اعتراف‌های «ضراب» علیه احمدی‌نژاد و اردوغان

شهادت دادن رضا ضراب در دادگاه امریکا، ابعاد پرونده پر سر و صدای او را گسترده‌تر کرده است. از جمله اعترافات مهم ضراب در این دادگاه، ملاقات با رئیس سابق بانک مرکزی ایران و نیز ارتباط با محمود احمدی‌نژاد در زمان ریاستش در دولت بوده است. ضراب همچنین اعتراف کرده که برای دور زدن تحریم‌های ایران به برخی مقام‌های ترکیه رشوه پرداخت کرده است.

آن طور که رسانه‌های امریکایی گزارش داده‌اند، او همچنین با پذیرش ارتکاب هفت جرم از جمله پولشویی، تقلب بانکی و پرداخت رشوه، در جلسه محاکمه یکی از مقامات ارشد «‌هالک بانک» ترکیه شهادت داد. رضا ضراب از فروردین‌ماه سال ۹۵، یعنی حدود یک سال و نیم قبل در فلوریدای امریکا به اتهام نقض تحریم‌های ایران در بازداشت به سر می‌برد.

پیش از این او در سال ۹۲ توسط «واحد جرایم سازمان‌یافته پلیس ترکیه» در خاک این کشور بازداشت شده بود. در جریان این بازداشت، رضا ضراب متهم بود که در جریان انتقال یک محموله طلا به ایران، به انتقال غیرقانونی پول از طریق یک بانک متعلق به دولت ترکیه و پرداخت رشوه به نزدیکان مقامات دولتی اقدام کرده ‌است. همزمان با اعترافات اخیر رضا ضراب در دادگاه امریکا برخی  رسانه‌های ترکی نیز مدعی شده‌اند «فتح الله گولن پشت ماجرای اعترافات رضا ضراب است.»

فتح الله گولن مهم‌ترین مخالف دولت اردوغان است که در سال‌های اخیر در امریکا به سر می‌برد. دولت حاکم در ترکیه گولن را فرد اصلی هدایت کننده کودتای سال قبل در این کشور می‌داند.

اعترافات ضراب علیه اردوغان و احمدی‌نژاد

اعترافات اخیر رضا ضراب در امریکا روز هشتم آذر انجام شده است. به گزارش ایسنا به نقل از آسوشیتدپرس، او اعتراف کرده که برای دور زدن تحریم‌ها به ایران کمک کرده و به مقام‌های ترکیه‌ای رشوه داده است. رضا ضراب خطاب به دادگاه گفته که در حال همکاری با مقام‌‌های امریکایی در مورد پرونده دور زدن تحریم‌های ایران است. پذیرش هفت جرم از جمله پولشویی، تقلب بانکی و پرداخت رشوه و همین طور شهادت درباره ملاقاتش با رئیس وقت بانک مرکزی ایران و ارتباطش با محمود احمدی‌نژاد از جمله مهم‌ترین بخش‌های اعترافات او هستند.

شبکه ان‌بی‌سی به تازگی به نقل از منابع آگاه گزارش داده است. «رابرت مولر» مشاور ویژه که پرونده «دخالت روسیه» در انتخابات امریکا را پیگیری ‌می‌کند، به دنبال این است که آیا «مایکل فلین»، مشاور امنیت ملی سابق دونالد ترامپ، در دیدار با مقام‌های ترکیه‌ای برای استرداد فتح‌الله گولن و آزادی رضا ضراب صحبت کرده است یا نه.

دادستان‌های امریکایی می‌گویند ضراب و محمد‌ هاکان آتیلا، مدیر‌ هالک بانک ترکیه، درآمد نفتی ایران را از طریق پولشویی انتقال داده‌اند که نقض تحریم‌های امریکاست. آن طور که رویترز گزارش داده، قسمت دیگر اعترافات ضراب به رشوه او به «محمدظفر چاغلایان»، وزیر سابق اقتصاد ترکیه برای انتقال طلا به ایران است. بر این اساس رضا ضراب اقرار کرد که در سال ۲۰۱۲ با چاغلایان، توافق کرده که نیمی از سود خود را با او تقسیم کند.

