فراموشی حادثه مشهد (پاشیدن اسپری فلفل به صورت زنان) در سایه «سیسمونی‌گیت»

 محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، تصورش را هم نمی‌کرد در روزهایی که زمام امور را در مجلس به دست دارد و تعداد بی‌شماری از هم‌مسلکان سیاسی‌اش را هم در این نهاد، نزدیک خود می‌بیند، وارد موضوعاتی حاشیه‌ای شود که راه را برای واکنشی هرچند مختصر هم بر خودش بسته ببیند. ماجرا مربوط به انتشار تصاویری از همسر، دختر و داماد رئیس مجلس شورای اسلامی در سفری به ترکیه است که از قرار معلوم برای خرید سیسمونی عزم سفر کرده و حتی شایعه شده که ملزم به پرداخت اضافه بار هم شده‌اند.

سفر خانواده قالیباف به ترکیه از چند جهت مورد نقد قرار گرفته است؛ نخست تضاد با سبک ساده‌زیستی‌ای که به‌شدت از سوی اصولگرایان تبلیغ می‌شود و دیگر، صحبت‌های خود قالیباف در کارزار انتخاباتی‌اش که خرید لباس از کشورهای دیگر را مانعی برای رشد اقتصاد داخلی توصیف کرده بود. انتقادها از رئیس مجلس چنان بالا گرفت که فرزند دیگر خانواده، کار «خواهر و همسر خواهر» را اشتباه خواند و از آن به عنوان «گناه نابخشودنی» نام برد. 

اکنون که قالیباف در منگنه‌ای غیرمنتظره گیر افتاده، حامیان او به صف شده و به منتقدان رئیس مجلس پاتک زده و آنها را متهم به بازی در زمین دشمن می‌کنند. با وجود سکوت این روزهای قالیباف که مشخص نیست از سر اجبار است یا مصلحت، باید به بررسی پرونده‌ای پیش از «سیسمونی‌گیت» پرداخت که هم خود رئیس مجلس و هم دیگر طرفداران پروپاقرصش در این نهاد، وعده رسیدگی به آن را داده بودند. موضوع مربوط به اتفاقات زننده‌ای است که در حاشیه بازی تیم‌های ملی ایران و لبنان در مشهد رخ داد. آن بازی که آخرین دیدار ملی‌پوشان ایرانی در مرحله انتخابی جام جهانی قطر بود، به میزبانی ورزشگاه «امام رضا» در مشهد برگزار شد؛ دیداری که با حضور تماشاگران زن در اطراف ورزشگاه و پیش از سوت شروع مسابقه به حاشیه کشیده شد. مسئولان مشهدی که علاقه‌ای به ورود زنان به ورزشگاه نداشتند، برای متفرق‌کردن آنها دست به اقدامی عجیب زده و با پاشیدن اسپری فلفل به صورت آنها، سعی در دورکردن دختران و زنان علاقه‌مند به فوتبال و بلیت‌به‌دست از درهای ورزشگاه داشتند.

بازتاب این رفتار زشت، چنان وسیع بود که به سرعت، رسانه‌های خارجی آن را مخابره کردند و از نقض حقوق زنان در ایران مطالبی نوشتند و انتقاد کردند. بازار شایعات در آن روزها به قدری داغ شد که حتی خبر جریمه‌های احتمالی فیفا برای تیم ملی هم مطرح شد. در داخل کشور هم دادن وعده و وعید برای رسیدگی به این پرونده که فراتر از یک اتفاق ساده ورزشی بود، سرعت بیشتری گرفت. و اما اینجا دقیقا همان جایی است که محمدباقر قالیباف وارد صحنه می‌شود؛ او یک روز بعد از آن بازی که روز نهم فروردین در مشهد برگزار شد، در صفحه توییترش با نوشتن جملاتی انتقادی خبر داد که «با قید فوریت» به این پرونده رسیدگی خواهد شد. «رفتار غیرمنطقی و دور از شأن در مواجهه با بانوان محترم که ناشی از کاستی‌های مدیریتی و تصمیم‌گیری‌های شتاب‌زده بود، عموم مردم را متأسف و متأثر کرده است. کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها مأمور شده است تا با قید فوریت و با احضار مسئولان خاطی، به این سوء‌مدیریت رسیدگی کند و زمینه استیفای حقوق بانوان محترم و ارجمند را فراهم نماید».

