دموکراسی در جامعه ایران

به گزارش آرمان،  دموکراسی پدیده‌ای جدیدی در طول تاریخ بشر است. این پدیده حاصل تفکرات سه هزار ساله فلاسفه بوده که در آزمایشگاه انقلاب فرانسه به نتیجه رسید و عصر تجدد بر مبنای آن پایه‌گذاری شد. انقلاب فرانسه این روند چند هزار ساله را مکتوب کرد تا دستاوردهای آزادی تضمین شود. انقلاب فرانسه دموکراسی را تئوریزه کرد اما موفق نشد که این پدیده را پیاده سازی کند. همین فرانسه بعد از یک قرن که به دموکراسی می‌گراید، همزمان به استعمارگری رو می‌آورد و با ابزاهای دوگانه دموکراسی در داخل و خارج رفتار می‌کند. همچنین جنگ‌های استقلال آمریکا با انقلاب فرانسه هم دوره‌ای بود که بر مبنای جوامع مدنی ایجاد شد که در انتها در آمریکا به دموکراسی دوگانگی سیاه و سفید منجر شد و امروز شاهدیم بعد از ۱۰۰ سال از الغای بردگی حقوق مدنی تضمین کننده برابری‌ها و آزادی‌ها شده ‌است.

آنچه در بحث‌های دموکراسی همواره دور نگاشته می‌شود، اهمیت اقتصادی دموکراسی است. به این معنی که اولین شورش‌ها حتی قبل از انقلاب فرانسه در انگلستان بر مبنای اقتصاد صورت گرفت. در انگلستان مردم معتقد بودند که مالیات باید با نظر نمایندگان مردم برای مردم هزینه شود. این تفکر در آمریکا نیز در زمان استقلال حاکم شد و مردم این کشور اعلام کردند که به انگلستان مالیات نخواهند داد، مگر اینکه به میزان جمعیت آمریکا در پارلمان انگلستان نماینده داشته باشند. اما امروز در عصری زندگی می‌کنیم که سرعت‌ تحولات در سراسر دنیا یکسان شده است. امروز تبادل اخبار وآگاهی با سرعت نور جابه‌جا می‌شود. درگذشته چون مشروطه گسترش نیافته بود و ابزاهای لازم جهت همه‌گیر شدن آن وجود نداشت از مشروطه تنها یک نام باقی ماند. اکنون در قرن ۲۱ بزرگ‌ترین ابزارهای گروه‌های مختلف، شبکه‌های اجتماعی درکف دستان مردم است. شبکه‌های اجتماعی موجب شده است تحلیل‌ها به‌سرعت به افراد مختلف برسد و این سرعت گرفتن انتقال داده‌ها موجب خواهد شد که مفهوم دوگانگی جوامع «بدوی، مدنی» از بین برود.

دوگانگی در حال رخت بربستن از جوامع است. در نتیجه این تحولات، مسئولان باید بدانند دیگر مردم را در مقابل خود نمی‌بینند و تحولخواهی تا در درون خانه‌های آنها نفوذ کرده است. در نتیجه شکاف بین نسل موجود و نسل قدیم باید حل شود. باید خود را با افرادی مطابقت دهیم که امروزی هستند و جهانی می‌نگرند. یکی از خواسته‌هایی که باید آن را در نظر بگیریم دموکراسی باکیفیت با ابزارهای قوی و مستقل مانند احزاب است. استفاده از این ابزار می‌تواند از هرج و مرج جلوگیری کند. این مرحله برای جوامعی مانند عربستان خطرناک است چون می‌تواند مشکلاتی را به وجود آورد. جامعه دو فرهنگی ایران درحال التیام و تبدیل شدن به تک فرهنگی است. در آینده با فرهنگی آگاهانه در ایران مواجه خواهیم بود. امروز جامعه ایران با ۲۰ میلیون تحصیلکرده با جامعه۳۷ سال پیش قابل مقایسه نیست. جامعه ایران با کشش فرهنگی گسترده، خواهان احترام به بلوغ خود است تا بتواند سهم بیشتری در اعلام اراده خود داشته باشد. اگر این مساله دیده شود جامعه به آرامی مرحله گذار خود را طی خواهد کرد.

فریدون مجلسی