صالحی: ذخایر اورانیوم غنی شده ایران به ۵۰۰ کیلوگرم رسید/ به ۸۶۰۰ سو نزدیک شده‌ایم

به گزارش ایسنا، علی اکبر صالحی در نشست خبری عصر روز دوشنبه که در سایت غنی سازی نطنز در آستانه گام چهارم کاهش اقدامات هسته ای طبق برجام انجام شد، افزود: برجام نتیجه تفاهم ایران با ۵+۱ بود و مبنای مذاکره بر سر این توافق از منظر ایران این گونه بود که بنا به توصیه مقامات به ویژه رهبری، حقوق کامل هسته ای ایران پابرجا بماند و حقوقی واگذار نشود. البته از منظر طرف مقابل این بود که برجام زمینه عدم انحراف ایران به فعالیت های غیر صلح آمیز را مسدود کند؛ اینها جمع نقیضین بود. لاجرم آنها محدودیت هایی را در نظر داشتند و پیشنهادهایی دادند.

وی ادامه داد: این محدودیت‌ها به لحاظ زمانی و تعداد برخی تجهیزات مورد استفاده در این صنعت بود. مثلا ماشین IR6 که در سال ۸۸ کلید خورد اولین نمونه آن در ۲۰ فروردین ۸۹ رونمایی شد و الان ۹ سال است از رونمایی اولین ماشین آن می گذرد و در این مدت که ۵ سال از تحقیقات آن به قبل از برجام می گذرد روی این نسل کار می‌کردیم. اگر می‌خواستیم این ماشین را به تولید انبوه برسانیم بر اساس مطالعات شرکت "یورنکو" حداقل هشت سال زمان برای تکمیل تحقیقات روی یک ماشین نیاز است.

صالحی گفت: بر اساس برجام قرار شد زنجیره میانی ۲۰ تایی IR6 داشته باشید طی چند سال. زنجیره ده تایی هم که قبلا کار کرده بودیم و قرار بود زنجیره ۳۰ تایی آن را در سال هشتم و یازدهم انجام می دادیم از این رو این روند همان مقدار زمان می برد که دوره برجام ترسیم شد.

وی خاطرنشان کرد: ما برای نشان دادن اقتدار ملی و ظرفیت هسته‌ای مان بنا به دستور مقامات ارشد نظام راه اندازی زنجیره ۳۰ تایی را در پی خروج آمریکا از برجام و انجام نشدن تعهدات طرف مقابل جلو انداختیم.

رئیس سازمان انرژی اتمی گفت از این رو برجام محدودیت ما نبود بلکه این توافق طبق برنامه سازمان انرژی اتمی و در راستای اهداف ما بود.

بیشتر بخوانید:

• آشنایی با سازمان انرژی اتمی

معاون رئیس جمهور ادامه داد یکی از حقوق ما حفظ کامل چرخه سوخت بود که این حق به طور مطلوب به دست آمد. دومین حقوق ما ساخت نیروگاه های قدرت است و هفته آینده بتن ریزی واحد ۲ و ۳ را انجام می‌دهیم و نیز حق تحقیق و توسعه که کامل آن را نیز در اختیار داریم. ما در هیچ یک از اینها حقوق مان را واگذار نکردیم.

صالحی گفت الان به ۸۶۰۰ سو نزدیک شدیم آن هم طی دو ماه. رقمی که تقریبا قبل از برجام در اختیار داشتیم اما با این تفاوت که طی دو ماه این میزان به دست آمد.

وی ادامه داد: در سالن مدرن S8 که امروز شاهد بودید ۲۶۶۰ سو با نسل ماشین‌های جدید سانتریفیوژ افتتاح شد. حدود ۴۹۰ دستگاه ماشین جدید در این سالن است. قبل از برجام ۵ نوع ماشین داشتیم پس از گام سوم این تعداد به ۱۵ نوع رسیده است از این رو می بینید که صنعت هسته ای با قدرت و قوت در این چهار سال گذشته به کار خود ادامه داده است. برای نسل ۹ حدود ۲۰۰ هزار خط نرم افزار نوشته شده است و دیگر ما مهندسی معکوس نمی کنیم بلکه خودمان طراحی می کنیم. هیچ چیز دیگر برای ما غیر ممکن نیست.

