چراغ سبز دوم اعراب به ایران

این دومین پالس مثبتی است که مقامات عربی خلیج فارس برای گفت‌و‌گو با ایران نشان می‌دهند. پیش‌تر «خالد جارالله» معاون شیخ «صباح خالد احمد الصباح» وزیر خارجه کویت ۶ بهمن ماه ۹۴ به تهران آمد و پیام امیر کویت را تقدیم رئیس‌جمهوری ایران کرد. تحلیلگران رد و بدل شدن پیام‌ها میان دو سوی ساحل خلیج‌فارس را آغاز رایزنی‌های استراتژیک برای عبور از تنش‌های موجود می‌دانند، اگرچه تاکنون دولت عربستان سعودی واکنشی به این فعل‌وانفعالات مثبت نشان نداده است. مقامات عربی تاکید دارند که این پیام روی آغاز گفت‌وگوها میان ایران و شورا بر مبنای اصول حسن همجواری، عدم مداخله در امور داخلی دیگر کشورها و حفظ تمامیت ارضی متمرکز خواهد بود.

در همین ارتباط، شیخ خالد بن احمد آل‌خلیفه وزیر خارجه بحرین در سفر به کویت در گفت‌وگو با خبرنگاران تاکید کرد بحرین از تلاش‌های به عمل آمده از سوی امیر کویت در زمینه انجام رایزنی‌های مشترک با تهران حمایت می‌کند و گفت‌وگوهای سیاسی با جمهوری اسلامی ایران ادامه دارد. او تاکید کرد: «منامه امیدوار است که این رایزنی‌ها با نتایج مثبتی همراه باشد.»

وزیر امور خارجه بحرین همچنین گفت: «گزارشی نیز در زمینه تحولات روابط با تهران در نشست آتی سران کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس ارائه خواهد شد.» این در حالی است که مقامات منامه همواره و در همراهی با عربستان سعودی، بیشترین نقش را در تنش و بحران آفرینی بین ایران و شورای همکاری خلیج‌فارس ایفا می‌کنند.

به‌دنبال گفت‌وگوهای سیاسی مستمر و رد و بدل شدن پیام‌های کتبی اخیر میان ایران و شورای همکاری خلیج‌فارس با وساطت دولت کویت، وزارت امور خارجه این کشور ابراز امیدواری کرد، گفت‌وگوها میان تهران و این شورا به‌زودی آغاز شود. در همین خصوص، خالد جارالله قائم مقام وزیر خارجه کویت ضمن استقبال از نتایج سفر حسن روحانی رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به کویت، این سفر را پایه گذار و بسترساز شرایط مناسب برای انجام گفت‌وگوها میان ایران و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس دانست و به صراحت تاکید کرد در پیام اخیر شیخ صباح الاحمد امیر کویت به روحانی نیز به این موضوع اشاره شد.

حسن روحانی اواخر بهمن ماه سال گذشته به دعوت رسمی امیر کویت به آن کشور و همچنین عمان سفر کرد. به عقیده کارشناسان، بهره‌گیری از ظرفیت‌های سیاسی و اقتصادی مشترک، همگرایی بیشتر در مواضع فرامنطقه‌ای و بین‌المللی، تامین کامل صلح، ثبات و امنیت منطقه و نیز رشد و شکوفایی کشورهای اسلامی از جمله عللی است که اهمیت همکاری‌های راهبردی ایران و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس را دوچندان کرده است.

تهران، آماده شنیدن دیدگاه‌های همسایگان

همزمان با این تحولات، سفیر جمهوری اسلامی ایران در کویت نیز بر تمایل تهران برای تقویت و توسعه روابط با کشورهای همسایه تاکید کرد. «علی‌رضا عنایتی» با اشاره به تمایل ایران برای تقویت و توسعه روابط با کشورهای همسایه گفت که سفر اخیر حسن روحانی به عمان و کویت بزرگ‌ترین دلیل برای این تمایل است و این سفر نیز سطح روابط با کویت را که بهترین همسایه ماست، افزایش داد.

