نمایش نیکوکاری در ملاء عام

در چند روز گذشته انتشار تصاویری از برخی مسئولان در حال کمک به برخی نیازمندان و البته بی توجهی به شان و شخصیت آنان و نمایش تصاویر چهره آن ها خبرساز شد و واکنش رسانه ای گسترده ای را در پی داشت به گونه ای که به استعفای یکی از کسانی منجر شد که اقدام به این نیکوکاری نمایشی شد.

به دنبال انتشار این ویدئو و واکنش‌هایی که افکار عمومی به این رفتار داشت، حجت‌الاسلام ابطحی، امام جمعه ایرانشهر در استان سیستان و بلوچستان مجبور به استعفا شد. خبر استعفای امام جمعه ایرانشهر و موافقت شورای سیاستگذاری ائمه جمعه کشور با استعفا در خبرگزاری‌ها منتشر شده است. ابطحی در این باره به تسنیم گفته است:«فشار روانی که به دلیل مسئله پخش شدن کلیپ کمک نقدی بنده به کارگران سبب شد مجبور به استعفا شوم. من راضی به پخش شدن این کلیپ نبودم اما اتفاقی است که افتاده و متاسفانه برداشت‌های بدی از آن شده که مجبور به استعفا شدم و مسئولان نیز با آن موافقت کرده‌اند.»

همچنین به نوشته خبرگزاری حوزه، امام جمعه مستعفی ایرانشهر در نامه استعفای خود تاکید کرده قصد کمک به کارگران را داشته و از مردم ایرانشهر که اسباب تکدر خاطر آنان فراهم شده، پوزش طلبیده است.

گفته می‌شود استعفای امام جمعه ایرانشهر مورد موافقت شورای سیاستگذاری ائمه جمعه کشور قرار گرفته است. البته این در حالی است که مسئول دفتر نمایندگی شورای سیاستگذاری ائمه جمعه در سیستان و بلوچستان به ایرنا گفته است که استعفای امام جمعه ایرانشهر به دفتر زاهدان ارسال نشده احتمالا به‌طور مستقیم به شورا ارسال شده است. این موضوع واکنش بسیاری از چهره‌های روحانیت را هم به دنبال داشت. حجت‌الاسلام مسیح مهاجری نوشت:«برخلاف دستور اکید دین اسلام مبنی بر پنهان نگهداشتن کمک به مستمندان، امام جمعه ایرانشهر برای دادن چند اسکناس ۱۰ هزار تومانی به کارگرانی که بیکار مانده‌اند، در داخل خودرو نشست و در برابر دوربین فیلمبرداری با رفتاری غیرمحترمانه اقدام کرد. این رفتار خلاف دستور شرع و دور از مبانی اخلاقی و کرامت انسانی، بازتاب منفی وسیعی در شبکه‌های اجتماعی داشته و هم‌اکنون در فضای مجازی دست به دست می‌شود.

 شورای سیاستگزاری ائمه جمعه در برابر چنین رفتارهایی تا چه وقت می‌خواهد سکوت کند و بی‌عملی نشان دهد؟» مهاجری در ادامه نوشت:«در جامعه انقلابی و اسلامی ما که به گفته شهید مظلوم آیت‌الله بهشتی انقلاب آن «انقلاب ارزش‌ها» ست، باید اخلاق حرف اول را بزند و سیاست و اقتصاد و قضاء و اجرائیات فقط در بستر اخلاق جریان پیدا کنند.با اینکه نماز جمعه، اگر درست برگزار شود، از نعمت‌های الهی است، ولی حالا که در اثر شیوع کرونا نماز جمعه‌ها برگزار نمی‌شوند، عده‌ای از اینکه می‌بینند بعضی از ائمه جمعه در پوستین خلق نمی‌افتند، خدا را شکر می‌کنند. بسیاری از ائمه جمعه ما خوب صحبت می‌کنند و اهل خدمت به خلق خدا هستند و مردم نیز قدردان آنهایند، ولی بعضی از آن‌ها گویی نذر کرده‌اند «خود اصول دین پندار» باشند. همین وضعیت در عده‌ای از مسئولین دستگاه‌های مختلف حاکمیتی جریان دارد. پرگویی، مرام آنهاست، حذف اخلاق را مستحب مؤکد می‌دانند و به جای آنکه به کار خود مشغول باشند، به جان این و آن می‌افتند.» کاربران شبکه‌های اجتماعی هم اقدام امام جمعه ایرانشهر را با هر نیتی «تحقیرآمیز و نفرت‌انگیز» خواندند و مشکل را در ساختار توزیع ثروت کشور دانستند. آن‌ها چنین صدقه‌هایی را برای حل مشکلات اقتصادی عمیق در میان اقشار کم‌درآمد توهین‌آمیز دانستند.

در نهایت امام جمعه ایرانشهر با انتشار کلیپی دیگر در فضای مجازی در خصوص این رفتار خود از مردم عذرخواهی کرد. ابطحی در این ویدئو می‌گوید:«این فیلمی که در فضای مجازی منتشر شده بدون اجازه من منتشر شده است. به محض اینکه خبردار شدم گفتم که حذفش کنید، حرام است، حق‌الناس است و من راضی نیستم. اما فضای مجازی است و وقتی عنان از کف رفت، رفت. هدف ما این بود که به کارگرانی که کاری گیرشان نیامده است، وجه مختصری تقدیم کنیم که در این موقعیت بد اقتصادی به منزل نروند.» او ادامه می‌دهد:«اینکه از ماشین هم بیرون نیامدیم به این دلیل بود که کسانی در اطراف بودند و نمی‌خواستیم که جلب توجه شود و دور ماشین جمع نشوند.

انتشار این فیلم نه کار خداپسندانه‌ای است و نه عقل‌پسند است و نه باید عزت و کرامت این عزیزان مناسب است. اگر تکدر خاطری را برای عزیزان فراهم کرده‌ام، از صمیم قلب عذرخواهی می‌کنم.»

اما این رفتار تازه نیست، سلبریتی‌ها هم از پیشتازان این عرصه هستند.

پیش از این بارها فیلم‌ها و عکس‌هایی در فضای مجازی منتشر شده که بازیگر یا فرد مشهوری را نشان می‌دهد که مثلا به یاری نیازمندی شتافته است، اما در پس این ماجرا تنها یک تلاش برای نمایش بیشتر دیده می‌شود. چه آن که در زمان بحران‌های سنگین مانند زلزله این دسته از افراد بیشتر به میدان می‌آیند و تلاش می‌کنند تا در کنار کمکی که انجام می‌دهند تجهیزات مختلف فیلم‌برداری و عکاسی را به کار گیرند تا به این ترتیب به همه اعلام کنند که در حال کمک‌رسانی هستند.

در هر حال باید دانست که حمایت مسئولان از مردم و افراد باید با حفظ عزت نفس آنها همراه باشد. در این میان برخی از مسئولان به ظاهر سر زده برای کمک به افراد نیازمند می‌روند، اما به یک باره شاهد دوربین فیلمبرداری، عکاس، خبرنگاران و نصب بنر از لحظه حضور آنها هستیم. مسئولان باید بدانند که قبل از هر اقدام در رسیدگی به نیازمندان باید حرمت این افراد حفظ شود. در جامعه ما خانواده‌های نیازمند یا تحت پوشش سازمان‌های حمایتی هستند یا تاکنون به دلایل مختلف خود را به این مراکز معرفی نکرده‌اند، اما باید دانست که هر یک از افراد از لحاظ اخلاقی نسبت به دیگر شهروندان مسئول هستند.

آسو محمدی