دو سخن غیر مستند و فاقد دلیل در این روزها از دو شخص مطرح در عالَم "سیاست" و عالَم "خطابه" در فضای مجازی دیده شد که جای بررسی و تامل دارد. اولی سخنی از آقای میرباقری است که عضو خبرگان است و ظاهرا رسانه ملی، همتی دارد که ایشان شناخته شود! کلام ایشان این است:
"دیگر از مرحله قرنطینه عبور کرده‌ایم و به وضعیت ایمن‌سازی رسیده‌ایم. ما در ماه مبارک رمضان نیز کوتاهی کردیم. ضرورتی نداشت که ما مسأله قرنطینه را مقدم براجرای برگزاری مراسم‌ها بدانیم."
خوب، پاسخ روشن است.
روزنامه جمهوری اسلامی در ادامه نوشته است: بیماری کرونا و پیشگری و درمان آن، از اموری است که کارشناسی آن ارتباطی به روحانیت ندارد. و در فقه این یک اصل مسلّم است که واجب است "غیرخُبره" به "خبره"، یعنی کارشناس مربوطه مراجعه کند. و این وجوب، وجوب عقلی است که بوسیله "وجوب شرعی" تأیید شده است.
چه زیبا این معیار عقلانی از سخن آفتاب گونه امام علی(ع) قابل استفاده است که فرمود:
"رحمت الهی بر آن شخصی که دانایی و دارایی و ظرفیت خود را ارزیابی کند و از آن خارج نشود؛ - رَحِمَ‌الله امْرءً عَرَفَ قَدْرَهُ وَلَمْ یَتَعَدَّ طَوْرَهُ."
دومی سخن جناب آقای شیخ حسین انصاریان است که چنین است:
"نترسید، مراسم محرم را برگزار کنید. عزاداری و گریه برای ایشان از افضل قربات است ولی در شرایط فعلی به جان امام حسین قسم می‌خورم که از افضل واجبات است و فراتر از این حرف‌ها رفته است."
اجازه دهید در بررسی علمی، خارج از جایگاهها، صحبت کنیم. پاسخ این سخن هم روشن است.
در اینکه مراسم محرم یعنی عزاداری و گریه از "افضل قربات" است بحثی نیست.
چون از نظریه مبانی فقاهت که علم شریف "اصول فقه" عُهددار آن است،افضل قربات هم میتواند واجبات را شامل شود و هم میتواند مستحبات را زیر پوشش خود داشته باشد.
در اینجا سؤالاتی مطرح هستند.
آیا مراسم محرم، واجب شرعی تعبدی است؟
جواب، منفی است ولی اگر فرض بر این باشد که عزاداری، واجب شرعی باشد، آیا یک عمل واجب فردی است یا اجتماعی و یا اجتماعی که باید بشکل انبوه برگزار شود؟
بفرمایید در صورت "تزاحم" با خطر جانی که مستند به نظریه کارشناسی شده باشد، حُکم فقهی آن چیست؟
سؤال دیگر اینکه چگونه مراسم محرم از "افضل واجبات" دانسته شده؟
نشانه افضلیت این است که واجب افضل که اصطلاحا "راجح" نامیده میشود باید بتواند بر واجب غیر افضل یعنی بر "مرجوح"، ترجیح و سیطره پیدا کند و احیانا آن واجبات غیر افضل را، تعطیل کند.
آیا "افضل واجبات"، با قسم به جان امام حسین(ع) از دیدگاه فقهی، مستدل و مستند میشود؟
بله، منکر نیستم اگر فقیهی یک "عملی" را "افضل واجبات" معرفی کند، چون نظریه‌اش مبتنی بر نظریه کارشناسی فقهی اوست، برای او و مقلدانش محترم و مجزی است.
نکته پایانی اینکه امروز که همه صداها شنیده میشود و مردم و خصوصا جوانان ما از اندیشه و دانش بهرمند هستند، ضروری است هر چهره دینی که دارای تریبون و یا شهرتی و یا سِمتی است و خصوصاً "روحانیت"، با استنادات شرعی و عقلی قابل اعتنا به دفاع از مکتب و حریم اهلبیت علیهم‌السلام بپردازند.
آقای میرباقری! غرب‌گرایان کجای تصمیم‌سازی‌ها درباره محرم هستند؟!
-----
روزنامه ایران نیز در همین خصوص نوشت: رئیس جمهوری روز پنجشنبه در جلسه کمیته‌های تخصصی ستاد ملی مقابله با کرونا با تأکید بر اهمیت ویژه مراسم سوگواری حضرت امام حسین(ع) گفت: «بایست با توجه به تجربه مؤثر و قابل تقدیر همکاری و همراهی مردم متدین، روحانیت معزز و نهادهای مذهبی در ایام ماه مبارک رمضان، دستورالعمل‌های مناسب برای برگزاری مراسم عزاداری حضرت اباعبدالله‌الحسین(ع) در ایام محرم و صفر طراحی شود.»
روابط عمومی وزارت بهداشت هم ۲۹ تیر ماه اعلام کرد که براساس مصوبات جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا در مورد برگزاری مراسم عزاداری اباعبدالله الحسین(ع)، مقرر شد که کمیته امنیتی، اجتماعی و انتظامی، سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه علمیه قم، شورای سیاستگذاری ائمه جمعه و جماعات و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برنامه‌های پیشنهادی خود را در اسرع وقت به دبیرخانه ارائه کرده و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز به همراه نهادهای ذی‌ربط، نسبت به اقناع و آموزش مسئولان هیأت‌ها، تکایا و حسینیه‌ها در مورد دلایل و چگونگی رعایت پروتکل‌های بهداشتی در مراسم محرم و صفر اقدام کند.
