چرا احمد توکلی به برخی از پرونده‌های فساد ورود نمی‌کند؟

چندی پیش احمد توکلی در یک مصاحبه و در پاسخ به این سوال که مهمترین کاری که «سازمان دیده‌بان شفافیت و عدالت» درطول تاسیس خود انجام داده چه کاری بوده است، گفته بود: « قصد داشتیم دیده‌بان شفافیت و عدالت در مسئله مبارزه با فساد به شکل فعال عمل کند. یعنی برنامه‌ریزی کند که چه موضوعی را اولویت بدهد؛ اما عملا موضوعاتی را که مردم به ما منتقل کردند، پیگیری کردیم. گرچه موفق به کارهای بزرگ شدیم ولی بیشتر از آنکه فعال باشیم تابع اخباری بودیم که به ما می‌رسید». 

توکلی همچنین خود را «آدمی شفاف» می‌داند و بر این باور است که« همه دوره زندگی‌اش با فساد و پنهان‌کاری مبارزه کرده» است. اما با یک نگاه به صحبت‌ها و موضع‌گیری‌های او این نکته به ذهن می‌آید که شیوه برخورد احمد توکلی به‌عنوان رئیس و بنیان‌گذار یک موسسه مردم‌نهاد با برخی پرونده‌های فساد بسیار قابل ‌تامل و بحث برانگیز است. باید از ایشان پرسید که چرا به برخی وعده‌های خود عمل نکرد؟ چرا وقتی که آمد و گفت: «برای آخرین‌بار به دریافت‌کنندگان تسهیلات از موسسه ثامن‌الحجج که اکثرا از فرزندان علما، قضات باسابقه و شخصیت‌های سیاسی هستند، هشدار می‌دهیم که اقدامی کنند. در غیر این ‌صورت اسامی آنها را منتشر می‌کنیم». اما هنوز خبری از افشای نام آنها نیست؟ یعنی ایشان فکر می‌کند با پشت تریبون آمدن و چند بار با تهدید و داد وبیداد کردن می‌تواند شفافیت و عدالت را جاری کند؟ ایشان نزد خود فکر نمی‌کنند که رئیس دیده بان شفافیت و عدالت باید پیگیر باشند و افراد خاص و آقازاده‌هایی را که هرگز هم نتوانست نامشان را افشا کند تهدید کند؟ گفتنی است آقای توکلی موارد دیگری نیز از این‌گونه «اقدامات نیمه‌تمام» در کارنامه سال‌های اخیر خود دارند. مثلا ایشان در ماه‌های اول فعالیت دولت یازدهم، دولتمردان را متهم کردند که رانت ۶۵۰‌ میلیون‌ یورویی در اختیار افراد خاص گذاشته‌اند و مسئولان مربوط توضیح دادند که رانتی در کار نیست. بااین‌حال آقای توکلی هیچ گزارشی به مردم ارائه نکرد که بالاخره با توضیح مسئولان ابهام برطرف شده و ایشان قانع شد یا نه و اگر قانع نشد، چرا از پیگیری پرونده دست برداشت. همچنین می‌توان به نامه معروف او به مرحوم هاشمی‌رفسنجانی در زمان انتخابات مجلس خبرگان نیز اشاره کرد. حال ورود موسسه تحت‌سرپرستی ایشان به پرونده موسوم به املاک نجومی شهرداری تهران و ارائه اظهارات اولیه از جانب او و سپس پیگیری‌نکردن ماجرا و ملزم‌نکردن مسئولان شهرداری به تعیین ‌تکلیف و رفع کلیه ابهامات پرونده تا مرحله بازگرداندن حقوق شهروندان تهرانی بماند. 

با این حال دوباره در نشست «فساد، معضل فراجناحی جمهوری اسلامی» باز از فسادهای سنگین و فسادهای جمعی حرف زده و گفته‌های گذشته‌اش را تکرار کرده و البته به آنها عمل نمی‌کند. 