به گزارش «خبرگزاری فارس»، به نقل از روزنامه القبس کویت، عنایتی همچنین اظهار کرد که تماس تلفنی محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران با شیخ صباح الخالد همتای کویتی خود در راستای رایزنی دائم بین ایران و کویت است. او اشاره کرد که منطقه به گفت‌وگو نیاز دارد و تهران نیز آماده شنیدن دیدگاه‌های کشورهای همسایه است. سفیر جمهوری اسلامی ایران در کویت در ادامه درباره وجود نشانه‌های جدید برای ازسرگیری فعالیت‌های کمیته عالی مشترک و کمیته سیاسی کویت و ایران در آینده نزدیک، تاکید کرد که برگزاری نشست‌های این کمیته‌ها مهم است، زیرا سازوکاری برای استمرار رایزنی‌ها بین دو کشور است و ما نیز برای آن آمادگی داریم.

عنایتی در ادامه در پاسخ به سوالی درباره پایبندی تهران به گفت‌وگوی راهبردی در صورت تغییر رئیس‌جمهوری ایران به‌ویژه در سایه ثبت‌نام «محمود احمدی‌نژاد» در انتخابات، گفت ایران کشوری است که قانون اساسی در آن حاکمیت دارد و پیروی از اصل گفت‌وگو ارتباطی به تغییر حکومت‌ها ندارد و بر این اساس بهتر است که درباره هویت رئیس‌جمهور آینده که صندوق‌های رای آن را تعیین می‌کند،‌ پیشگویی نکنیم کما اینکه احمدی‌نژاد در زمان ریاست‌جمهوری خود بارها به عربستان سفر کرد، بنابر این جای هیچ گونه نگرانی از این بابت نیست.

ایران خواهان روابط سازنده با همسایگان

از سوی دیگر بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه درباره نامه‌نگاری‌ها میان ایران و شورای همکاری خلیج‌فارس گفت: ایران خواهان روابط سازنده با کشورهای همسایه و منطقه‌اش است. قاسمی با بیان اینکه ما این‌گونه تماس‌ها و گفت‌وگوها را با اعضای شورای همکاری خلیج‌فارس داریم،‌ افزود: «البته با یکی دو کشور مشکل بیشتری داریم و امیدواریم آنها با واقع‌بینی و اقدامات سازنده خود شرایطی را فراهم کنند که روابط ایران و کشورهای این منطقه در مسیر مثبت‌تر و بهتری قرار بگیرد و همگی بتوانیم در ایجاد صلح و ثبات در منطقه تلاش جدی و کافی داشته باشیم.»

به‌زعم ناظران، ارسال پیام از سوی کویت که دارای روابط بسیار خوب با تهران است و همچنین استقبال دولت‌هایی چون عمان، کویت و اینک بحرین نشان می‌دهد که شورای همکاری همچنان به ایده گفت‌وگو با تهران امیدوار است. همچنین برخی دیگر از کارشناسان مسائل منطقه بر این اعتقادند که وساطت کویت در انتقال پیام، در واقع میانجیگری میان ایران و عربستان در زمانی است که به‌دلیل گسترش تنش‌ها، مقامات سعودی متقاعد شده‌اند که نوعی سیگنال غیرمستقیم را از طریق کویت برای ایران بفرستند.

بیش از یک‌سال از قطع روابط تهران و ریاض می‌گذرد و تاکنون وساطت دولت‌هایی چون قطر، پاکستان، عراق، اندونزی، آلمان، عمان و لبنان برای بهبود روابط دو کشور نتیجه نداده است. بنابراین موفقیت این پیام‌ها و فعل‌وانفعالات، در وهله اول منوط به نرمش عربستان و کوتاه آمدن از تنش‌آفرینی‌ها و کوتاه آمدن از اولویت‌هایش است.