ادارات و ارگان ها چقدر برای مراسم اربعین هزینه کردند؟/ از دادن حقوق و پاداش ۸۵۰ میلیاردی تا بودجه ۳ هزار میلیاردی فقط یک وزارتخانه (+جدول)

به گزارش دیده بان ایران، مراسم عزاداری برای امام حسین (ع) از سال های دور در میان ایرانیان یک مراسم مردمی بوده که بدون دخالت دولت ها به صورت خودجوش بر اساس ارادت مردم در فلات ایران بدون دخالت و وابستگی دولت ها برگزار می شده است اما چند سالی است این مراسم رنگ و بوی سیاسی به خود گرفته و دولت ها هر کدام سعی می کنند با بسیج ارگان ها و ادارات و نیروها این مراسم مردمی را به نام خود مصاره کنند، صرف بودجه ها و تبلیغات هنگفتی که با انتقادهایی هم روبرو شده است. دیده بان ایران بخشی از بودجه های در نظر گرفته شده برای مراسم اربعین را در گزارش خود بررسی کرده است.

از وزارتخانه‌ها تا شورای شهر و شهرداری‌ها به صف شده‌اند برای برگزاری مراسم راهپیمایی اربعین. مراسمی که از گذشته هم مرسوم بوده است اما پس از برکناری صدام حسین، تبلیغ گسترده‌تری برای آن شد و در سال‌های اخیر دولتمردان جمهوری اسلامی آن را وسیله‌ای برای مانور قدرت در خاک عراق کردند. اما این آیین که تا پیش از این مردمی بود، از سال ۹۷ به آن بودجه اختصاص داده و تمام ارگان‌های دولتی موظف شدند با تامین بودجه در آن مشارکت کنند.

برای این مراسم دولت طیفی از معافیت‌ها و خدمات رایگان یا با هزینه‌های پایین‌تر را برای زائران فراهم می‌کند. از جمله لغو «اجازه محضری» همسر برای زن یا عدم پرداخت عوارض خروج از کشور برای زائران اربعین.

علاوه بر این، برگزاری مراسم برای «جاماندگان اربعین» هم از مناسک‌سازی‌هایی است که اتفاق افتاده و برای این مراسم هم مبالغی از بودجه عمومی صرف می‌شود. مجموع این هزینه‌ها چندان شفاف نیست اما در ادامه به بودجه‌ها و امکانات اختصاص داده شده به این مراسم را بررسی می‌کنیم.

بودجه سه استان مرزی

برای بهبود زیرساخت‌های اربعین در استان کرمانشاه ۴۳۹ میلیارد تومان یعنی حدودا ۵ و نیم برابر سهم اجرای طرح ناحیه کاهش آلودگی هوا (در بودجه سال ۱۴۰۲ در جدول شماره ۹ بودجه امسال در بخش تملک دارایی و سرمایه ۸۱ میلیارد تومان برآورد شده است). 

در استان ایلام هم ۶ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان هزینه شده است. به گفته رئیس هیئت مدیره انجمن بیمارستان‌های خصوصی کشور هزینه ساخت و ایجاد یک تخت بیمارستانی با احتساب فضای فیزیکی، ساختمان، تجهیزات و نیروی انسانی به طور میانگین ۸ میلیارد تومان است. با بودجه استان ایلام می‌توان در مجموع ۷ هزار و ۵۰۰ تخت بیمارستان احداث کرد. 

در مورد استان خوزستان اطلاعاتی داده نشده است اما سال گذشته ۳۶۰ میلیارد تومان از بودجه این استان به بهبود زیرساخت‌های اربعین اختصاص پیدا کرد.

بودجه و تشویق‌های وزارتخانه‌ها

بنابر گزارش دیده بان ایران؛ وزارت راه  سه هزار میلیارد تومان منابع در نظر گرفته است که این رقم برابر است با رقم اختصاص یافته برای گازرسانی به استان‌های سیستان و ‌بلوچستان، هرمزگان و برخی از استان‌های غربی که از گاز بی‌بهره هستند.

بنابر اطلاعیه‌ای که در فضای مجازی منتشر شده، به پرسنل وزارت رفاه و سازمان‌هایش، ۳ روز مرخصی تشویقی، ۵ میلیون تومان کمک هزینه و یک میلیون تومان برای هریک از اعضای خانواده، جهت اعزام به راهپیمایی اربعین پرداخت می‌شود.

