همدلی ناامیدکننده آقای وزیر با طالبان در خصوص زنان افغان

به گزارش توسعه ایرانی، سخنرانی وزیر خارجه در نخستین روز چهارمین نشست وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان و روسیه حواشی فراوانی به همراه داشت. او در این نشست که در سمرقند ازبکستان برگزار شد، در حالی از «درک نگرانی طالبان برای تحصیل و کار زنان» سخن گفت که طالبان در ماه‌های گذشته نه تنها زنان را از ادامه فعالیت شغلی و اجتماعی محروم کرده که از تحصیل دختران پس از گذران دوران ابتدایی نیز جلوگیری به عمل آورده است. حتی از حضور زنان را در شهربازی‌ها و برخی دیگر از مراکز عمومی نیز ممنوع کرده است. رفتارهایی که نگرانی‌ها را در مورد وضعیت زنان در این مناطق افزایش داده است. با این حال بسیاری سخنرانی حسین امیرعبداللهیان در این نشست که گفت: «در اسلام هیچگونه ممنوعیتی برای تحصیل و اشتغال بانوان وجود ندارد، در عین حال نگرانی‌های حکومت سرپرست برای فراهم آوردن زمینه‌های شرعی لازم برای این امر قابل درک است» را همدلی ناامیدکننده‌ای برای افرادی توصیف کردند که ‌نگران حقوق زنان و دختران در این منطقه هستند.

امیر عبداللهیان همچنین افزود که «جمهوری اسلامی ایران علاوه بر مشارکت مستقیم در تحصیل و آموزش دختران افغان، آمادگی خود را برای ارائه همه‌گونه کمک‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری به حکومت سرپرست جهت تامین شرایط تحصیل دختران اعلام نکرده است».

وزیر خارجه تاکید کرد که «نزدیک به ۷۰۰ هزار دانش‌آموز و بیش از ۴۰ هزار دانشجوی افغانستانی در حال تحصیل در مراکز تحصیلی و دانشگاهی جمهوری اسلامی ایران هستند».

او همچنین به این موضوع اشاره کرد که «جمهوری اسلامی ایران اعتقاد دارد که تحصیل دختران و زنان که یک ضرورت اسلامی و انسانی و مقدمه رشد و توسعه کشور و ملت‌ها است و باید در افغانستان نیز شاهد رفع موانع باشد و به همین منظور مقدمات آموزش مجازی دختران با رعایت ملاحظات و شئون اسلامی و فرهنگی و تمدنی منطقه در ایران فراهم شده و آمادگی دارد با کمک سازمان ملل و همکاری حکومت کابل ظرفیت‌های علمی در افغانستان را گسترش دهیم».

در حالی که بسیاری از کاربران در فضای مجازی از همدلی وزیر خارجه کشور با سیاست طالبان در خصوص زنان افغان ابراز تاسف کردند، از پیشنهاد ایران برای رفع محدودیت‌های زنان برای تحصیل هم سخن گفتند. کاربران در فضای مجازی با انتشار تصاویری از محرومیت‌های زنان از تحصیل در استان‌های مختلف کشور نوشتند: «بخشی از جمعیت کشور خود را به فراموشی سپرده‌ایم و عملا سیاست طالبان را بر آنها اعمال می‌کنیم و آنگاه برای طالبان نسخه همدلی و یاری می‌پیچیم». کاربر دیگری نوشت: «خیلی خوب است که دست یاری برای آموزش زنان به هر روشی دراز کنیم، اما نه تفکر طالبان قابل درک است و نه فراموشی اولویت‌های شهروندان خودمان».

چراغی که به خانه رواست ...

پرویز پرستویی، بازیگر و فعال اجتماعی که فعالیت‌های بشر دوستانه فراوانی را در مناطق سیستان و بلوچستان انجام می‌دهد، با اشاره واضح‌تری به سخنان اخیر وزیر خارجه کشور، در صفحه اینستاگرامش نوشت: «مسئله محرومیت تحصیلی زنان و دختران و سلب فرصت حضور اجتماعی زنان و دختران در افغانستان برای ما نگران‌کننده است و ایران آماده کمک بیشتر به امر آموزش دختران و زنان افغانستان به کمک سازمان ملل متحد و تشویق هیئت حاکمه موقت به این امر مهم است ... درود بر شما این همان وظیفه انسانی و خداپسندانه است، کاش همه دنیا اینگونه عمل می‌کردند...».

او این طور ادامه داد: «بنده می‌خواهم توجه شما را جلب کنم به کشور عزیزمان ایران: ۷۰ درصد از هموطنان‌مان «زنان و مردان و دختران و کودکان» در مناطق محروم سیستان و بلوچستان که ریشه در ایران دارند، فاقد شناسنامه هستند. یعنی جزو آمار ملت ایران نبوده و به روایتی بی‌هویت هستند و هیچ سهم و نقشی در اجتماع ندارند...».

پرستویی با اشاره به سفرهایش به مناطق محروم این طور ادامه می‌دهد: «پنج سالی است که بنده به اتفاق دیگر دوستان بزرگوارم به این مناطق محروم‌ برای اشتغال‌زایی و رساندن ارزاق و ساخت خانه و مدرسه و خانه بهداشت و...سر می‌زنیم. مکرر این موضوع را در دنیای مجازی مطرح و طی جلساتی به اطلاع رئیس ثبت احوال کشور هم نیز رسانده‌ایم ولی دریغ از کوچکترین توجهی تنها توجهی که شد دوبار بنده را به دادستانی فرهنگ و رسانه بابت طرح موضوع احضار کردند ...».