توکلی در این نشست که در خبرگزاری ایرنا برگزار شد، با تاکید بر لزوم آزادی رسانه‌ها در کشور، به بیان تعریف‌هایی از وجود فساد سیستماتیک در یک مجموعه پرداخت و اظهار کرد: آزادی از لوازم مبارزه با فساد است. اینجا می‌توان این سوال را از احمد توکلی مطرح کرد، که شما به عنوان یک شخص رسانه‌ای که دارای چند نشریه ، سایت و خبرگزاری نیز هستید، تا کنون چه اقدامی انجام داده‌اید؟ نام کدام مفسد اقتصادی را افشا کرده اید؟ لیست چند بدهکار بانکی را در صدا و سیما که این روزها به مرکز مقرگیری و اعتراف گیری تبدیل شده به صورت رسمی اعلام کردید؟ پرسش ما از احمد توکلی بیشتر به عنوان شخصی است که دارای وجهه رسانه‌ای است. حال رئیس سازمان شفافیت و عدالت پیشکش. که در طول این مدت تنها تهدید و ادعا دیدیم و هیچگونه عملی در راستای تهدیداتشان ندیدیم. 

البته تهدیدهای ایشان علیه دولت هنوز در خاطر همه باقی مانده. روزی که در توییتی هشدار داد: «اگر دولت تا پایان سال «قانون انتشار علنی حقوق و مزایای مسوولان» را اجرا نکند، با استفاده از اختیارات دیده‌بان شفافیت و عدالت، مردم را به تجمع قانونی و اعتراض خیابانی علیه دولت دعوت می‌کنیم». چرا علیه سلطان سکه و مخلِ بازار ارز مردم را به خیابان دعوت نکرد؟ به نظر بهترین چیزی که می‌توان احمد توکلی را به آن ارجاع داد سخن خود او در یکی از مصاحبه‌هایش است. آن‌جا که گفته بود: « مرجع دیگری که حتما باید از او حلالیت خواست، مردم هستند چون ما آن‌طور که باید، کار نکردیم؛ بنابراین همواره خودمان را بدهکار مردم می دانیم». به نظر می‌رسد این بهترین پاسخ و بهترین جوابی است که عمل و نظر احمد توکلی به عنوان رئیس دیده‌بان شفافیت و عدالت را به همه می‌نمایاند. 

فساد، معضل فراجناحی جمهوری اسلامی 

احمد توکلی رئیس هیات مدیره دیده‌بان شفافیت و عدالت در نشستی که با عنوان «فساد، معضل فراجناحی جمهوری اسلامی» در خبرگزاری ایرنا برگزار شد، با تاکید بر لزوم آزادی رسانه‌ها در کشور، به بیان تعریف‌هایی از وجود فساد سیستماتیک در یک مجموعه پرداخت و اظهار کرد: آزادی از لوازم مبارزه با فساد است. در برخی کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی، اگر بین ۱۵ تا ۳۵ درصد از مراجعان به حکومت مجبور باشند کار خود را با پرداخت رشوه پیش ببرند، در آن حکومت فساد سیستماتیک وجود دارد. همچنین در تعریف دیگر درباره فساد سیستماتیک آمده زمانی که نخبگان یا دولت در سیطره فساد قرار بگیرند این نوع فساد رخ می‌دهد.

وی گفت: بر اساس تعریف من، وقتی دستگاه‌های مسئول مبارزه با فساد اعم از ناظران، تحقیق‌کنندگان و تنبیه‌کنندگان دچار گرفتاری‌هایی شوند و برای بقای خود از خود دفاع نکنند، فساد سیستماتیک اتفاق می‌افتد.

توکلی: رسیدگی به پرونده‌‎های مالی در همه جا طولانی است

نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: در کشور در برخی جاها شاهد فساد سنگین، برخی جاها شاهد فساد جمعی و در برخی موارد شاهد تبدیل شدن فساد به موضوع عادی هستیم. در این موارد نه تنها که فساد سازمان یافته است بلکه شاهد تشکیل شبکه‌های فساد هستیم به گونه‌ای که مفسدان و فعالان در این زمینه کاملا پشت یکدیگر می‌ایستند.

