شرکت کننده خواسته شد تا قبل از نگاه کردن برعکس بر جزییات بی ارزش آن تمرکز کند. این شرکت کنندگان در مرحله بعد به مدت چهار ثانیه بر موضوع اصلی عکس نگاه کردند و به اینکه تا چه حدی احساس منفی در آنها ایجاد کرده بود، امتیاز دادند.

شرکت کنندگان سه تا پنج روز بعد به ازمایشگاه بازگشتند تا همان عکس ها و چند عکس جدید را ببینند. از آن ها خواسته شد تا تعیین کنند که کدام عکس به نظرشان کاملا جدید و کدامیک به نظرشان تا حدودی اشنا یا کاملاً اشنا است.

در آخر این افراد بعد از گذشت چند روز جزییات کمتری را در خصوص عکس های تلخ و منفی که دیده بودند به یاد می آورند. بعلاوه اسکن های FMRI هم نشان داد زمانیکه اشخاص بر روی جزییات بی اهمیت عکس های منفی تمرکز می کردند، آن مناطقی از مغز که به ارتباط با شکل پذیری خاطرات احساسی شناخته می شود، بيش ترین فعالیت را داشتند.

یافته های این مطالعه میتواند به ابداع روش هایی جدید برای افزایش انعطاف پذیری روانشناختی( psychological resilience) در افرادی چون سربازان، افسران پلیس یا آتش نشانان منجر شود که در معرض تجربه اتفاقات دل خراش و تکان دهنده قرار دارند. بعلاوه چنين راهبردی میتواند برای افرادی که از افسردگی یا اضطراب رنج می برند هم مفید باشد.

گزارش کاملی از یافته های این مطالعه در مجله Neuropsychologia منتشر شده است.