داوری همچنین در توییت دیگری نوشت: با ۸۵۰ میلیارد تومانی که قرار است وزارت رفاه برای سفر اربعین کارکنانش هزینه کند می‌توان ۱۵۰۰ واحد آپارتمان ۷۰ متری را در طرح مسکن ملی، از صفر تا صد ساخت و تحویل داد، می‌توان ۵۷۰۰ شغل با وام ۱۵۰ میلیون تومانی ایجاد کرد.

درخصوص میزان بودجه‌ای که به ستاد اربعین، زیرنظر وزارت کشور اختصاص داده شده، اطلاعاتی موجود نیست اما معاون عمرانی وزیر کشور عنوان کرده است که این وزارتخانه امسال در راستای زیرساخت‌های اربعین ۵۵۰ میلیارد تومان اعتبار اختصاص داده که ۴۰۰ میلیارد تومان آن پرداخت شده است. 

این رقم پنج برابر سهم ساخت متروی تهران در بودجه امسال است. سهم ساخت متروی تهران در بودجه نزدیک به ۱۰۰ میلیارد تومان است که حتی برای ایجاد ۵۰ درصد یک ایستگاه مترو هم کافی نیست. همچنین سهم تامین تجهیزات متحرک که اولویت جدی تهران است، کمتر از ۱۰۰ میلیارد تومان است که امکان تامین حداکثر نیمی از یک قطار ۷ واگنه را خواهد داد.

وزارت بهداشت میزان اعتباری که به مراسم پیاده‌روی اربعین اختصاص داده را اعلام نکرده است اما در میانه نارضایتی پرستان از میزان و پرداخت حقوق خود و بحران کمبود دارو، وزیر بهداشت از راه‌اندازی دو بیمارستان در دو مرز شلمچه و مهران و همچنین استقرار ۳۷۰ دستگاه آمبولانس، ۵۸ اتوبوس آمبولانس با هزار نفر از کارکنان مجموعه وزارت بهداشت از جمله ۱۲۰ پزشک متخصص و عمومی و ۱۲ بالگرد و سه هواپیما برای زائران خبر داده است. 

او همچنین عنوان کرده که بیمارستان مهران در مدت زمان ۹ ماه با اعتبار ۴۰ میلیارد تومان و ظرفیت ۱۵۰ تخت افتتاح و به زائران کربلا خدمت‌رسانی می‌کند. بر این اساس میزان هزینه این وزارتخانه برای اربعین، بالغ بر چند ده هزار میلیارد تومان است. کمااینکه رئیس پیشین ستاد اربعین عنوان کرده بود که «هزینه خدمات درمانی سرپایی وزارت بهداشت و ستاد کل نیرو‌های درمانی در طول مسیر طی سال ۱۳۹۶،  ۲۰ هزار میلیارد تومان بوده است.»

درمورد هزینه وزارت دفاع هم اطلاعاتی موجود نیست اما وزیر دفاع از ارائه امکاناتی در مرز مهران و خسروی، نظیر استقرار ۴ سوله در مساحت ۷ و ۴ هکتار، آشپزخانه صنعتی، وسایل استحمام، سرویس بهداشتی، پارکینگ، امکان اسکان و دریافت تغذیه برای زائرین خبر داده است.

سهم شورای شهر و شهرداری‌ها برای اربعین

شهرداری تهران سال‌هاست برای برگزاری مراسم اربعین بودجه اختصاصی تعیین می‌کند. این بودجه البته ردیف مشخصی ندارد و از محل اعتبارات پیش‌بینی‌نشده موقت هزینه می‌شود. شورای شهر تهران برای اربعین امسال ۴۰ میلیارد تومان تخصیص داده‌اند. علاوه بر این شهرداری تهران هر ساله امکانات و تسهیلات دیگری هم برای اربعین درنظر می‌گیرد؛ از جمله اعزام ماشین‌آلات، نیرو و پاکبان که به هزینه‌های دیگر شهرداری اضافه می‌شود.

به جز شهرداری تهران، شهرداری مشهد نیز امسال به طور رسمی بودجه‌ ۲۶ میلیارد تومانی را برای مراسم اربعین تصویب کرده است.

شهرداری سایر شهرهای بزرگ و کوچک نیز مبالغی از بودجه خود را به این مراسم اختصاص می‌دهند که برآورد دقیق میزان هزینه این تامین بزرگ مالی، به دلیل عدم دسترسی به داده‌های مستند شهرداری‌های سراسر کشور، غیرممکن است.

هلیا برزویی