تجمع‌های اعتراضی چند روز است کمرنگ شده‌اند و به‌همین‌دلیل فضا برای تحلیل درباره انگیزه این اتفاق فراهم است. درشرایطی‌که رییس‌دفتر دولت تلاش برای طرح استعفای روحانی را نقطه شروع اعتراض‌ها می‌داند، «مشکلات اقتصادی» و «سیاه‌نمایی علیه دولت» هم نظر گروه‌های منتقد و حامی دولت برای دلیل اتفاقات هفته پیش است. مرتضی حاجی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب که در کارنامه فعالیتش سابقه حضور در کابینه سیدمحمد خاتمی را دارد، با تاکید بر اینکه «گروهی در هر شرایطی اصرار به تخریب دولت دارند» به پرسش‌های «وقایع‌اتفاقیه» پاسخ داد.
محمود واعظی، رییس‌دفتر رییس‌جمهور، «تلاش برای استعفای رییس‌جمهور» را یکی از اهداف مخالفان دولت می‌داند که از مشهد شروع شده است. نظرتان دراین‌مورد چیست؟
اینکه عده‌ای بنای همیشگی‌شان این است که با دولت مخالفت کنند واقعیت است اما چون از پشت پرده خبری ندارم، نمی‌توانم درباره این نکته، نظری را مطرح کنم.
شما ریشه تجمع‌های اعتراضی را در نابسامانی‌های اقتصادی می‌دانید یا با نظر آنهایی که مخالفت با دولت را مطرح می‌کنند، موافق هستید؟
در اینکه مشکلات اقتصادی وجود دارد و مردم معیشت‌شان را در خطر می‌بینند، هیچ‌کس نمی‌تواند تردیدی داشته باشد اما با توجه‌نشان‌دادن به اینکه دولت، فضای اقتصادی را منفی ۶ تحویل گرفته و باوجود همه موانع به مثبت ۸ رسانده، به‌راحتی می‌توان این‌طور نتیجه‌گیری کرد که سیاست‌های اقتصادی روحانی و همکاران کار کرده اما حجم کار به‌گونه‌ای نبوده که آرامش اقتصادی را موجب شود چون کار، زمانی مهم می‌شود که در زندگی روزمره مردم حس شود؛
بنابراین طبیعی است که عده زیادی از مردم در زندگی‌شان رنج‌های زیادی متحمل می‌شوند اما این شرایط به‌هیچ‌وجه تاکید می‌شود به‌هیچ‌وجه دلیلی بر اغتشاش و بی‌احترامی به پرچم کشور نمی‌شود؛ البته این نوع رفتارها با اراده مردم منافات دارد و باید آن را به حساب سوءاستفادهگران گذاشت که از جانب گروه‌هایی برای خرابکاری تحریک شده‌اند.
تکلیف تصمیم‌گیران برای جلوگیری از بهره‌وری سوءاستفادهگران چیست؟
واقعیت این است که همه قوا و نهادها و هر جریان یا گروهی باید گوش شنوا برای شنیدن مشکلات داشته باشند و در کنار هم، همه هم‌و‌غم‌شان را به‌کار بگیرند تا ان‌شاء‌الله شاهد روزهای آرام و کم‌دغدغه‌ای باشیم.
به مشکلات اقتصادی اشاره کردید. با توجه به شرایط و همچنین پتانسیل دولت، کارنامه دولت‌های یازدهم و دوازدهم را چطور ارزیابی می‌کنید؟
یک بخش به اقتصاد کلان ربط پیدا می‌کند و بخشی اقتصاد خرد و شرایط معیشتی خانواده‌ها را شامل می‌شود. به نظر من دولت در مهار تورم و ایجاد رشد اقتصادی و همچنین تغییر شرایط از حالت منفی به مثبت توانسته عملکردی کاملا قابل دفاع داشته باشد. ضمن اینکه نباید این را از یاد ببریم همه مناسبات اقتصادی کشور در اختیار دولت نیست و به‌همین‌دلیل نمی‌توان کل تقصیرها را به گردن قوه‌مجریه انداخت. این به آن معناست که قوا و نهادهای دیگر هم به نوعی در شرایط موجود به‌این‌‌دلیل سهیم هستند که تصمیم‌ها و رفتارهایشان در جامعه تاثیرگذار است.
