اشرف بروجردی: هیچ‌کس به‌اندازه روحانی صلاحیت اداره کشور را ندارد

تقویم، هفته دولت را نشان می‌دهد. هفته‌ای که با شروع آن یادآور خدمت‌گزاران مردم بوده است. خدمت‌گزارانی که در تاریخ کشور ایران جان خود را نیز در راه مردم داده‌اند. نام‌گذاری این هفته به نام دولت این فرصت را ایجاد کرده است که عملکرد دولت‌های وقت موردبررسی قرار گیرد.

حسن روحانی بیش از یک سال است که دور دوم ریاست جمهوری خود را آغاز کرده است و اکنون با مشکلات بسیاری روبه‌رو است. مشکلاتی که برخی دولت را در آن مقصر می‌دانند و برخی دیگر معتقدند که دستان پشت پرده‌ای از ابتدای روی کار آمدن دولت دوازدهم تلاش داشتند دولت را ناکارآمد جلوه دهند و حتی در اندیشه زمین زدن دولت بوده‌اند اشرف بروجردی رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ازجمله افرادی است که بر این باور است. در ادامه گفت‌وگو ایرنا با او را به بهانه هفته دولت می‌خوانید:

*یک و سال اندی از دور دوم ریاست جمهوری روحانی گذشته است در این مدت دولت را در زمینه‌های مختلف چگونه ارزیابی می‌کنید؟

دولت دستاوردهای زیرساختی بسیاری داشته و به مقدار زیادی مردم آن را احساس می‌کنند. مردم باید بدانند دولت بیکار نیست و در حال ترمیم زیرساخت‌هایی است که سال‌ها پیش تخریب‌شده و تلاش دارد آن را به جایگاه اول خود برگرداند. در عرصه‌های اقتصادی، فرهنگی و حتی اجتماعی این اقدامات را از طرف دولت شاهد بوده‌ایم. اقداماتی زیربنایی که به‌شدت آسیب‌دیده بودن و می‌توانستند فاجعه به بارآورند اما با کمک خود مردم و حمایت از تشکل‌های غیردولتی و احزاب و گروه‌ها در این مدت بهبود آن‌ها را شاهد بوده‌ایم. دولت در این زمان خطا هم داشته اما دستاوردهای بسیاری را نیز کسب کرده است. به گمان من در ادامه مسیر احزاب نیز اگر احساس خطر نکنند و امنیت داشته باشند می‌توانند به مقدار زیادی در حفظ جامعه و آرمان‌هایی که به آن اعتقاددارند به کمک دولت بیایند.  

یکی از مواردی که می توان در خصوص آن از همگرایی همه احزاب و تشکل ها و دولت در جهت بهبود آن بهره برد مسئله حفظ حقوق شهروندی است، البته در این زمینه دولتمردان  و نهادهای درگیر و دخیل مانند قوه قضاییه باید نسبت به آن پاسخگو باشند و به مقدار زیادی تلاش کنند که سرمایه اجتماعی را با همکاری دیگر قوا بازسازی کنند.

*در شرایطی که کشور دچار مشکلات فراوان است استیضاح و برکناری رئیس‌جمهور و عدم‌کفایت او مطرح‌شده است. نتیجه این فضا را چه می‌دانید؟

نتیجه این رویه جز فروپاشی نخواهد بود. کسی که این ایده را دارد در راستای اهداف دشمن‌های بیرون ایران اقدام می‌کند، کسانی که نمی‌خواهند جمهوری اسلامی ایران استقلال داشته باشد. چنین صحبت‌های تنها باعث دل‌خوشی آن‌هایی خواهد شد که قصد دارند با چنین اقداماتی اعتماد را از جامعه سلب کنند و تصور می کنند تضعیف دولت تقویت جایگاه آنان است. این افراد باید بدانند دولت دچار اضمحلال نخواهد شد؛ زیرا مردم تجربه دوره‌های متفاوت را داشته‌اند و می‌دانند استقرار ایران و حفظ دستاوردهایی که برای آن تلاش شده است به نفع همگان خواهد شد. دولت و همه ارکان قوا باید تلاش کنند که سختگیری بر جامعه نداشته باشند و نظارت خود را در زندگی مردم در حدی که قوانین و مقررات تعیین کرده، حفظ کنند.

تا مردم نیز به حاکمیت اعتماد خود را به دست آورند. در شرایط فعلی تنها دولت در جایگاه پاسخگویی قرار گرفته اما تمامی ارکان نظام در شرایط فعلی نقش بسزایی دارند و باید پاسخگو باشند. عده‌ای که مشخص نیست ریشه و خط دهی در کجا دارند و از کجا نشات می‌گیرند در پی نشان دادن ناکارآمدی دولت هستند. مسلماً هیچ‌کس به‌اندازه حسن روحانی تجربه حکومت‌داری ندارد. او در مسائل امنیتی و دفاعی تجربه بسیاری دارد و بیش از هرکسی دیگر توان اداره کشور را داراست. اگر همه دست‌به‌دست هم دهند و به کمک رئیس‌جمهور بیایند روزهای خوشی در انتظار تمام مرم کشور است.

