بررسی کارنامه دولت سیزدهم در حوزه زنان | از فقر تا گشت ارشاد، تشدید فشار امنیتی حضور اجتماعی و ...

روزنامه توسعه ایرانی نوشت: یک فعال سیاسی اصلاح طلب گفت:  حداقل‌کاری که دولت سیزدهم باید انجام می‌داد این بود که لایحه تامین امنیت زنان را در مجلس همسوی خود به تصویب برساند اما در مقابل آن لایحه حجاب و عفاف تصویب شد یعنی مسئله اصلی که امنیت جانی زنان بود را زیر سوال برد و در صندوق مجلس باقی ماند و به جای آن لایحه عفاف و حجاب آمد که دغدغه‌های خودشان را برطرف کنند. به نظر می‌رسد که دولت سیزدهم کارنامه‌ای برای زنان ندارد.

اگرچه معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری اعلام کرده است که در طول عمر سه‌ساله دولت سیزدهم بسیاری از کارها در حوزه زنان به سرانجام رسیده است و بسیاری از زیرساخت‌ها را در حوزه‌های مختلف ایجاد کرده‌اند اما فعالان حقوق زنان معتقدند که نه تنها نرخ اشتغال زنان در این دوره کاهش پیدا کرده و فقر چهره زنانه به خود گرفته است بلکه ناامنی اجتماعی که ناشی از حضور گشت ارشاد در خیابان‌ها است برجسته‌ترین رفتاری بود که نسبت به زنان در دولت سیزدهم دیده شد. 

در همین رابطه زهرا نژاد بهرام فعال سیاسی اصلاح طلب درباره عملکرد دولت سیزدهم در حوزه زنان گفت: دولت سیزدهم مشخصا درباره زنان وعده‌ای نداده بود اما انتظار می‌رفت باتوجه به اینکه رییس دولت سیزدهم وعده ایجاد سالی یک میلیون شغل را داده بود و همچنین اعلام کرده بود که سالی یک میلیون مسکن ایجاد می‌کند، انتظار می‌رفت رویکردهای مشخصی نسبت به زنان هم داشته باشد چراکه نیمی از جمعیت زنان هستند و نرخ بیکاری زنان تحصیلکرده‌مان دو برابر مردان تحصیلکرده است و در کلان هم نرخ بیکاری زنان همیشه دو برابر مردان بوده است. 

وی ادامه داد: امروزه نرخ اشتغال ما حدود ۱۴ درصد است در حالی که در پایان دولت آقای روحانی نرخ اشتغال بین ۱۵ تا ۱۶ درصد بود. میزان مدیران زن نزدیک به ۲۵ تا ۲۶ درصد بودند که در بخش‌های مختلف سازمان‌های دولتی و دستگاههای اداری فعالیت می‌کردند اما متاسفانه در دولت سیزدهم این به نرخ ۵ الی ۶ درصد رسید. 

فقر زنانه‌تر شده است

این فعال سیاسی اصلاح طلب گفت: اما یک اتفاق عمیق‌تری در دولت سیزدهم صورت گرفته است. به نظر می‌رسد که با توجه به جراحی اقتصادی و اقدامات نابهنگامی که در حوزه اقتصاد صورت گرفت افزایش نرخ تورم بین ۴۰ تا ۵۰ درصد در کشور افزایش نرخ دلار تا ۶۰ هزار تومان و ۱۰ برابر شدن نرخ مسکن نسبت به سال ۱۴۰۰ یکی از بخش‌هایی که در این میان هزینه داده‌اند زنان بوده‌اند هم زنان سرپرست خانوار و هم زنانی که در خانواده زندگی می‌کردند چراکه میزان حداقل معیشت را هم نمی‌توانستند برای خانواده خودشان تامین کنند یعنی بیشترین هزینه‌ها را زنان می‌پردازند و در واقع خانوارها می‌پردازند. در این راستا اگر بخواهیم نقش دولت سیزدهم در ارتباط با زنان را در حوزه رفاه، تامین معیشت، مسکن و بهداشت بسنجیم می‌توانیم بگوییم که فقر زنانه‌تر شده است و این بزرگترین علامتی بود که دولت سیزدهم به جامعه داد. 