صحبت‌های قالیباف به عنوان رئیس مجلس وقتی اهمیت پیدا کرد که در این توییت نسبتا تند، کلمات متفاوتی را انتخاب کرد؛ او از «رفتار غیرمنطقی» و «دور از شأن» گفت و آن را به «کاستی‌های مدیریتی» گره زد. انتقاد قالیباف از مدیریت این فاجعه از آن جهت برجسته بود که خود او متولد طرقبه در نزدیکی مشهد است و به نظر می‌رسید با توجه به همین مورد، چندان به این پرونده با اصرار و جدیت ورود نکند. قالیباف اما وعده داد که باید استیفای حقوق بانوان حاصل شود و این موضوع را بر عهده کمیسیون امور داخلی گذاشت. طولی نکشید که اعضای کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها دست‌به‌کار شده و حتی اظهارنظرهای مستقیمی درمورد فاجعه مشهد داشتند.

محمدصالح جوکار، رئیس کمیسیون امور داخلی کشور گفته بود ناهماهنگی بین دستگاه‌ها در برگزاری مسابقه کاملا مشهود است و در شرایط خاصی که مشهد در ایام نوروز دارد، برگزاری این رقابت در استادیوم امام رضا(ع) بسیار سخت بوده و می‌توانستند با مدیریت بهتر، رقابت را در تهران برگزار کنند. او همچنین گفته بود نکته‌ای که کاملا روشن است، عدم هماهنگی بین‌ دستگاهی و عدم تعامل درست بین آنهاست و همچنین شورایی تصمیم‌گیر تشکیل نشد که بتواند مانند اتاق کنترل و فکر عمل کند و مجموعه‌هایی را که باید دست‌به‌دست هم می‌دانند، هدایت کند تا رقابت خوب با حضور پر‌شور تماشاگران برگزار شود. او سپس از مهلتی سه‌روزه برای روشن‌شدن جزئیات این پرونده خبر داد.

اکنون قریب به یک ماه از وعده قالیباف و تیم همراهش برای رسیدگی «سریع و سه روزه» به داستان مشهد می‌گذرد ولی هنوز مقصر و متخلفی معرفی نشده و حتی کسی هم تنبیه نشده است. اینجا این پرسش مطرح می‌شود که چرا قالیباف، مثل سایر نهادهای رسمی، اصرار به مشخص‌شدن مقصرین این پرونده در سریع‌ترین حالت ممکن داشته‌ و چرا بعد از مدت‌ها، هنوز در این زمینه اقدامی نشده است. شرایط به گونه‌ای است که گویی، مانند اتفاقات مشابه، مسئولان از جمله رئیس مجلس شورای اسلامی بعد از دیدن واکنش عموم مردم، برای اینکه نشان دهند در جریان امور هستند رو به اظهارات تندوتیز آورده و بعد با گذر زمان و از تب‌وتاب افتادن ماجرا، بیخیال رسیدگی به پرونده یا پرونده‌های مذکور می‌شوند.

حال با مطرح‌شدن ماجرای «سیسمونی‌گیت» به نظر می‌رسد اندک انگیزه محمدباقر قالیباف برای رسیدگی به پرونده بازی تیم ملی ایران و لبنان در مشهد هم از بین برود یا اینکه دست‌کم، تقصیری را متوجه مسئولان مشهدی در این ماجرا نکند. یکی از دلایلش می‌تواند حمایت‌های سیداحمد علم‌الهدی، امام جمعه مشهد، از محمدباقر قالیباف در ماجرای «سیسمونی‌گیت» باشد. امام جمعه مشهد مثل بسیاری از اصولگرایان که خاستگاه سیاسی‌شان یکی است، به دفاع از قالیباف پرداخته و ماجرای انتقاد از رئیس مجلس را به عملیات روانی دشمنان مرتبط کرده است. او در خطبه‌های نماز جمعه اخیر گفته است: «دشمنان نظام و اسلام اقدام به آغاز عملیات روانی و عَلم‌کردن موضوعی برای یکی از مسئولان کرده‌اند تا به عناوین مختلف او را از عرصه کنار زده و بر شما مردم مسلط شوند».

با این اوصاف آنچه مسلم است اینکه قالیباف و تیمش در مجلس که وعده رسیدگی سه‌روزه به پرونده مشهد را داده بودند، در آستانه ۳۰ روزه شدن این موضوع، تاکنون کار خاصی از پیش نبرده‌اند. این در حالی است که رئیس مجلس پیش از این دغدغه «سیسمونی‌گیت» را نداشت ولی حالا با اضافه‌شدن این مورد به دغدغه‌های بی‌شمارش، مشخص نیست که آیا داستان برخورد با متخلفان فاجعه مشهد به جایی خواهد رسید یا نه.

سجاد فیروزی