با این حال برخی اظهار نظرها درباره برگزاری مراسم عزاداری‌های محرم بحث برانگیز و درخور تأمل است و به نظر می‌رسد دانسته یا ندانسته زمینه‌ساز چالش در تصمیم‌سازی‌ها در این‌باره شده‌اند. چنانکه آیت‌الله سید مهدی میرباقری عضو مجلس خبرگان رهبری اخیراً گفته است: «ما در ماه مبارک رمضان کوتاهی کردیم. ضرورتی نداشت که مسأله قرنطینه را مقدم بر اجرای برگزاری مراسم‌ها بدانیم. چه بسا جریان غرب‌گرا ناراحت نمی‌شود که مراسم مذهبی به‌طور کلی تعطیل شوند و از اینکه مراسم مذهبی و عزاداری تعطیل شود، خوشحال می‌شوند. غرب‌گرایان تلاش می‌کنند تا مراسم عزاداری تعطیل شود.»
حجت‌الاسلام سید عباس موسوی مطلق هم دیروز در سخنرانی پیش از خطبه‌های نماز جمعه قم ادعا کرد: «عده‌ای امروز بی‌جهت به خطر برگزاری مراسم‌های محرم دامن می‌زنند. کرونا یک ویروس سکولار است که تلاش می‌کند کشورهای دینی را با آثار مخرب خود به سمت بی‌دینی سوق دهد. مراسم مذهبی ماه محرم و صفر باید با شور همیشگی خود و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی برگزار شود.»
به نظر می‌رسد نیازی به توضیح نباشد که تصمیم‌سازی‌ها در این باره به عهده ستاد ملی مقابله با کروناست که رهبر معظم انقلاب هم در همان روزهای اولیه شروع به کار آن، همه را به رعایت تصمیم‌های این ستاد توصیه کردند. ستادی که نمایندگانی از نهادهای مختلف در آن حضور دارند و در موارد ویژه هم تصمیم‌سازی‌ها با مشورت نهادهای مربوط به همان مورد اتخاذ میشود. چنانکه در مورد مراسم محرم، کمیته امنیتی، اجتماعی و انتظامی، سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه علمیه قم، شورای سیاستگذاری ائمه جمعه و جماعات و وزارت بهداشت قرار است پیشنهادهای خود را ارائه کنند.
جناب میرباقری نگفته‌اند که غرب‌گرایان فارغ از اینکه از تعطیلی مراسم سوگواری امام حسین(ع) خوشحال می‌شوند یا نمی‌شوند، در کجای روندهای تصمیم‌سازی حضور دارند؟ و چرا تلاش دارند بی‌جهت احساسات مذهبی مردم را علیه ستاد ملی مقابله با کرونا پرابهام سازند؟ بماند که اساساً هنوز هیچ تصمیمی هم در این ارتباط گرفته نشده و اتفاقاً تأکیدات هم بر برگزاری مراسم منتها با رعایت پروتکل‌های بهداشتی است.
-----
سایت عصر ایران نیز در همین خصوص نوشت: محرم و ایام سوگواری اباعبدالله الحسین نزدیک است. میرباقری عضو محترم مجلس خبرگان می‌گوید:« «ما در ماه مبارک رمضان کوتاهی کردیم. ضرورتی نداشت که مسأله قرنطینه را مقدم بر اجرای برگزاری مراسم‌ها بدانیم. چه بسا جریان غرب‌گرا ناراحت نمی‌شود که مراسم مذهبی به‌طور کلی تعطیل شوند و از اینکه مراسم مذهبی و عزاداری تعطیل شود، خوشحال می‌شوند. غرب‌گرایان تلاش می‌کنند تا مراسم عزاداری تعطیل شود.»
معنای این حرف‌ها چیست؟ الان یعنی آنهایی که مراسم عروسی‌شان کنسل شده است می‌توانند بگویند عده‌ای با تعطیلی مراسم جشن، مخالف شادی در کشور هستند؟
نباید کاری که بخشی از مردم مدافعان سلامت و تصمیم گیرندگان کشور را در لشگری تصور کنند که جلوی امام حسین ایستاده‌اند و به دنبال این هستند که مردم خون حسین (ع) را از یاد ببرند.
وضعیت سلامت کشور خوب نیست. باید بدون تعارف نگران مردم باشیم و اجازه ندهیم جان آنها به خطر بیفتد. امام حسین (ع) برای همه عزیز است. تنها مراسمی که مردم خود پیش مقدم می‌شوند و بدون کمک ارگانی آن را برگزار می‌کنند، مراسم محرم است. حالا اما وضعیت به گونه‌ای است که امکان اجتماع نیست و باید فکری به حال هیات‌های مذهبی کرد.
کسی نمی‌گوید مراسم مذهبی در کشور تعطیل شود، فقط تا وقتی کرونا هست باید تغییر شکل بدهد. طرح خوبی به عنوان هیات‌های خانگی در اوایل شیوع کرونا اجرا شد. چه خوب می‌شد اگر وزارت ارتباطات در ایام محرم اینترنت رایگان در اختیار مردم قرار می‌داد تا آنها با استفاده از آن از جلسات عزاداری امام حسین به صورت مجازی فیض ببرند.
روح عاشورا و قیام امام حسین عزت طلبی و تن ندادن به تحمیل و عزت نفس است. این روح را در قالب‌های مختلف هنری و کلامی می توان ارایه کرد و زنده نگاه داشتن تنها در جنبه مناسکی نیست. امسال اگر مناسک محدودتر و مراسم جمع و جورتر است فرصتی است تا به روح و محتوا بیشتر توجه شود.
- 30
- 4
زهره
۱۳۹۹/۵/۴ - ۱۶:۵۱
Permalink