نژادبهرام تصریح کرد: بعد از کرونا با یک اتفاق متفاوت روبرو شدیم چراکه در ایام کرونا به دلیل اینکه بسیاری از مشاغل فعالیت نداشتند اولین گروهی که از کار بیکار شدند زنان بوده‌اند اما در ایام کرونا زنان با استفاده از ظریفت‌های کارآفرینی و خود اشتغالی توانسته بودند که بسترهای مناسبی را در فضاهای مجازی برای خود پیداکنند و بتوانند محصولات خودشان را عرضه کنند. بدون اینکه هزینه سنگینی را بخواهند بپردازند وارد این عرصه شدند. اما با فیلترینگ که در دولت سیزدهم تشدید شد این زنان که از کار به دلیل وقایع کرونا محروم شده بودند از بستر فضای مجازی و خود اشتغالی که ایجاد کرده بودند، نیز محروم شدند و با یک فیلترینگ گسترده عملا نرخ اشتغال حتی نرخ خوداشتغالی زنان نیز کاهش پیدا کرد. 

فشار امنیتی برای حضور اجتماعی زنان در دولت سیزدهم ایجاد شد

وی ادامه داد: چیزی که در دولت سیزدهم به نمایش در آمد تصویر گشت ارشاد بود و فشار امنیتی که حضور اجتماعی زنان وارد شد فارغ از اینکه زنان با حجاب باشند یا بی‌حجاب و فارغ از اینکه حجاب رسمی یا نیمه رسمی یا اصلا حجاب نداشته باشد، گشت ارشاد موجب ناامنی اجتماعی برای همه زنان شد من به عنوان یک زن چادری احساس ناامنی می‌کردم چراکه وقتی یک همچین جریاناتی ایجاد می‌شود و باعث می‌شود که خشونت نسبت به زنان تشدید شود طبعیتا مشخص است که واکنش از سوی جامعه نسبت به این خشونت‌ها داده می‌شود و هزینه دهنده آن زنان هستند چه زن چادری باشد و چه زن بی‌حجاب تفاوتی ندارد بنابراین علاوه براینکه فقر زنانه‌تر شد از نظر امنیتی اجتماعی زنان دچار مشکلات جدی شدند و فرقی نمی‌کرد که چه پوششی هم داشته باشند. 

این فعال سیاسی اصلاح طلب گفت: ناامنی اجتماعی که ناشی از حضور گشت ارشاد در خیابان‌ها است برجسته‌ترین رفتاری بود که نسبت به زنان در دولت سیزدهم دیده شد و جالب اینجاست که آثار ضد ملی این کار آنقدر زیاد است که نگران کننده می‌شود در واقع در جایی که پیام‌های قدرتمندانه را نسبت به اسرائیل می‌دهید در جامعه با زنان درگیر می‌شوید آن هم رفتارهایی که بسیار ناپسند بود و بیشترین فشار را به جامعه وارد می‌کنید کدام منطق ملی چنین اجازه‌ای را می‌دهد که چنین کاری را انجام دهید و کدام منطق ملی اجازه می‌دهد که امنیت اجتماعی زنان را به زیرسوال ببرید. 

وی تاکید کرد: مهمترین کاری که دولت سیزدهم انجام نداد عدم پیگیری لایحه تامین امنیت زنان بود. در واقع حداقل‌ترین کاری که دولت باید انجام می‌داد این بود که این لایحه را در مجلس همسوی خود به تصویب برساند اما در مقابل آن لایحه حجاب و عفاف تصویب شد یعنی مسئله اصلی که امنیت جانی زنان بود را زیر سوال برد و در صندوق مجلس باقی ماند و بجای آن لایحه عفاف و حجاب آمد که دغدغه‌های خودشان را برطرف کنند. به نظر می‌رسد که دولت سیزدهم کارنامه‌ای برای زنان ندارد. 

اولین هزینه دهنده در تغییرات اقلیمی زنان هستند

این فعال سیاسی اصلاح طلب خاطرنشان کرد: اولین هزینه دهنده در تغییرات اقلیمی زنان هستند چراکه بیشترین کشاورزان ما زنان هستند و بیشترین افرادی که در معرض بی‌آبی قرار می‌گیرند زنان هستند. در برنامه هفتم نیز با دقت کمتری نسبت به موضوع تغییرات اقلیمی توجه شده است و هیچگونه تاب آوری نسبت به تغییرات اقلیمی در نظر گرفته نشده است و حتی اگر هم به آن توجه شده باشد بسیار بسیار مقطعی و جزیی است و گویا اتفاقی قرار نیست بیفتد. درحالی که تغییرات اقلیمی هزینه برای کشور ایجادمی کند و بیشترین کسانی که در این میان هزینه می‌دهند زنان هستند. 