به‌طور کلی باید به کارنامه اقتصاد کلان دولت نمره قبولی داد و البته این‌طور گفت که دولت در بحث اقتصاد خرد خانواده که اتفاقا از اهمیت زیادی هم برخوردار است، به دلایل زیادی نتوانسته توقع عمومی را آن‌طور که لازم بوده، برآورده کند. این در شرایطی است که برای هر برنامه و تصمیمی باید اقتصاد خانواده هم در نظر گرفته شود.
در مسیر تحقق اهداف به‌جز موانع طبیعی، موانع دیگری هم از جانب مخالفان سرسخت، پیش‌روی دولت است. قبول دارید؟
متاسفم که باید بگویم، باوجود جلسه‌های هماهنگی زیادی که بین دستگاه‌ها برگزار می‌شود، عادت به این داریم که شاهد ناهماهنگی باشیم و به‌همین‌دلیل طبیعی است امکانش نباشد که برنامه‌هایمان به شکل مطلوبی اجرایی شوند. به‌همین‌‌خاطر تاکید می‌کنم که تلاش برای همصدایی و خویشتنداری و همچنین ترجیح‌ندادن نگاه جریانی به منافع ملی باید در دستور کار قرار بگیرد تا از این طریق بتوانیم با استفاده از پتانسیل‌های موجود، مشکلات کشور را یکی‌یکی کم کنیم.
درحالی‌که ترامپ و اسراییل و هم‌پیمانانشان برای مانع‌تراشی از هیچ کوششی دریغ نمی‌کنند، معلوم است که تضعیف و تخریب دولت تا چه حد می‌تواند ضرررسان باشد و به‌همین‌دلیل تاسف‌آور است که گروهی در داخل به هیچ‌چیزی به غیر از مقابله با دولت آن‌هم با هر بهانه‌ای راضی نمی‌شوند. همچنین لازم است صداوسیما که قاعدتا باید منافع ملی را نسبت به هر چیز دیگری در اولویت بداند، از موضع‌گیری‌های تحریک‌آمیز اجتناب کند.
اینکه رسانه ملی، مردمی که به‌هرحال به برخی شرایط اعتراض دارند را اغتشاشگر می‌خواند، کاری است که با هیچ متر و معیاری توجیه نمی‌شود. باید این را در نظر بگیرند که به جای اصل‌قراردادن «مخالفت با دولت» تصمیم به ایجاد همصدایی و انسجام بگیرند بلکه آرامش در بخش‌های مختلف در کشور مشاهده شود. متاسفم که چنین اراده‌ای در کشور ما جایش خالی است.
اینکه مردم به این ذهنیت برسند که دستگاه‌های کشور با هم چالش دارند و به این فضای چالشی اصرار هم می‌ورزند، چه تبعاتی می‌تواند داشته باشد؟
خب چنین فضایی مردم را ناامید خواهد کرد؛ البته فعلا این‌طور نشده و همه باید مصمم به این باشند که در کنار هم باشند و بدانند مردم اعتلای کشورشان را می‌خواهند و اصلا و ابدا نباید کاری کنند که دلسرد شوند.
به‌عنوان سوال آخر؛ شاهد هستیم که اعتراض‌ها تا حدی فروکش کرده است. این فضا را مقطعی می‌دانید یا دائمی؟
باید تلاش شود تا آرامش نسبی فعلی مقطعی نباشد. مهم است که قوای سه‌گانه با رابطه‌ای خوب، اعتماد عمومی را برگردانند و این‌طور نباشد که تکرار چنین روندی باعث ضربه‌زدن به کشور و نظام شود؛ البته در پایان باید یادآور شد که در کنار مشکلات اقتصادی و مشکلات دیگر، پدیده‌هایی همچون آلودگی هوا و حتی زلزله به نوعی جامعه را نگران و عصبی کرد تا بتوان این‌طور گفت که این عوامل طبیعی هم در به‌وجودآمدن فضای اعتراضی سهم داشتند.
سعید شمس
- 19
- 5