رئیس سازمان انرژی اتمی با تاکید بر زمان بر بودن تحقیقات اظهار کرد ما تولید انبوه را وقتی انجام می دهیم که تست ها به طور کامل انجام شود و برای نسل ۹ حدود ۱۲ سال زمان نیاز است.

صالحی با بیان اینکه خیلی ها می گفتند سانتریفیوژها موقع جمع آوری تخریب شده و قابل استفاده نیست اظهار کرد: این در حالی است که فقط چند سانتریفیوژ در این روند خراب شد و باقی به طور کامل منتقل شد و الان در حال فعالیت هستند. طرف مقابل فکر می کرد اگر اینها را بخواهیم برگردانیم ده درصدشان خراب می شود اما ۲ درصد هم خرابی نداشتیم و اینها واقعیت توانمندی ماست.

وی همچنین تاکید کرد: ما به کمک مالی دولت نیاز داریم به ویژه الان که گام ها در سطح فنی برمی داریم و امیدواریم دولت عنایت لازم را داشته باشد.

رئیس سازمان انرژی اتمی تصریح کرد: همچنین بهینه سازی های فراوانی در نحوه برق رسانی به این زیر سیستم ها انجام گرفته و اقدامات دیگری که الان زمانش نیست.

وی در ادامه درباره تمرکز ایران بر روی نسل های جدی سانتریفیوژ گفت هر سانتریفیوژ خصوصیت خودش را دارد و در این صنعت با اتکا به خودمان وارد شدیم به جز نسل اول P1. ما ابتدا مهندسی معکوس می کردیم اما از سال ۸۵ نطفه اولیه ورود به کار بومی روی ماشین ها شروع شد. در سال ۸۸ گفتیم دیگر باید علمی کار را پیش ببریم و قوانین علمی را در قالب نرم افزار ارائه دهیم. الان برای هر سانتریفیوژ حدود ۲۵۰۰ سند علمی تولید می شود.

وی افزود: سانتریفیوژها دو دسته اصلی تحت بحرانی که روتور یکپارچه دارند و فوق بحرانی که با بیلوز روتورها را بر هم سوار می کند که بسته به توانمندی ماست. چون ابتدای راه بودیم باید روی دو نوع کار می کردیم تا تجربه کسب کنیم.

رئیس سازمان انرژی اتمی تصریح کرد در دو سه سال آینده به سمتی می رویم که از میان این سانتریفیوژها چندتا را انتخاب و برای صنعتی شدن آماده می کنیم. از این رو باید این ماشین ها را در خانواده های مختلف تولید و تست می کردیم.

صالحی در پاسخ به سوالی دیگر مبنی بر اینکه در برداشتن گام های ایران چه مکانیسمی استفاده می شود و اینکه این گام ها ۴+۱ را نمی ترساند گفت: برای تصمیم گیری درباره گام ها سازمان پیشنهادات لازم را می دهد و هیات نظارت بر برجام مسائل را برسی می کنند و مسائل بین المللی نیز رصد می شود و تناسبی بین گام و تحولات بین المللی به دست می آید و تصمیم را دکتر روحانی به سازمان اعلام می کنند. این سه گام تا امروز این گونه اتخاذ شده است.

وی ادامه داد: در رسانه های ما آمده است که صنعت هسته ای ما نابود شده است اما امروز دیدید این چه صنعتی است که نابود شده اما طی دو ماه این گونه تولید دارد. این انتقادها به فعالیت هسته ای وارد نیست شاید انتقاداتی به ابعاد مختلف حقوقی و اقتصادی و سیاسیی برجام باشد و من هم به آن وارد نمی شوم. اما برخی آمدند اعلام عمومی کردند که سانتریفیوژها را با لگد جمع آوری کردند! کجای این حرف درست است. الان همان قبلی ها را ما راه اندازی و به آنها تزریق گاز انجام دادیم.

