حصر در پیچ پاستور

 با وجود وعده‌های اخیر مسئولان و شخص رئیس جمهور در زمان انتخابات، موضوع «حصر» هنوز لاینحل باقی مانده و نهاد‌های ذیربط نوعی سردرگمی را به جامعه القا می‌کنند و هرکدام به نوعی توپ را به زمین دیگری می‌اندازند.

با وجود تاکیدهای چندباره صاحب‌نظران مبنی‌بر اینکه رفع حصر «میرحسین موسوی»، «زهرا کاظمی(رهنورد)» و «مهدی کروبی» در شرایط فعلی موجب وفاق و همبستگی ملی می‌شود اما هنوز این مهم صورت نگرفته است.

نخستین بار، «علی مطهری» نماینده مردم تهران و نایب رئیس مجلس شورای اسلامی در اواخر بهمن‌ماه پارسال خبر از آزادی این سه تن داد و گفت که آنان تا پیش از نوروز ۹۷ آزاد خواهند شد. هرچند این وعده بعدا توسط او و چند تن دیگر از نمایندگان مجلس به پس از نوروز موکول شد، با این حال اتفاق خاصی نیفتاده و آنان پس از ۷ سال هنوز در حصرخانگی به‌سر می‌برند. از سویی «سیدمحمد خاتمی» رئیس جمهوری پیشین نیز روز سه‌شنبه ۲۱ فروردین در نشستی در بنیاد باران گفته بود که معتقد است نظام می‌خواهد که این مساله حل شود. خاتمی تاکید کرده: «من نظر خودم را می‌گویم. از نظر من نظام قطعا می‌خواهد این مساله حل شود».

با این حساب شورای‌عالی امنیت ملی متولی و مرجع رسیدگی کننده به این موضوع مهم است و رئیس جمهور نیز طبق قانون رئیس این شورا است و وعده‌ رفع حصر یکی از وعده‌هایی است که بعد از گذشت ۵ سال از ریاست جمهوری «حسن روحانی» هنوز محقق نشده است.

درست است که دولت طی این سال‌ها با چالش‌های بزرگ سیاسی و اقتصادی روبرو بوده اما همه می‌دانند که آزادی محصوران یکی از اولویت‌هایرای دهندگان به دولت اعتدال در سال‌های ۹۲ و ۹۶ بوده است.

همدلی در ادامه به بررسی رخدادهای اخیر در این خصوص می‌پردازد:

بروید این مساله را حل کنید

«سیدمحمد خاتمی»، رئیس جمهور پیشین ایران از «حسن روحانی» خواست فعال شود و به وعده خود درباره «میرحسین موسوی»، «زهرا رهنورد» و «مهدی کروبی» عمل کند.

رئیس دولت اصلاحات گفته که معتقد است نظام می‌خواهد که این مساله حل شود. البته من نظر خودم را می‌گویم. از نظر من نظام قطعا می‌خواهد این مساله حل شود. «گشایش‌هایی شده اما کافی نیست. باید حل شود. بروید این مسئله را حل کنید».

رئیس جمهور پیشین ایران تاکید کرده:‌ «آن تشکیلاتی که باید این مسئله را حل کند یا سستی و یا ناتوانی می‌کند و اینجاست که خود آقای رئیس‌ جمهور و دوستان دیگر باید فعال شوند و آن را حل کنند. وقتی آقای رئیس‌ جمهور وعده‌هایی می‌دهد که عملی نمی‌شود و یا خدای نکرده خلافش رخ می‌دهد مشکل ایجاد می‌شود. اگر گفته می‌شود که حصر باید از بین برود، پس باید به این وعده عمل کرد. این سخنان را با آن که ممکن است موجب افزایش محدودیت‌ها شود، بیان می‌کنم و هیچ اشکالی ندارد اگر آن مسئله حل شود.»

کاسبان حصر زیر پای کروبی پوست موز انداختند

مجتبی ذوالنور، نماینده مجلس شورای اسلامی از معدود افرادی است که با مهدی کروبی در حصر دیدار کرده و از توقف روند رفع حصر و بازگشت به عقب این موضوع خبر داده است. ذوالنور در گفت‌و‌گو با کانال تلگرامی اختر گفته: «آقایانی که می‌گفتند قبل از عید رفع حصر اتفاق خواهد افتاد هیچ استناد، سند و پشتوانه‌ای نداشتند و نظر خود را بدون پشتوانه عقلی و قانونی اعلام می‌کردند».

او مدعی شده که مسیر رفع حصر به صورت مثبت رو به پیشرفت بود، اما سیاسیونی که کاسب حصر هستند و تریبون‌های مختلفی برای شعار دادن و جذب مخاطب از گروه‌های خاص را در اختیار دارند زمانی که دیدند کارهای مثبتی صورت گرفته پوست موز زیر پای آقای کروبی انداختند که ایشان موضعی را بگیرند که اقدامی برای رفع حصر صورت نگیرد.

