پول‌های آزاد شده ایران از کره جنوبی، کجا هزینه می‌شود؟

روزنامه توسعه ایرانی نوشت: «منابع آزاد شده ایران از کره جنوبی، کجا هزینه می‌شود؟» پرسش مطرح این روزهای مردم است که دولتمردان پاسخ‌های متناقضی به آن می‌دهند و کارشناسان به طرح «باید»هایی در نحوه هزینه‌کرد آن می‌پردازند.

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس درباره چگونگی هزینه‌کرد دارایی‌های آزاد شده ایران در کره جنوبی گفت: طبق اطلاع ما بخشی از منابع آزاد شده توسط دولت قبل خرج شده است. یعنی دولت با بانک مرکزی توافق کرده از محل منابع بانک مرکزی ارز تحویل داده و مطالبات دولت به بانک مرکزی باطل شود. پس اینطور نیست که منابع جدیدی به اقتصاد ما وارد شود.

محمدرضا پورابراهیمی اظهار کرد:  امکان دارد بخشی از این منابع جدید باشد که متناسب با آن بررسی‌های لازم صورت می‌گیرد ولی در نهایت طبق اطلاعات ما بخشی از این منابع ارزی به شکل حساب فیمابین دولت و بانک مرکزی عمل کرده و ظرفیت سازی جدیدی است که دولت بتواند تعهدات خود را تسویه کرده که نتیجه آن بهبود رابطه دولت و بانک مرکزی است. این در حالی است که پورابراهیمی در گفتگو با اقتصاد آنلاین گفته بود: بر منابع ارزی بدست آمده از کاهش تحریم‌های فروش نفت حساب کردیم. آزادسازی پول‌های بلوکه شده و موضوع کاهش تحریم‌ها در فروش نفت و دسترسی به منابع فروش و تجارت جاری بجز منابعی که از قبل بلوکه شده بود، ظرفیت‌هایی را ایجاد کرده تا ما بر منابع ارزی بیشتر حساب باز کنیم.

اولویت در هزینه‌کرد پول‌های آزادشده رفع  رکود  است یا تورم؟

عضو هیأت علمی دانشگاه چمران اهواز تصریح کرد: اگر این پول‌ها صرف طرح‌های عمرانی با هدف اشتغالزایی و رفع رکود شود می‌تواند در اقتصاد تحرک ایجاد کند.

مرتضی افقه بیان کرد: هدف اصلی سیاستگذار باید رفاه جامعه باشد نه الزاما کاهش تورم. هم تورم و هم رکود هردو مشکل‌زا هستند و هردو موجب کاهش رفاه می‌شوند. اگر سیاست‌های کنترل تورم منجر به رکود شود این سیاست قابل‌دفاع نیست. هرچند بین اولویت کاهش تورم یا کنترل رکود اختلاف‌نظرهایی وجود دارد؛ اما با توجه به شرایط اقتصادی ایران اگر کاهش تورم به قیمت افزایش رکود و بیکاری و کاهش تولیدات باشد مطلوب نیست.

این کارشناس اقتصادی در ادامه، سیاست دولت را مبنی بر پرداخت پول‌های آزاد شده از کره جنوبی بابت بدهی‌ها به بانک مرکزی، چنین ارزیابی کرد: اگر این سیاست اجرا شود مقداری از سرعت تورم می‌کاهد، اما از طرفی هنوز بخش قابل‌توجهی کمبود در کشور وجود دارد که این پول‌ها باید صرف آن شود. اگر سیاست پرداخت بدهی اجرا نشود ممکن است مقداری تورم ادامه پیدا کند و اگر این پول در اختیار بانک مرکزی قرار گیرد یک عملیات انقباضی است که تورم را کاهش می‌دهد.

افقه در خصوص اولویت صرف این پول‌ها افزود: در ایران به دلیل سیاست‌هایی که منجر به فقر شده است باید به کالاهای اساسی توجه کرد. از طرفی بهتر است این پول‌ها صرف زیرساخت‌هایی شود که موجب اشتغال می‌شود. آن بخش‌هایی که دچار رکود هستند با این افزایش اشتغال می‌توانند تحریک شوند. بنابراین بهتر است بخشی از این پول صرف تامین نیازهای طبقات فقیر شود و بخشی هم صرف سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های طرح‌های عمرانی زیرا طرح‌های عمرانی اشتغال‌زا هستند و اکنون یکی از معضلات اقتصادی و اجتماعی ما بیکاری است.  او سه ضلع اصلی بیکاری در ایران را بیکاری جوانان، فارغ‌التحصیلان و زنان دانست.

این استاد دانشگاه در پایان تاکید کرد: اگر این پول‌ها صرف طرح‌های عمرانی و با هدف اشتغالزایی شود می‌تواند در اقتصاد تحرک ایجاد کند. زیرا اشتغال به این معنی است. برای عده‌ای درآمد جدیدی ایجاد می‌شود و این درآمد جدید موجب تحریک تقاضا می‌شود. عمده‌ی تقاضای افرادی که درآمد جدید دارند کالاهای تولید داخلی است که موجب تحرک در تولید نیز می‌شود.

غلبه تحریم‌ها بر اقتدار دولت

موضوع آزادسازی پول‌های ایران از کره جنوبی، عدم اقتدار دولت را در سیاست خارجی و تعیین تکلیف منابع کشور، عیان‌تر کرد. ابتدا گفته شد که این پول‌ها باید اول به قطر منتقل شوند و سپس به ایران؛ و صرفا با اجازه دولت ایالات متحده آمریکا اجازه برداشت وجود دارد. حتی سخنگوی وزارت خارجه آمریکا تهدید کرد اگر لازم باشد می‌تواند دوباره پول آزاد شده ایران را مسدود کند که این سخنان واکنش معاون حقوقی رئیس‌جمهور ایران را در پی داشت.

با این حال مقامات ایران در پی اثبات اقتدار خود هستند. ابراهیم رئیسی ۲۱ شهریور ۱۴۰۲ در گفتگو با شبکه خبری آمریکایی ان‌بی‌سی نیوز تاکید کرد: دولت تصمیم خواهد گرفت که چگونه ۶ میلیارد دلار از وجوه مسدود شده را که قرار است در توافق تبادل زندانی با آمریکا آزاد شود هزینه کند و این پول هرجا که ایران نیاز داشته باشد هزینه خواهد شد. به همین صورت وزیر امور خارجه، حسین امیرعبداللهیان، با بیان اینکه بی‌اثر کردن تحریم‌ها یکی از سیاست‌های اصلی وزارت امور خارجه است تصریح کرد: از سال گذشته ۳۹۰ میلیون پوند مطالبات بیش از چهل ساله کشور از دولت انگلیس را دریافت کردیم و تا هفته‌های آینده نیز ۶ میلیارد یورو از دارایی‌های کشور نزد کره از فضای رسمی مبادلات بین‌المللی وارد دو بانک مورد درخواست در منطقه می‌شود. همچنین خبرها حاکی از آنست که سامانه سوئیفت برای انتقال شش میلیارد دلار ارزهای بلوکه شده ایران در کره باز شد.

پول‌های آزادشده از کره جنوبی متعلق به مردم و از منابع مردم است و باید برای مردم هزینه شود. اگر اقتصاد ایران دچار چالش‌های مهمی چون تورم،  بدهی‌های سنگین دولت، کسری بودجه و عدم امکان آزادانه فروش نفت به دلیل تحریم‌ها نبود، این پول می‌توانست صرف رفاه مردم و خدمت به تولید و اشتغال شود. اما دریغ...