این بازیگر مطرح سینما ضمن درخواست از وزیر خارجه برای «نیم نگاهی به همسایه‌های داخلی نوشته خود را با این ضرب‌المثل به پایان رساند که «چراغی که به خانه رواست به مسجد حرام است...».

ضرورت دفاع از حق‌آبه ایران،‌ به جای درک رفتار ضدبشری طالبان

در این میان برخی هم دغدغه‌های محیط زیستی کشور را در مناطق هم‌مرز با افغانستان طرح کردند و گفتند، وزیر خارجه به جای درک رفتار ضد بشری طالبان و محدودیت‌های عجیب این گروه به نام دین و شریعت برای زنان، بهتر است از حق‌آبه ایران در برابر این گروه حاکم شده بر افغانستان سخن بگوید. حق‌آبه‌ای که معیشت بسیاری از مردمان مرزنشین جنوب شرقی ایران در گرو آن است. مردمانی که سالهاست در فقر و کمبود امکانات بهداشتی و آموزشی و رفاهی در عذابند و هر روز بیشتر با مشکلات مواد مخدر و بی آبی دست و پنجه نرم می‌کنند و در این میان زنان و دختران و کودکان بیشتر در معرض آسیب‌های اجتماعی قرار دارند.

کاربری خطاب به وزیر خارجه در توئیتر در این باره نوشت: «در حالی که طالبان می‌خواهد، هامون را با سد کمال بخشکاند؛ وزیر خارجه ایران به جای اینکه حق‌آبه ایران را از طالبان طلب کند؛ با آنها همدردی می‌کند. کاشکی کسی وظایف وزیر خارجه را به ایشان آموزش دهد».

 در اجلاس اخیر چه گذشت؟

اما چهارمین اجلاس همسایگان روسیه و افغانستان که امسال با حضور امیرخان متقی، وزیر خارجه حکومت طالبان پر حاشیه هم بود، با حضور وزیران خارجه کشورهای پاکستان، چین، ایران، ازبکستان، تاجیکستان، ترکمنستان و روسیه پنج شنبه و جمعه (۲۴ و ۲۵ فروردین) در سمرقند ازبکستان برگزار شد.

هدف از برگزاری این اجلاس در اعلامیه مشترک شرکت‌کنندگان «تشکیل دولت فراگیر و دادن حق آموزش و کار به زنان است» عنوان شده بود.

امیر خان متقی، وزیر خارجه طالبان که در فهرست ممنوعیت سفر سازمان ملل قرار دارد،‌ دیروز با اجازه موقت شورای امنیت به سمرقند سفر کرد و در حاشیه این نشست‌ با وزرای خارجه کشورهای شرکت‌کننده دیدار کرد.

حتی متقی در قسمتی از این نشست سخنرانی کرد. هر چند تنها صدای او بدون تصویر منتشر شد.

امیرعبداللهیان طالبان را سد داعش خواند

در این اجلاس سخنان وزیر خارجه تنها به مواردی که پیشتر اشاره کردیم، ختم نشد، او در سخنرانی خود به نوعی طالبان را در مقابله با داعش موفق ارزیابی کرد. امیرعبداللهیان اذعان داشت که «طالبان کمتر از دو سال گذشته در مبارزه با داعش و طرف‌های آشوب و جنگ‌افروز تاحدودی به موفقیت دست یافته» است.

او افزود: «پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران تعامل منسجم کشورهای منطقه برای مقابله با گسترش فعالیت‌های داعش و سایر گروه‌های تروریستی در افغانستان است». این سخنان در حالی است که در بیانیه وزیران خارجه که وزارت خارجه چین منتشر کرده نیز بر مبارزه طالبان با گروه «شاخه خراسان داعش، جیش العدل و غیره مستقر در افغانستان» تاکید شده است.

او در این سخنرانی همچنین گفت: «جمهوری اسلامی ایران تعاملات خود را با حکومت سرپرستی بر مبنای فرصت‌طلبی و منفعت‌جویی تعریف نکرده است. حضور میلیون‌ها افغانستانی در ایران که سالانه میلیارد‌ها دلار بر اقتصاد کشور تحت تحریم ما هزینه تحمیل می‌کند، در کنار آمادگی همیشگی ایران برای کمک به مردم افغانستان در تمامی عرصه‌ها، بهترین گواه این ادعاست. اما این به‌ معنای نادیده گرفتن مسئولیت‌های طرف مقابل نیست. حکومت سرپرست افغانستان طی یکسال و نه ماه گذشته در عمل به تعهدات حکمرانی خوب در قبال مردم افغانستان و کشور‌های همسایه کوتاهی‌های جدی داشته است. قصور در تامین امنیت و معیشت مردم نتیجه‌ای جز مهاجرت بیشتر آن‌ها و افزودن فشار بر کشور‌های همسایه به‌ویژه ایران ندارد».

او گفت در یک سال و نه ماه گذشته ایران «برقراری تعامل» با حکومت طالبان را «در بالاترین سطح، کمک به نیروهای امنیتی افغانستان برای مبارزه با تروریسم، حفظ تبادلات اقتصادی و مبادلات تجاری، همکاری‌های مرزی و ارسال ده‌ها محموله کمک‌های بشردوستانه» انجام داده است.

وزیر خارجه ایران بر «دور ماندن» قدرت‌های فرامنطقه‌ای از افغانستان تاکید کرد و گفت «قرار نیست جغرافیای افغانستان به اهرم فشار آنها علیه کشورهای منطقه تبدیل شود».

سعیده علیپور