به گزارش اکوایران، اسوشیتدپرس به نقل از چندین مقام عراقی و آمریکایی مدعی شد سقوط بشار اسد در سوریه باعث شده که جناح‌های همسو با ایران در عراق بازنگری در موضع خود برای خروج نیروهای آمریکایی از این کشور را در نظر بگیرند.
سال گذشته، ایالات متحده و عراق توافق کردند که مأموریت نظامی ائتلاف تحت رهبری آمریکا برای مبارزه با گروه داعش تا سپتامبر ۲۰۲۵ کاهش یابد و نیروهای آمریکایی از برخی پایگاه‌ها که در طول دو دهه گذشته در آن‌ها مستقر بودند خارج شوند.
جناح‌های سیاسی و نظامی همسو با ایران از جمله بلندترین صداهایی بودند که خواستار خروج نیروهای آمریکایی از عراق شده بودند - به ویژه پس از حمله ۷ اکتبر حماس و بمباران و حمله زمینی اسرائیل به غزه.
در عراق، همانند بسیاری در جهان عرب، حمایت آمریکا از اسرائیل در جنگی که منجر به کشته شدن ده‌ها هزار غیرنظامی و آوارگی تقریباً تمامی جمعیت ۲.۳ میلیونی غزه شد، به شدت مورد انتقاد قرار گرفت.
زمانی که توافق برای پایان دادن به مأموریت ائتلاف در عراق به دست آمد، رهبران سیاسی عراقی اعلام کردند که تهدید داعش تحت کنترل است و دیگر به کمک واشنگتن برای مقابله با بقایای این گروه نیاز ندارند.
تغییر محاسبه
اما سقوط بشار اسد در یک حمله برق‌آسا به رهبری شورشیان اسلام‌گرای سنی در دسامبر باعث شد برخی در عراق در موضع خود بازنگری کنند، از جمله اعضای چارچوب هماهنگی، یک ائتلاف عمدتاً شیعه و هم‌پیمان ایران که در اواخر سال ۲۰۲۲ محمد شیاع السودانی را به قدرت رساند.
سقوط اسد که یکی از متحدان ایران بود، باعث شد گروه‌های هم‌پیمان ایران در عراق احساس آسیب‌پذیری کنند. بسیاری در عراق نگرانند که در حالی که رهبران جدید سوریه همچنان در حال تثبیت کنترل خود بر کشور و تشکیل یک ارتش ملی هستند، داعش از خلأ امنیتی ایجاد شده بهره‌برداری کرده و بازگشتی دوباره داشته باشد.
یکی از مقامات چارچوب هماهنگی گفت: «بیشتر رهبران چارچوب هماهنگی شیعه به نگه داشتن نیروهای آمریکایی در عراق تمایل دارند و به دلیل اتفاقات سوریه، نمی‌خواهند نیروهای آمریکایی عراق را ترک کنند. آن‌ها از این می‌ترسند که داعش از این خلأ بهره‌برداری کرده و اوضاع عراق فروبپاشد.»
چندین مقام سیاسی و امنیتی دیگر عراقی نیز به شرط ناشناس ماندن ارزیابی مشابهی را مطرح کردند.
یکی از مقامات ارشد سرویس امنیت ملی عراق گفت که در یک نشست با دولت عراق، این نهاد استدلال کرده است که «در حال حاضر به نفع عراق نیست که درخواست خروج نیروهای آمریکایی و ائتلاف بین‌المللی را مطرح کند.»
وی افزود: «صداهای بلندی که پیش‌تر درباره خروج نیروهای آمریکایی از عراق صحبت می‌کردند به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافته‌اند. من انتظار دارم که امسال هیچ خروجی از سوی آمریکایی‌ها انجام نشود.»
یک مقام ارشد وزارت دفاع آمریکا نیز گفت که از زمان سقوط اسد در سوریه، مقامات عراقی به‌طور غیررسمی و در بالاترین سطوح خواستار به تأخیر انداختن پایان مأموریت ائتلاف تحت رهبری آمریکا و خروج نیروهای آمریکایی از عراق شده‌اند.
وی گفت که مقامات عراقی نگران‌اند که داعش از هرج و مرج پس از برکناری اسد و انبارهای عظیم سلاح‌هایی که توسط ارتش سابق سوریه رها شده بود، بهره‌برداری کرده و بازگشتی دوباره داشته باشد که او آن را «نگرانی معتبر» توصیف کرد.
وی افزود: «داعش قرار نیست به‌طور فوری بازگشتی داشته باشد، اما قطعاً این امکان وجود دارد.»
دولت عراق هیچ اظهار نظر عمومی درباره احتمال تمدید مأموریت ائتلاف نکرده است. سخنگوی دولت عراق، باسم العوادی، روز جمعه گفت که «محدوده زمانی تعیین شده بین عراق و ائتلاف بین‌المللی تغییر نکرده است» و جلسات میان مقامات عراق و ائتلاف ادامه دارد.
اگرچه عراق احتمالاً باید درخواست رسمی مکتوبی برای تمدید مهلت خروج ارسال کند، اما ممکن است السودانی از درخواست علنی برای این کار خودداری کند تا از انتقاد رقبای داخلی که او را به عقب‌نشینی از مواضع قبلی متهم می‌کنند، جلوگیری کند. دولت عراق تلاش کرده است تا تعادل ظریفی بین روابط خود با ایران و ایالات متحده برقرار کند.
گاهی متحد و گاهی دشمن
گروه‌های مسلح عراقی نیز رابطه پیچیده‌ای با نیروهای آمریکایی دارند، به‌طوری‌که گاهی این گروه‌ها به نیروهای آمریکایی حمله می‌کنند و در مواقع دیگر به‌طور موقت به‌عنوان متحد در نبرد علیه دشمن مشترک عمل می‌کنند.
نیروهای بسیج مردمی، ائتلافی از گروه‌های مسلح عمدتاً شیعه و همسو با ایران، از سال ۲۰۱۴ علیه گروه داعش جنگیدند، زمانی که مبارزان داعش در سراسر کشور حمله کرده و بخش‌های وسیعی از عراق را تصرف کردند.
رناد منصور، پژوهشگر ارشد در اندیشکده چتم هاوس در لندن، گفت که اگرچه در آن زمان «هماهنگی فعال» بین نیروهای آمریکایی و نیروهای بسیج مردمی وجود نداشت، «آن‌ها در یک جنگ، در یک طرف، علیه یک دشمن می‌جنگیدند.»
در طول جنگ در غزه، برخی از گروه‌هایی که بسیج مردمی (PMF) را تشکیل می‌دهند، به پایگاه‌های آمریکایی در عراق و سوریه حملات پهپادی انجام دادند. پس از سقوط اسد، هیچ حمله‌ای از سوی آن‌ها انجام نشده است.
منصور گفت که بسیاری از نگرانی‌ها در عراق در مورد آینده پس از اسد در سوریه از تاریخ خود عراق نشأت می‌گیرد. بسیاری از رهبران فعلی کشور سال‌های پرآشوب پس از سقوط دیکتاتور سابق عراق، صدام حسین، در پی حمله آمریکا در سال ۲۰۰۳ را به یاد دارند.
او گفت: «اگر استدلال برای خروج نیروهای آمریکایی از عراق این بود که مبارزه با داعش تمام شده و منطقه پایدار است، آن محاسبه پس از تغییر حکومت در سوریه تغییر کرده است. تهدید داعش در پس‌زمینه سوریه‌ای ناپایدار و شکننده در سال‌های آینده، برای چارچوب هماهنگی و دولت عراق یک تهدید واقعی است.»
- 13
- 2