*در چند ماه اخیر دولت روحانی با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو شده است. شرایط فعلی را چگونه تحلیل می‌کنید؟

تحولاتی که طی چند ماه اخیر اتفاق افتاده است ذهن‌ها را متوجه این امر کرده که عده‌ای از مردم یا شاید بتوان گفت قشر عظیمی از مردم معترض و نگران آینده هستند، البته رسیدن به گزاره  و این فضا تابع فاکتورهای مختلفی است و نمی‌توان گفت کدام عامل در آن دخیل بوده است. از سویی دیگر  نیز جریانی به دنبال القا این نکته بودند که  تحولی جهانی در سیاست‌های دیگران نسبت به کشور رخ داده است. عربستان و آمریکا ازجمله کشورهایی هستند که نماد ایران ستیزی را با خود به همراه دارند و ظهور این خصم در این مقطع زمانی شکل‌گرفته است. در داخل کشور نیز عده‌ای از ابتدای شروع کار دولت تلاش داشتند آن را ناکارآمد نشان دهند که این هدف با ترفندهای مختلف آغاز شد و به‌تدریج به یک‌رویه اعمال خشونت‌بار تبدیل شد.

روش‌هایی که در ابتدای امر بدون توجه به اینکه لبه تیز این حمله متوجه دولت است شکل گرفت و عده‌ای همراهی کردند و به‌تدریج که گذشت مردم متوجه شدند که این خواست یک عده به خصوصی است که این فرایند خصمانه شکل بگیرد؛ اما زمانی که عده‌ای از مردم به آن‌ها پیوستند احساس کردند که شعارهای افراطی و رفتارها خصمانه است. پس‌ازآن مردم خود را کنار کشیدند و متوجه شدند که نباید با دولت سر ستیز داشته باشند حتی این بحث بین مردم مطرح شد که دیگران نمی‌گذارند دولت خواسته‌های مردم را محقق کند.

*دولت در برابر این هجمه‌ها چه اقدامی باید انجام می‌داد و آیا در این زمینه کم‌کاری داشت؟

دولت باید هوشیاری را در جهت شفافیت سازی، صحبت با مردم و در جریان قرار گرفتن مردم بیشتر می‌کرد و رابطه تنگاتنگی با مردم می‌داشت که مردم احساس کنند دولت با آن‌ها همراه است. شرایط داخلی و خارجی با خبر فسادهای متفاوت عده‌ای که در رسانه‌های ملی و مکتوب منتشر شد، همراه شد. به‌خصوص خبرهایی در مورد دولت‌های گذشته که بیت‌المال را غارت کردند و این موارد باعث سوخت سرمایه اجتماعی شد و مردم اعتمادشان به مجموعه حاکمیت ازجمله دولت کاهش پیدا کرد.

دولت در این نقطه ضربه اصلی را خورد که عامه مردم و بدنه جامعه احساس کردند که نمی‌تواند اعتماد کامل داشته باشد؛ درحالی‌که اگر دولت با مردم بیشتر صحبت می‌کرد و اجازه می‌داد که مجریان امور فعال شوند، نه‌تنها شخص رئیس‌جمهور با مردم صحبت کنند. یاران رئیس‌جمهور صحنه را خالی کردند و باعث شد لبه تیغ تیز اتهامات متوجه شخص اول دولت شود و می‌توانست این روند طی نشود و شکل دیگری به خود بگیرد.

*کنش رئیس‌جمهور را در این مورد چگونه می‌بینید؟

شخص رئیس می‌خواهد فضا را امن و آرام نگه دارد و هم‌اکنون نیز در دوره ۵ سال و اندی که در حاکمیت و مسند ریاست جمهوری هستند با گفتار و رفتار خود سعی می‌کنند آرامش را در جامعه حفظ کنند و از تنش پرهیز شود. به‌طوری‌که افراد زیادی اعتراض می‌کنند چرا شخص رئیس‌جمهور سخنی نمی‌گویند و صحبتی با مردم ندارد و مسائل را بازگو نمی‌کند، هدف روحانی این است که جامعه را به سمت آرامش سوق دهد. اگر کسانی که همراه دولت هستند درست عمل کنند و شفاف‌سازی انجام دهند و رفتارها و اقدامات خود را در عرصه عمل به مردم نشان دهند و اطلاع‌رسانی کنند، سبب می‌شد و می‌شود که آقای روحانی این‌همه صدمه نخورد و اعتماد عمومی برگردد.

اعتمادی که در دولت نهم و دهم در میان مردم ازدست‌رفته بود. می‌توانست فضای کشور به سمتی برود که مردم احساس کنند پایگاهی به نام دولت دوازدهم دارند و می‌تواند حامی خوبی برای آن‌ها باشد که با عدم اطلاع‌رسانی کافی و حتی گاهی دوگانه برخورد کردن و عمل کردن بعضی از مدیران موجود در سطح جامعه این امر به وقع نپیوست. حتی یاران رئیس‌جمهور می‌توانستند سینه خود را سپر مشکلات، کاستی‌ها و کمبودها کنند نه آنکه تمامی این افراد خود را کنار بکشند و رئیس‌جمهور و معاون رئیس‌جمهور مورد هجمه و سیبل پاسخگویی اشتباهات موجود شوند.

*چه راهکاری برای شرایط فعلی پیشنهاد می کنید؟

اکنون باید اقداماتی انجام داد که سرمایه اجتماعی برگردد. می‌توان امید را در میان مردم ایجاد کرد و مردم مطمئن باشند که دولتمردان دلسوز و علاقه‌مند به رشد ایران هستند. سیاست‌مدارانی که برای مردم احساس آرامش و راحتی می‌خواهند و تلاش می کنند تا  شرایط  مردم روبه بهبود باشد. مردم باید آگاه شوند که دولت گام‌های مثبتی را برای آن‌ها برمی‌دارد و این کمک می‌کند جامعه روی آرامش را ببینند و سرمایه اجتماعی موردنیاز در جامعه تأمین می‌شود.