دولت ترکیه پیش‌تر گفته بود که چاغلایان در چارچوب قوانین ترکیه و قوانین بین‌المللی فعالیت کرده است. چاغلایان هم یکی از ۹ نفری است که از سوی امریکا تحت تعقیب قرار گرفته است. رضا ضراب در دادگاه گفته بیش از ۵۰ میلیون دلار به چاغلایان رشوه داده و در مقابل چاغلایان کمک کرده که او با‌ هالک‌ بانک توافقی انجام دهد که از این طریق ایران بتواند با انتقال طلا پول خود را در خارج خرج کند. ضراب همچنین گفته که وی ابتدا از طریق «اکتیف بانک» ترکیه نقل ‌و انتقال پول‌های ایران را انجام می‌داده است. به گفته ضراب، پس از توصیه «اگمن باگیس»، وزیر پیشین امور اتحادیه اروپای ترکیه، این بانک در نهایت راضی به همکاری با او شد.

رسانه‌های ترک: گولن پشت اعترافات ضراب است

دو روز بعد از اعترافات اخیر ضراب، برخی رسانه‌های ترکیه او را به همدست شدن با فتح‌الله گولن، مهم‌ترین مخالف دولت اردوغان در امریکا متهم کرده‌اند. به گزارش انتخاب، «یهال بنگیسو کاراجا» روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاسی ترک در مقاله‌ای با عنوان «مفهوم دادگاه ضراب بدون رضا ضراب» در روزنامه خبر تورک به بررسی دادگاه رسیدگی به اتهامات رضا ضراب و‌هالک بانک در امریکا پرداخت و نوشت: اعتراض و انتقاد ترکیه به امریکا درخصوص تجهیز گروه‌های تروریستی در منطقه بویژه در سوریه به واقع محاکمه امریکا در اذهان عمومی است که فشار افکار جهانی را متوجه ایالات متحده امریکا کرده و به همین علت حاکمان امریکا برای خارج شدن از این وضعیت، ناچار به مقابله به مثل بوده و دادگاه رضا ضراب را به راه انداختند.

خبر تورک در ادامه آورده است: امریکا با برگزاری دادگاه ضراب به دنبال بی حیثیت کردن حاکمان ترکیه و تمرکز بر موضوعات اقتصادی از جمله فساد و دور زدن تحریم‌های امریکایی از سوی مقامات عالیرتبه ترکیه، چهره ما را در سطح جهان خدشه دار و مقدمات آسیب به منافع ملی ترکیه را فراهم سازند.

اما اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه در این باره گفت: «ترکیه تحریم‌های امریکا علیه ایران را نقض نکرده و کاری را که درست بود  انجام داده است.» به گزارش ایرنا ، وی افزود: «نتیجه دادگاه هر چه می‌تواند باشد، اما ما کاری را که درست بود، انجام دادیم.» نیویورک تایمز پیش‌بینی کرده بود که همکاری ضراب با دادستانی امریکا در این پرونده ممکن است به تنش بیشتر میان  آنکارا و واشنگتن منجر شود، چون احتمال دارد او در جایگاه شاهد، مدارک و مستنداتی از فساد در دولت و حلقه‌های بانکی ترکیه ارائه دهد. از جمله تبعات سریع تحولات روزهای اخیر در دادگاه ضراب در امریکا، افت تاریخی ارزش لیر ترکیه در مقابل دلار امریکا بود. تبعاتی که در صورت ادامه این وضعیت می‌تواند بسیار گسترده‌تر از این هم باشد.

ضراب و زنجانی؛ روابط چندوجهی

رضا ضراب در رسانه های ترکیه ای به رضا صراف هم معروف است.  

ضراب شریک تجاری بابک زنجانی و در واقع نماینده او در رابطه با معاملات نفتی با ترکیه بوده است و به دلیل اینکه زنجانی در فهرست تحریم‌های بین‌المللی قرار دارد، بسیاری از مبادلات تجاری خود را از طریق ضراب انجام می‌داده است. این همان نقطه‌ای بود که باعث شهرت بیشتر رضا ضراب در نزد ایرانی‌ها شد. بابک زنجانی مدعی بود که ضراب را تنها به مدت چند دقیقه دیده و هیچ معامله یا همکاری با او نداشته است. با وجود این نقل قولی از وکیل بابک زنجانی در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم وجود دارد که با ادعای بابک زنجانی مغایر است.

