بیگدلی، کارشناس بین الملل: شکایت ایران تبلیغاتی و بی اثر است

به گزارش خبرآنلاین، این روزها بحث طلب ۷ میلیارد دلاری ایران از کره جنوبی دوباره داغ و تیتر یک بیشتررسانه ها شد. ماجرا به ارز حاصل از فروش نفت ایران به کره برمی گردد،نفتی که پیش از دور جدید تحریم ها به کره صادر شد و حالا پس از گذشت بیش از ۴ سال آنها می گویند به دلیل تحریم ها امکان واریز پول را ندارند. وزرات خارجه کشورمان هم همواره در این مدت از تلاش های دیپلماتیک برای دریافت این طلب گفت که آن هم هرگز به جایی نرسید، اگر چه بارها و بارها خبرهایی از آزادی پول‌های ایران در کره مطرح شد، اما هرگز این فرآیند نهایی نشد. ادامه این روند ناکام، رئیسی را بر آن داشت تا با نوشتن نامه‌ای به رئیس مجلس، شکایت ایران به دیوان کیفری بین‌المللی برای بازپس‌گیری هفت میلیارد دلار دارایی مسدود شده ایران از این کشور را توصیه کرد. رئیس جمهور کشورمان همچنین در این نامه نوشت: لایحه‌ "ارجاع اختلاف بین بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری کره به داوری" که در ۱۴ تیرماه ۱۴۰۲ در جلسه هیأت وزیران تصویب شده برای «انجام تشریفات قانونی» در پیوست ارائه می‌شود.

علی بیگدلی کارشناس مسائل بین الملل به بررسی این نامه و چگونگی استرداد این وجه پرداخته است

دولت سیزدهم نامه ای تنظیم کرده و در آن نامه از مجلس خواسته است طلب ۷ میلیارد دلاری ایران از کره جنوبی را مورد پیگیری قرار دهد.بنظر شما ایا این یک بازی روانی و تبلیغاتی برای افکار عمومی است و یا اینکه دولت مصمم به دریافت این طلب است و از این رو این نامه را ارائه کرده است،و اساسا ایا دولت و مجلس برنامه ریزی برای استرداد این وجه دارند؟

گرفتن چنین تصمیمی بیشتر دارای جنبه تبلیغاتی و برای اقناع افکار عمومی است. با توجه به اینکه عراق در همسایگی ما است و هر لحظه نیز نیازمند گاز و برق ایران است الان نتوانسته مستقیما به ما پول بدهد و پول ما را به بانکی در عمان حواله کرده است و این یک مقدار تحقیر آمیز است، نفت در برابر نان همان کاری است که آمریکایی ها در مورد صدام حسین کردند. اما در مورد کره باید گفت حجم مبادلات ما با کره خلیی زیاد است خصوصا از جهت ورود کالاهای مستیقم و به همبن جهت برای کره ما بازار خوبی بودیم، از این رو کره دارد آمریکا را تحت فشار قرار می دهد تا مشکل ایران حل و پول پرداخت شود، منتهی با توجه به تحریم های بسیار شدیدی که آمریکا گذاشته، کره توانایی اینکار را ندارد که بخواهد پول ایران را پرداخت کند. بنظر من اصلا نیازی به قانون نداشت که دولت چنین نامه ای داده است.

شاید به دلیل این که مسئولان وزارت خارجه بارها نشانه‌های مثبتی برای بازپرداخت این بدهی از سوی کره ای ها دیده اند، اما این رفتارها در حد اظهار نظر مسئولان کره ای بوده و اقدام عملی در این خصوص صورت نداده اند چنین نامه ای ارائه شده است؟

ایران باید به دیوان بین المللی شکایت می کرد که همین کاررا هم می خواهد بکند، ولی ممکن است این دیوان ما را حاکم بکند ولی قدرتش بسیار پایین است زیرا خود آمریکا هم عضو این دیوان نیست . تخصص دیوان در این است که اختلافات بین دولت ها را حل و فصل کند وکره هم می تواند توجهی به این موضوع نکند و بگوید تحریم های آمریکا ،بسته بودن شبکه بانکی ایران و عدم عضویت ایران در اف ای تی اف اجازه نمی دهد ما این پرداخت را انجام دهیم، و این دلایل خاصی است که هیچ کشوری تا حالا نتوانسته از آن عدول کند. بنابراین این اقدامی که ایران کرده یک نوع کار تبلیغاتی و سیاسی است و بنظر می رسد اینکار باعث نمی شود تا کره قانع شود پول ما را پرداخت کند. اگر حتی دیوان هم حکم به نفع ایران صادر کند، از آنجا که جنبه اجرایی آن صفر است و آمریکا بارها این را نپذیرفته، نمی تواند خیلی در بازپرداخت بدهی کره به ما موثر باشد.

با توجه به گفته های شما در مورد رای دیوان آیا در این صورت الزاما سطح مناسبات ما با کره جنوبی کاهش پیدا خواهد کرد یا خیر؟

یک زمانی رهبری فرمودند که ورود کالاهای کره ای به ایران ممنوع است، ولی ما نمی توانستیم اینکار را بکنیم چرا که در هرخانه ای یک دستگاه لوازم خانگی کره ای وجود دارد و در خیابان ها نیز ماشین های کره ای تردد می کنند و اینها همگی سرمایه گذاری خارجی امریکاست که در کره انجام داده است. البته از آن طرف هم کره نمی خواهد بازار ایران را از دست بدهد، چرا که برای کره، بازار ایران، بازار پر منفعتی است. همچنین با توجه به اینکه پالایشگاه های این کشور برای تصفیه، نفت، با نفت ایران تنظیم شده ، نمی خواهد موقعیت نفتی ایران را از دست بدهد. در مجموع هر دو طرف به بکدیگر نیاز دارند، ولی با توجه به تبعیت فعلی کره از تصمیمات آمریکا و تحریم های سنگینی که آمریکا وضع کرده، این چیزی نیست که کره به تنهایی بتواند اینکار را انجام دهد، همچنین با توجه به قطعنامه ۲۲۳۱ در شورای امنیت و برنامه موشکی و تحریم‌ها، کار به هیچ جا نمی رسد و نمی تواند در دریافت بدهی کره به ایران موثر باشد. ضمن این که همان طور که گفتم موانع موجود اعم از عدم پذیرش اف ای تی اف و بسته بودن شبکه بانکی نیز تاثیر گذار خواهند بود.

در حال حاضر که ما با کره مراودات نفتی نداریم آیا ابزاری که بتوانیم از آن به عنوان اهرم فشار در برابر کره استفاده کنیم داریم یا خیر؟

نخیر، الان کره هشتمین دولت اقتصادی دنیا است و ما با حمایت همه جانبه ای که آمریکا از کره به عمل می آورد چه می توانیم بکنیم. هیوندایی در مالکیت آمریکایی ها ست و در آنجا سرمایه گذاری کرده اند و با اسامی کره ای تولید می کنند. ما به هیچ وجه این ابزار را نداریم وآن طرف قضیه کره هم نمی خواهد بازار ایران را از دست بدهد. در مجموع از نظر حقوقی ایران هیچ کاری نمی تواند انجام دهد، ودر مورد لایحه فرستادن به مجلس باید گفت مااصلا احتیاج به لایحه و تصمیم مجلس نداریم؛ چرا که اگر ما مشکل نداشتیم، مطالباتمان وارد بانک مرکزی می شد و کار تمام بود. دادن لایحه برای این است که یک مقدار فضای داخلی را تلطیف کند و مقداری باعث رضایت افکار عمومی شود.