عضو شورای نگهبان: آقای روحانی روشن بگویید منظورتان همه‌پرسی درباره چه موضوعات است

آقای روحانی به‌تازگی بحث همه‌پرسی را مطرح کرده‌اند؛ آیا اشکال حقوقی به صحبت‌های ایشان وارد است و مساله همه‌پرسی در قانون اساسی به چه صورت پیش‌بینی شده است؟

در قانون اساسی همه‌پرسی به‌عنوان یکی از راه‌حل‌های حقوقی جلب نظر مردم پیش‌بینی شده است. در مورد اینکه همه‌پرسی مناسب است یا نه باید ببینیم همه‌پرسی راجع به چه چیزی است؟ بنابراین در مورد اصل وجود همه‌پرسی در قانون اساسی جواب مثبت است و قانون اساسی این مساله را پیش‌بینی کرد است. یکی از راه‌های تعیین قاعده حقوقی نظرخواهی از مردم است اما از ارزیابی سیاسی این موضوع کار من نیست که آیا در مورد مساله ای ویژه، همه‌پرسی راه‌حل مناسبی هست یا نه. برای اینکه داوری کنیم باید ببینیم آن مساله که می‌خواهیم راجع به آن همه‌پرسی کنیم، چیست؟ آیا اقتضای همه‌پرسی در مورد آن مساله وجود دارد؟

اکنون دعوا کردن در مورد همه‌پرسی اتلاف وقت مردم است. هر کسی می‌گوید همه‌پرسی بشود یا نشود باید بگوید راجع به چیزی؟ باید به‌صورت روشن بگوییم راجع به چیزی می‌خواهیم همه‌پرسی کنیم. بعد ببینیم آیا در این مورد همه‌پرسی مناسب یا نامناسب است. برخی می‌گویند طرح مساله همه‌پرسی از سوی دولت ممکن است بهانه‌ای باشد برای سرپوش گذاشتن بر وعده‌هایشان، در مقابل نیز می‌گوید همه‌پرسی ظرفیتی است که باید از آن استفاده کرد. در مورد هیچ‌کدام از این دو نظر بدون آنکه بدانیم همه‌پرسی درباره چیست به‌صورت مشخص نمی‌شود داوری کرد. اما در هر حال در قانون اساسی همه‌پرسی به‌عنوان یک راه‌حل پیش‌بینی شده است. آن‌هایی که می‌گویند همه‌پرسی باید بگویند درباره چه چیزی تا ما و صاحب‌نظران دیگر بگوییم مفید و راه‌حل مناسبی هست یا نه. ممکن است در مورد مساله ای بخواهند همه‌پرسی کنند که قبلاً راه‌حل‌های مشخصی در مورد آن وجود داشته باشد. ممکن است درباره مساله ای بخواهند همه‌پرسی کنند که همه‌پرسی روش مناسبی برای قانون‌گذاری نباشد بلکه طرح آن موضوع در مجلس راه‌حل مناسب باشد؛ بنابراین برای اینکه دراین‌باره داوری کنیم لازم است که به‌صورت مشخص کسانی که به این مفاهیم متوسل می‌شوند بگویند راجع به چیزی می‌خواهند همه‌پرسی کنند. وگرنه اینکه در قانون اساسی ظرفیت همه‌پرسی وجود دارد یا نه؛ نه حرف بدی است و نه حرف خوب.

آیا موردی هست که استثنا باشد و نشود برای آن همه‌پرسی انجام داد؟

قانون اساسی قیدی دراین‌باره نزده و می‌گوید در مسائل مهم کشور می‌توان به همه‌پرسی متوسل شد.

آیا در صورت انجام همه‌پرسی نیاز به تأیید شورای نگهبان هم وجود دارد؟

این سؤال خیلی زودهنگامی است. اول باید درباره اولی بحث کنیم. فعلاً کسی درباره همه‌پرسی حرفی زده یک دعوایی راه افتاده است؛ بنابراین اینکه بحث کنیم شورای نگهبان باید درباره همه‌پرسی اظهارنظر کند یا نه مساله زودهنگامی است.