رسول کوهپایه‌زاده روز سوم فروردین سال ۹۵ به تسنیم گفته بود: «بازداشت رضا ضراب شریک موکلم به اتهام همکاری با ایران در دور زدن تحریم‌ها، به خوبی بیانگر نقش مؤثر و کلیدی موکل در راستای خدمت به نظام است.» پیش از این اظهارنظر مسأله دست داشتن در قاچاق یک و نیم تن طلا از آفریقا برای ایران که در فرودگاه استانبول لو رفت، یکی از اتهام‌های پرونده رضا ضراب بود که در دادگاه زنجانی نیز مطرح شد.

در واقع از جمله اتهامات ضراب در پرونده‌ای که برایش در ترکیه مفتوح و بابت آن به پنج سال حبس محکوم شد، قاچاق طلا بود؛ جالب اینکه بابک زنجانی نیز در جریان محاکمه خود از ماجرای خرید یک و نیم تن طلا از آفریقا و تلاش برای واردکردن این محموله به کشور از طریق استانبول پرده برداشت اما نامی از ضراب نبرد. به موازات این موضوع، بحث دریافت پورسانت توسط ضراب از بابک زنجانی برای جابه‌جایی ارز نیز از جمله مسائلی بود که در جلسات دادگاه بابک زنجانی مطرح شد.

باوجود این بابک زنجانی در چهاردهمین جلسه دادگاه فساد نفتی درباره دریافت کارمزد ١٢ میلیون یورویی از سوی صرافی «صفیر آلتین» متعلق به رضا ضراب، گفت: «ضراب کارمزد نمی‌گرفت و علت کم‌شدن ١٢ میلیون یورو، کارمزدهایی بود که قبلاً بانک‌های پارسیان، سرمایه و هالک بانک ترکیه گرفته بودند.» همین دست گفته‌های بابک زنجانی در کنار مستندات پرونده این دو متهم در دادگاه‌های ترکیه و ایران، احتمال رابطه داشتن آنها با یکدیگر را افزایش داد. ١٥ دی ٩٢ خبرگزاری تسنیم در گزارشی نوشت: «درحالی ‌که رضا ضراب در ترکیه و بابک زنجانی در ایران دستگیر شده و حواشی فراوانی درباره پرونده‌های آنها ایجاد شده، نفر سوم این شراکت پرسود در سکوت، در حال انجام معاملات خویش است. به‌ دست ‌آوردن منافع مالی ‌هزاران ‌میلیارد تومانی به اسم دور زدن تحریم‌ها، کسب ‌و کار پرسودی بوده که گروهی از نوکیسه‌گان را به کاسبان تحریم بدل کرده است.

فرد مورد نظر تسنیم همان «م.ش»، متهم ردیف دوم فساد نفتی بود که در ماه‌های پایانی سال ٩٣، یعنی بیش از یک سال پس از زنجانی، بازداشت شد. با وجود این روز ۲۵تیر ۹۴ رسانه‌های ترکیه از یافته‌های وزارت گمرک و تجارت این کشور درباره ارتباطات تجاری میان رضا ضراب، بازرگان ایرانی تبار مقیم ترکیه و بابک زنجانی خبر دادند. این گزارش البته ۱۱ ماه قبل از آن نهایی شده بود و در آن تاریخ به رسانه‌های ترکیه درز کرد. به نوشته روزنامه حریت در آن تاریخ، بازرسان وزارت گمرک و تجارت ترکیه به مستندات جدید دست یافته‌ بودند که نشان می‌داد رضا ضراب و بابک زنجانی روابط مالی داشته‌ و در مواردی معاملات طلا انجام داده‌اند.

مقدار این طلا در یکی از موارد معامله بین ضراب و زنجانی بر اساس گزارش بازرسان وزارت گمرک و تجارت ترکیه، ۹۴۲کیلوگرم بوده است. رسانه‌های ترکیه در آن تاریخ یافته‌های دیگری به نقل از وزارت گمرک و تجارت ترکیه درباره روابط ضراب و زنجانی منتشر کرده بودند. بر اساس یکی از این یافته‌ها یکی دیگر از شرکت‌های وابسته به رضا ضراب 

به نام «رویال شیپینگ» در ماه مه ۲۰۱۲ از طریق شعبه بانک ملت در استانبول، پنج میلیون و یکصد هزار لیر به حساب یکی از شرکت‌های وابسته به زنجانی واریز کرده است.