نامه کروبی مانع رفع حصر شد

فرزند مهدی کروبی نیز در مصاحبه‌ای گفته بود که سه مقام امنیتی در دیدار با فاطمه کروبی، مادرش، اعلام کرده‌اند که نامه سرگشاده مهدی کروبی مانع رفع حصر او شده و فاطمه کروبی نیز در پاسخ به آنان گفته «اگر این‌طور است پس به حصر مهندس موسوی و خانم رهنورد که نامه‌ای ننوشته‌اند پایان دهید». بهروز نعمتی، عضو هیات رئیسه مجلس نیز روز اول فروردین گفته بود که نامه مهدی کروبی باعث وقفه در روند رفع حصر شده است.

علی مطهری هم بدون اشاره به جزئیات، اختلاف نظر بین مقام‌های قضایی و امنیتی را از جمله دلایلی ذکر کرد که باعث شده بر خلاف برخی وعده‌ها، حصر این سه تن رفع نشود.

همچنین مسعود پزشکیان، نایب رئیس اول مجلس، و الیاس حضرتی، نماینده مجلس و رئیس شورای اجرایی حزب اعتماد ملی، از حسن روحانی خواسته‌ بودند به عنوان رئیس شورای عالی امنیت ملی به وعده رفع حصر عمل کند.

پیش از این برخی نمایندگان مجلس و مقام‌های دولت حسن روحانی ابراز امیدواری کرده بودند که حصر آنان تا پایان سال ۹۶ رفع شود. مسئولان دولت حسن روحانی بارها وعده داده بودند که پیگیر رفع حصر خواهند بود اما این موضوع که از شعارهای انتخاباتی حسن روحانی نیز بود، تاکنون تحقق پیدا نکرده است.

خانواده‌های موسوی و کروبی و شماری از فعالان سیاسی طی سال‌های گذشته از اینکه دولت حسن روحانی اقدامی عملی برای رفع حصر انجام نداده‌ است، انتقاد کرده‌اند. با این حال در ماه‌های گذشته تغییراتی در وضعیت حصر صورت گرفته و علاوه بر اینکه چند تن از فعالان سیاسی موفق به دیدارهای فردی با مهدی کروبی شده‌اند، محدودیت‌های مربوط به زمان‌بندی دیدارهای میرحسین موسوی و زهرا رهنورد با دختران‌شان نیز برچیده شده‌ است.

محمد حسین کروبی در گفت‌وگویی با روزنامه آرمان به نکاتی اشاره کرده که بخش‌هایی از آن در ادامه می‌آید:

جزئیاتی از دیدارهای اخیر فعالان سیاسی با مهدی کروبی

محمدحسین کروبی می گوید، پدرم به صورت کلی عملکرد دولت آقای روحانی را مثبت ارزیابی می‌کنند و همواره از طریق خانواده به دیگر دوستان توصیه می‌کنند که از دولت آقای روحانی حمایت کنید. با این وجود ایشان معتقد هستند که انتقادات دلسوزانه نیز باید وجود داشته باشد و علاوه برحمایت کلی باید ضعف‌ها را نیز به دولت گوشزد کرد تا در نهایت آقای روحانی کارنامه موفق‌تری از خود برجای بگذارند.

به نظر می‌رسد بعد از پنج سال از گذشت ریاست‌جمهوری آقای روحانی شورای عالی امنیت ملی گشایش‌هایی در این زمینه به‌وجود آمده است. اولین گشایش‌ها دیدار آقایان دوستی، عباسی فر و ذوالنور با ایشان بود. البته چند ماه قبل از این دیدارها نیز گشایش دیگری رخ داده بود که به فرزندان، عروسان و نوه‌ها اجازه داده شد هر زمان که تمایل داشته باشند می‌توانند با او دیدار داشته باشند و حتی درصورت تمایل شب را در آنجا سپری کنند. در چند ماه گذشته ما هر زمان که تمایل داشته باشیم می‌توانیم به دیدار پدر برویم. در شرایط کنونی مادرم نیز با پدر زندگی می‌کنند.

آملی‌لاریجانی قول کمک داده است

محمدحسین کروبی با اشاره به تغییر وضعیت و نگاه مثبت به رفع حصر نزد مسئولان گفته:

اعضای کمیته رفع حصر که از نمایندگان مجلس شورای اسلامی تشکیل شده است دراین زمینه دیدار مثبتی با آقای آملی لاریجانی انجام داده‌اند و هنگامی که جلسه را ترک کرده بودند، خوشحال بودند و نسبت به آینده خوشبین بودند. یکی از اعضای رفع حصر به بنده گفت که انتظار نداشتیم دیدگاه ایشان نسبت به مساله حصر تا به این اندازه مثبت باشد. البته اولین دیدار اعضای کمیتهرفع حصر با آقای علی لاریجانی بوده است که ایشان در این دیدار قول کمک داده‌اند و عنوان هم کرده‌اند هر چه زودتر این مساله باید حل شود و به سود همه خواهد بود وادامه آن به صلاح کشور نیست.

