روانشناسی خوابروانشناسی خواب چیست؟
در حقیقت روانشناسی خواب ترکیبی از دو دانش می باشد که شامل دانش روانشناسی و دانش خواب است. این دانش عوامل رفتاری ، روانشناختی و فیزیولوژیکی که مربوط به خواب طبیعی هستند را بررسی می کند، از طرفی با آزمایش و اعمال روش های روانشناختی مبتنی بر شواهد؛ سعی دارد از اختلالات خواب پیشگیری کرده و آنها را درمان کند.
خوابگردی، فلج خواب، هراس شبانه، پرخوابی و کم‌خوابی از جمله اختلالات خواب هستند که در این شاخه مورد بررسی قرار می گیرند. همچنین در یکی دیگر از شاخه های روانشناسی خواب محتوا و معنای احتمالی رویاها مورد تجزیه قرار می گیرد. بنیانگذار رشته تفسیر رویا و خواب زیگموند فروید است اما امروزه دانش روانشناسی خواب با دانش تجربی و پزشکی خواب ترکیب شده است و از تئوری های مربوط به تفسیر رویا فراتر است.
روانشناسی خواب؛ ترکیبی از دو علمخواب:
خواب مسئله مهمی است که در همه سنین با جنس مرد و زن؛ از نیازهای ضروری محسوب می شود. به طور متوسط یک سوم از عمر انسان صرف خواب می شود و این کار به صورت روزانه تکرار می شود. خواب امکان استراحت سلول های مغزی و آرامش آنها را فراهم می کند؛ به همین دلیل است افرادی که به اختلالات خواب مانند کم خوابی یا بی خوابی دچار می شوند؛ تحریک پذیری بیشتری را احساس خواهند کرد. این دسته از افراد سریعا عصبانی می شوند و توانایی پرداختن به امور خود مانند گذشته ندارند.
افرادی که به دلایل گوناگون سعی دارند از ساعت استراحت و خواب خود کم کنند و به امور کاری بپردازند در حین انجام کار خود به خواب می روند و بی حال می شوند.
اگر در عین خستگی به کار و فعالیت بپردازید نمی توانید به خوبی بر بدنتان کنترل داشته باشید. بر اساس آمار به دست آمده بسیاری از حوادث که در محیط کار، خانه یا هنگام رانندگی رخ می‌دهد به علت کم‌خوابی و خستگی هستند.
بر اساس مکانیسمی که متخصصان از آن صحبت می کنند تعدادی از عضلات بدن زمان خواب به حالت استراحت فرو می روند در نتیجه فرصت خواهند داشت تا بعد از فعالیت های روزانه شدید مجددا خود را احیاء کنند.
در هنگام خواب مغز فعالیت های کمتری را انجام می دهد اما برخی از بخش های مغز همچنان در هنگام خواب کاملا فعال هستند؛ این بخش ها مسئول کنترل ضربان قلب، تنفس و دیگر بخش‌های حیاتی بدن هستند، البته فعالیت این مراکز نیز در هنگام خواب آهسته تر از بیداری خواهد بود؛ همین موضوع باعث به وجود آمدن توصیه های غذایی می شود تا قبل از خواب با معده سنگین به خواب نرویم. بر اساس مطالعات تغذیه مناسب می تواند یک خواب راحت را برای ما به ارمغان بیاورد.
روانشناسی خواب؛ ارتباط رویا و مغزرویا چیست؟
رویاها تصاویری خیالی هستند که دارای روایات مشخص و گاهی بدون روایت هستند و در هنگام خواب در ذهن فرد به نمایش گذاشته می شوند. مجموعه‌ای از تصاویر، ادراک و عواطف در بیشتر خواب ها وجود دارند که می توانند دلپذیر باشند یا هیجان انگیز، کسالت‌آور و حتی وحشتناک باشند.
رویاها از گذشته تا اکنون در تخیل بشر وجود داشته اند، بر اساس سوابق تاریخی موجود گذشتگان رویا را به عنوان پیامی از جانب خدا تعبیر می کرده اند یا ابزاری برای پیش بینی آینده می دانستند، اما در طی سالیان گذشته رویا توانسته نظر روان شناسان، متخصصان اعصاب، فیلسوفان و زیست شناسان را به خود جلب کند، به طوری که همه آنها تحقیقاتی را در مورد خواب دیدن، رویا، معنا و ضرورت آن برای بشر و حیوانات مشابه انجام داده اند.
دلیل خواب دیدن چیست؟
بر اساس آنچه محققان عنوان می کنند تمامی خواب ها دلایل خاصی دارند اما تفسیر خواب و رویا چندان کار ساده ای نیست. برخی اعتقاد دارند رویاها می توانند خاطرات مغز را یکپارچه کنند و همچنین در یادگیری موثر هستند.