توکلی در ادامه درباره طولانی شدن روند رسیدگی به پرونده‌های فساد در قوه قضاییه با تاکید بر اینکه رسیدگی به پرونده‌های مالی در همه جا طولانی است، اظهار کرد: در جریان رسیدگی به پرونده فساد رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس فرانسه در دهه ۹۰ و اتهام رشوه‌خواری او، روند محاکمه بیش از دو سال به طول انجامید اما در نهایت این فرد از اتهام وارده تبرئه و مجددا در انتخابات مجلس شرکت کرد و به مجلس رفت. در این زمینه مواردی در داخل کشور نیز وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به پرونده استات اویل اشاره کرد. رسیدگی به این پرونده از آغاز تا اجرای حکم حدود شش سال به طول انجامید و در نهایت آقای مهدی هاشمی به پنج سال حبس محکوم شد.

وی با بیان اینکه در طولانی شدن رسیدگی به برخی پرونده‌ها دلایل منطقی وجود دارد، تاکید کرد: در بحث رسیدگی به اتهامات بابک زنجانی عضو پذیرفته شده از سوی دستگاه قضا مبنی بر اینکه به دنبال زنده کردن پول هستند، وجود دارد.

رئیس هیات مدیره دیده‌بان شفافیت و عدالت همچنین با تاکید بر اینکه طولانی شدن رسیدگی به پرونده‌های اقتصادی موضوع نیست بلکه طول دادن این رسیدگی‌ها باید مورد توجه قرار بگیرد، خاطرنشان کرد: باید انتظار در مردم را معقول کنیم چرا که نباید این انتظار وجود داشته باشد فردای روزی که فردی دستگیر می‌شود، او اعدام شود.

فساد چپ و راست نمی‌شناسد

توکلی درباره لزوم رسیدگی فراجناحی به موضوع فساد در کشور با تاکید بر اینکه فساد چپ و راست نمی‌شناسد، گفت: ممکن است تعداد آدم‌های پاک در گروه‌های مختلف متفاوت باشد اما فساد در همه جناح‌ها وجود دارد البته بسیاری از افرادی که در احزاب و گروه‌های مختلف فعالیت می‌کنند، به دنبال کار حزبی نیستند بلکه به دنبال سپری هستند تا اقدامات خود را پشت آن پنهان کنند.

وی در ادامه درباره وجود فساد در مجلس نیز اظهار کرد: در مجلس نیز فساد وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به دریافت حق‌القدم از سوی نمایندگان پس از مراجعه به وزرا اشاره کرد، همچنین نمایندگانی نیز وجود دارند که نفوذ خود را پیش فروش می‌کنند. نماینده پیشین مجلس تصریح کرد: مبارزه با فساد اگر به جناح‌ها نسبت داده شود، فلج خواهد شد بنابراین برای مبارزه باید جناح‌ها را کنار بزنیم و با یکدیگر برای مقابله با آن تلاش کنیم. توکلی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به برخی راهکارهای مورد نیاز برای مبارزه و مقابله با فساد در کشور پرداخت و گفت: در کشور ما برای مبارزه با فساد هم قوانین و ساختار باید اصلاح و قوانین جدید وضع شوند و هم مبارزه با مفسدین باید با قدرت و سرعت بالا انجام شود. من به کسانی که معتقد به اصلاح ساختار برای مقابله با فساد هستند می‌گویم که متاسفانه امروز مفسدین در کنار یکدیگر قرار گرفته‌ و به هم چسبیده‌اند و نمی‌گذارند که این اتفاق بیفتد. وی در پایان با بیان اینکه راه‌حل‌های جناح‌های مختلف برای مبارزه با فساد تفاوت بسیاری با یکدیگر ندارند، اظهار کرد: اگر مبارزه با فساد جزء واجبات است، مقدمه آن وجود اطلاعات در جامعه است. برای کسب اطلاعات نیز رسانه‌ها باید آزاد باشند چرا که آزادی جزو لوازم مبارزه با فساد است.