روحانی درکار خود جدی نیست

در مرحله نخست باید عنوان کنم که آقای روحانی تا الان به کمیته رفع حصر وقت ملاقات نداده است. نکته دیگر اینکه ما هنوز اطلاع دقیقی از برنامه دولت برای رفع حصر نداریم گرچه آقای نوبخت بارها عنوان کرده است که دولت به صورت جدی دنبال حل موضوع است ولی دقیقا هیچ کس نمی‌داند دولت تا به حال چه قدم مثبتی بر داشته است اینکه بعد از پنج سال از استقرار این دولت گفته شود گشایش‌های صورت گرفته است به هیچ عنوان با انتظارات رای دهندگان که تا ساعت ۱۲ شب در صف‌های رای ایستادند همخوانی ندارد. مشخص است آقای روحانی در کار خود جدی نیست. به هر حال آقای روحانی رئیس شورای عالی امنیت ملی هستند و اگر اراده‌ای بود می‌توانستند گام‌های مهمی در این زمینه بردارند. با این وجود هنوز برای ما مشخص نیست که آیا ایشان دستوری به شورای عالی امنیت ملی در زمینه داده‌اند و یا خیر.

در طی سالیان گذشته چندین بار مساله حصر عنوان شده و هربار نیز ما منتظر اتفاق خوبی بوده‌ایم. حدود پنج سال پیش رئیس دولت اصلاحات به من گفتند که خبرهای موثقی دارم که به احتمال زیاد مساله حصر حل خواهد شد. یک بار نیز آقای جهانگیری به خودم گفتند که قرار بود گشایش‌های جدی در این زمینه انجام شود. سپس گفتند نامه پدرم به آقای روحانی موضوع را منتفی کرد، به تازگی هم آقای ذوالنور فرمودند که با نامه اخیر پدرم رفع حصر را منتفی کرده است، واقعیتش به نظر می‌رسد برخی دست‌های پشت‌پرده وجود دارد که برای حل نشدن این موضوع اقدام می‌کنند. به نظر من این دست‌های پنهان، از قدرت نیز برخوردار هستند و اجازه نمی‌دهند موافقان گام‌های جدی‌تری در این زمینه بردارند.

محصوران، معتقد به نظام و دلسوز آن هستند

ظاهرا مهم‌ترین دغدغه در این زمینه این است که برای این افراد چشم انداز روشنی از فردای رفع حصر وجود ندارد. این افراد اظهار نگرانی می‌کنند از فردای رفع حصر چه اتفاق و واکنشی در سطح جامعه پدید خواهد آمد که به‌نظر من نگرانی بی‌موردی دارند مگر همین نگرانی‌ها در مورد مرحوم آیت ا... منتظری وجود نداشت؟ با این حال دیدید اتفاق خاصی رخ نداد و پس از مدتی کوتاه دیدارهایی از سوی برخی از اقشار مردم با ایشان صورت گرفت و خیلی زود شرایط به وضعیت عادی بازگشت. این وضعیت برای محصورین کنونی نیز وجود دارد و نگرانی در این زمینه بی‌مورد است. هم پدرم و هم آقای موسوی همواره به نظام جمهوری اسلامی معتقد و دلسوز نظام بوده‌اند. به همین دلیل نیز هیچ نگرانی در این زمینه وجود نخواهد داشت.

گشایش در حصر اتفاق نیفتاد

غلامعلی جعفرزاده نماینده رشت و نایب رئیس فراکسیون مستقلین با تاکید بر لزوم تغییر در دولت، به اعتماد آن‌لاین گفت: به دولت روحانی برای تغییر رای دادند و آقای روحانی بداند که هر جا این تغییر احساس نشود ناامیدی در دل مردم ایجاد می‌شود و محصول این بذر نا امیدی را بعدی‌ها باید پاسخ دهند. آقای روحانی فکر نکند که کارش تمام شده و آنچه بعد از او اتفاق می افتد به ایشان مربوط نیست.

ما فکر می‌کنیم که آقای روحانی قدری از شعارهایش فاصله گرفته است. تغییر در دولت از جمله تغییر در افراد، ساختار و شیوه کار مدنظر بود و اصلاحات در همه زمینه‌ها مورد مطالبه است. آنچه که مردم را راضی کرد که به روحانی رای دهند دلایل مختلفی بود که در راس آن تغییر بود.

رئیس جمهور صدای مردم را بشنود

من فکر می‌کنم لازم است که در حال حاضر آقای روحانی صدای مردم را بشنود. در حوزه اقتصادی گران شدن نرخ ارز در مردم دلخوری و ناراحتی ایجاد می‌کند؛ گران شدن کالاها و وعده‌های رفاه اقتصادی که به مردم داده شده بود تحقق پیدا نکرد؛ آزادی‌های سیاسی نیز محقق نشد؛ گشایش‌هایی مانند گشایش در حصر اتفاق نیفتاد و همه این موارد منتج به این می شود که مردم نا امید شوند.

هرمز شریفیان