گروهی دیگر باور دارند رویاها به مغز اجازه می دهند تا خطرات را شبیه سازی کند در نتیجه آینده را بهتر ببیند و از خودش در برابر پیشامدها محافظت کند. کمک به پردازش افکار، عواطف و تجارب دشوار بر اساس تئوری های فلسفی از جمله دیگر دلایل خواب است که سلامت روان شناختی فرد هنگام بیداری را افزایش می دهد.
روانشناسی خواب؛ دلایل خواب دیدنچرا همیشه خوابمان را فراموش می کنیم؟
فراموش کردن رویاها موضوعی طبیعی است، بسیاری از خواب ها بلافاصله بعد از بیداری یا کمی بعد به فراموش سپرده می شوند. محققان به خواب هایی که سریعا فراموش می شوند؛ خواب سفید می گویند.
بر اساس مطالعات یک سوم از زمانی که در خواب به سر می بریم را صرف خواب های سفید می کنیم؛ شاید دلیل این موضوع به شبیه نبودن کدگذاری مغز در هنگام خواب نسبت به بیداری است.
چگونه می‌توان هنگام بیداری خواب‌ها را به خاطر آورد؟
در بیشتر موارد می توان با رعایت چند نکته ساده خواب ها را به خاطر سپرد، در صورتی که خواب سالمی دارید و تا صبح از خواب بیدار نمی شوید، احتمال فراموش کردن رویاها برایتان بیشتر از کسانی است که در طول شب بیدار می شوند. در ادامه به توصیه هایی اشاره می شود که در به یادآوری خواب ها به شما کمک می کنند:
- یک دفترچه کنار تخت خود بگذارید و بعد از بیدار شدن جزئیات مربوط به خوابتان را در آن یادداشت کنید.
- بدون قرار دادن زنگ هشدار از خواب بیدار شوید، در این صورت با احتمال بیشتری رویاها را به خاطر می آورید. بعد از اینکه زنگ هشدار برای شما به صدا دربیاید؛ مغز برای خاموش کردن صدای هشدار دهنده تمرکز می کند نه رویایی که دیده است.
- در صورتی که خواب را برای خود یادآوری کنید با احتمال بیشتری این موضوع برایتان پیش خواهد آمد، قبل از به خواب رفتن یادآور شوید که می خواهید رویای خود را به خاطر بسپارید.
بازپخش کردن رویاها بعد از خواب بسیار کمک کننده خواهد بود؛ برای این کار باید بعد از بیدار شدن به رویای خود فکر کنید، در این صورت راحت تر خواهید توانست رویا را به یاد بیاورید.
روانشناسی خواب؛ به یاد آوردن خواب با یادداشت کردن آنهاچه مدت زمانی از شب را خواب می بینیم؟
موسسه ملی خواب تخمین می زند در طول خواب شبانه حداقل ۲ ساعت از ۸ ساعت را صرف خواب دیدن می کنیم، براین تقریبا ۲۰ درصد از مجموع زمان خواب دیدن مشغول همین موضوع خواهیم بود و به اوج خود می رسد، البته در مراحل دیگر هم رویا می بینیم اما به این شدت نیست، در صورتی که شواهد بیشتری برای دفاع از این نظریه به دست بیاید مشخص خواهد شد ما همه یا بیشتر زمان خواب خود را در رویا به سر می بریم.
چگونگی تعبیر خواب ها:
در صورتی که کنجکاو هستید درباره معنای پنهان شده در رویای خود اطلاعات کسب کنید می توانید بعد از یادداشت کردن در یک دفترچه آنها را به خاطر بسپارید. یک دفتر و خودکار کنار تخت خود قرار دهید، هر روز صبح بعد از بیدار شدن اولین کار که انجام می دهید به خاطر آوردن رویاها و ثبت آنها باشد، حتی اگر اطلاعات تصادفی را به خاطر می آورید آنها را نیز از قلم نیندازید واحساسات حاصل شده را هم بنویسید.
بدون قضاوت خاصی رویاها را ثبت کنید، برخی از رویاها عجیب اند و ممکن است برخلاف هنجارهای اجتماعی حاکم باشند، بنابراین سعی نکنید خود را براساس رویاها قضاوت کنید.
روانشناسی خواب؛ معانی خواب هابرای هر رویای خود یک عنوان بگذارید در صورتی که قصد داشته باشید به سراغ رویای ثبت شده خود بروید عنوان به شما کمک می کند، با انتخاب عنوان می توانید یک بینش هم ارائه کنید و متوجه شوید که چرا آن رویا را دیده اید و یا معنای نهفته در آن را درک می کنید.
از ابتدای زمان رویاها انسان را به خود مجذوب کرده اند، اما احتمالا ما در معنای پیچیده آنها همچنان سردرگم باشیم. علم به ما امکان می دهد درباره مغز انسان چیزهای زیادی را یاد بگیریم، اما شاید هرگز به طور قطعی به معنای نهفته در پس رویاها پی نبریم.
گردآوری: بخش روانشناسی سرپوش
- 11
- 4