نژادبهرام در بخش دیگری از صحبت‌هایش با اشاره به قانون جوانی جمعیت گفت: من معتقدم که باید کشور به یک حدی از علاقه مندی برسد که مردم صاحب فرزند بشوند. اما اینکه بار فرزندآوری را بردوش زنان بیندازیم بی‌توجهی و کم لطفی است. لایحه‌ای که دولت تهیه کرده و طرحی که مجلس آن را تصویب کرده است یک مجموعه‌ای از فشارها را برزنان وارد می‌کند. متاسفانه آن بخش‌هایی که به آموزش، ارائه کمک هزینه ها، مهدکودک در ادارات و ارائه پست بالاتر به زنان است، اجرایی نمی‌شود اما بخش سلبی آن سریعا اجرا می‌شود. با حذف غربالگری در صورتی که خدایی نکرده یک نوزاد دچار نواقصی باشد بیشترین بار برای مادر است. وقتی ظرفیت‌هایی را ایجاد می‌کنیم با دقت به این موضوعات توجه نمی‌کنیم. 

وی ادامه داد: من با مدافع قانون جوانی جمعیت هستیم اما به شکل تشویقی و نه تنبیهی. باید خانوارها را از نظر رفاهی به سطحی برسانیم که بخواهند بچه دار شوند تمام دنیا این کار را انجام می‌دهند ما اولین کشوری نیستیم که تشویق می‌کنیم که فرزندآوری صورت بگیرد اما باید این تشویق‌ها با روش‌های درست باشد نه اینکه بار هزینه‌های فرزندآوری بر دوش زنان باشد. با حذف غربالگری وعدم ارائه امتیازیات‌عدم توجه به نیازهای مادران شاغل وعدم توجه به ایجاد فرصت‌های شغلی برای مادران و زنان بار را بردوش زنان می‌اندازند. در واقع بخش‌های تشویقی قانون حذف می‌شود و بخش‌های تنبیهی گسترده‌تر می‌شود. 

این فعال سیاسی اصلاح طلب با اشاره به شاخص‌های شکاف جنسیتی گفت: متاسفانه در این زمینه در دولت سیزدهم درجا زده‌ایم و سقوط کرده‌ایم و بعد ازما افغانستان و سودان هستند و نزدیک به کشورهایی هستیم که از نظر توسعه بسیار پایین‌تر از ما هستند. امروزه ۵۰ درصد کرسی‌های دانشگاهی در اختیار زنان و با توجه به جمعیت کثیری از زنان تحصیلکرده وقتی در این جایگاه از نظر شکاف جنسیتی قرار بگیریم نگران کننده است. به نظر می‌رسد که متاسفانه با یک نگاه کمتر توسعه یافته نسبت به زنان در دولت سیزدهم مواجه بودیم. 

نژاد بهرام تاکید کرد: درست است که زنان نقش‌هایی مانند مادری و همسری را دارند اما مانند مردان هستند مردان هم نقش پدری و همسری دارند فرقی نمی‌کنند. افراد می‌توانند در آن واحد نقش‌های مختلفی را اجرا کنند چرا باید زنان از فرصت‌های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی محروم باشند. اینکه چند خانه بدهید و وام بدهید نشان از عملکرد نسبت به جامعه زنان نیست اینها که وظیفه است. یکی از جدی‌ترین مسائل که در دولت سیزدهم نادیده گرفته شد عملیاتی نشدن عدالت جنسیتی بود که جزیی از برنامه ششم بود و به آن بی‌توجهی شد و سه سال است که می‌خواهند شاخص تعریف کنند در حالی که در دولت دوازدهم این کار صورت گرفته بود. برگزاری چند همایش به معنی توجه به مسائل زنان نیست چند رییس دانشگاه زن هستند چند نفر از مسئولان آموزش عالی و بیمارستان‌ها را زنان تشکیل می‌دهند. 

وی با بیان اینکه خروجی موثری در حوزه زنان از دولت سیزدهم ندیدم و به نظرم نیمی از زنان دیده نشده‌اند و تنها نقشی که برای زنان در دیده شد نقش تکریم ظاهری بود، گفت: هر دولتی که در جمهوری اسلامی روی کار آمد بجز دولت سید محمد خاتمی که نگاه متفاوتی را نسبت به زن داشتند و فرصت‌های تازه‌ای را برای زنان چه در جامعه مدنی و چه در جامعه سیاسی فراهم کردند ما مصداق دیگری ندیدیم در دولت احمدی نژاد درست است که یک وزیر زن داشتیم یک اتفاق بی‌نظیر بود اما بازهم در جامعه مدنی روی استعدادهای زنان توجهی نشد. دولت‌ها لطفا دست از تکریم ظاهری زنان بردارند و تکریم‌های واقعی را برای زنان داشته باشید یا اصلا سکوت کنید.