صالحی با اشاره به انتشار برخی مقالات به اصطلاح علمی که دقیق نیستند اظهار کرد: گفتند اگر راکتور اراک را می ساختیم می توانستیم باتری بسازیم که با آن به سیاره های دیگر برویم. اول بروید به کرات و سیاره های مختلف بعد باتری پلوتونیومی تولید کنید در حالی که پلوتونیوم راکتور یخ چیز است و پلوتونیوم باتری ها چیزی دیگر است. بنا بر این می بینید چقدر اطلاعات غیرعلمی و نادرست به جامعه تزریق می شود. اگر صنعت هسته ای نابود شده چطور ۱۵ هزار نفر در آن مشغول به کار است! ساخت دو واحد نیروگاه به معنی نابودی این صنعت است!

وی گفت: ما از ۹ بند مورد نظر رهبری تمام ۴ بند که مربوط به خودمان بود برای اجرایی شدن برجام را انجام دادیم. از این رو انتقادهای غیرمنصفانه و غیر دقیق اثری در اراده و روحیه ما نخواهد داشت و آنچه منویات رهبری و دستور رئیس جمهور است را انجام می دهیم.

رئیس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این پرسش که چرا در گام های مان به فردو ورود پیدا نمی کنیم گفت همان طور که گفتم در این باره هیات نظارت بر برجام  تصمیم گیری می کند.

وی در پاسخ به سوالی دیگر اظهار کرد ما هر مقدار سویی که بخواهیم ایجاد می کنیم و این را اعلام کرده ایم.

صالحی در پاسخ به سوالی دیگر درباره موارد استفاده از سوخت غنی شده گفت: ما با برجام قرار شد ۱۰ تن اورانیوم را بفروشیم و ما به ازا آن اورانیوم خریداری کنیم. ما اورانیوم غنی می‌کنیم برای تولید سوخت نیروگاه‌ها. ما تولید ۲۰ را عملیاتی کردیم طی دو سال و توانستیم صفحه سوخت را بسازیم و سوخت راکتور تهران با اورانیوم و غنی سازی خودمان کار می‌کند. ما تا به حال سوخت نیروگاه بوشهر را نساخیتیم البته در ۲۰ فروردین سه سال پیش مجتمع سوخت با قرص مجازی ساختیم اما سوختی که قرار است در نیروگاه برود به طور واقعی متفاوت است. از این رو ما سوخت را برای این موارد می خواهیم. ما خیلی از موارد لازم برای تولید سوخت نیروگاه قدرت را هم طی کرده‌ایم و امیدواریم سوخت را به قرص سوخت تبدیل کنیم.

غنی سازی را الان ذخیره می کنیم و الان حدود ۵۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده با غنای ۴.۲ و غناهای دیگر است.

رئیس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به ایسنا درباره سطح نظارت و بازرسی آژانس از اقدامات جدید ایران خاطرنشان کرد: ما تعهدات هسته ای خود را در سطح پادمان جامع، پروتکل الحاقی و بازرسی ها انجام می دهیم ولی برخی تعهدات نظارتی برجامی مان را متوقف کردیم. اما ما بر اساس پروتکل و پادمان و کد اصلاحی ۳.۱ باید اطلاعات و اظهارنامه اقدامات را ارائه کنیم و آنها راستی آزمایی می کنند که این کار در حال انجام است.

وی در پاسخ به سوال دیگر ایسنا مبنی بر اینکه بازتاب و واکنش اروپایی ها نسب به سه گام ایران تاکنون چه بوده و شما چه برداشتی دارید؟ گفت: اروپایی ها الان خیلی ناراحت هستند و این در مقالات علمی و رسانه ای آنها مشخص است. واکنش آنها به شیوه خودشان است. وقتی پهپاد را زدیم چه واکنشی داشتند؟ واکنش آنها احساسی و عاطفی نیست. همان طور که واکنش‌ها احساسی نیست و با فکر انجام می شود. بازتاب اندیشکده های آنها را بررسی کنید ببینید وندی شرمن و دیوید آلبرایت چه می گویند. آنها معتقدند ایران را دارید به جلو  و به سرعت به جلو هل می دهید. از این رو آنها که باید بدانند و بفهمد می دانند.

معاون رئیس جمهور همچنین تاکید کرد که مذاکرات سیاسی میان ایران و ۴+۱ در حال انجام است.

وی درباره آخرین پیشرفت ها در بحث پیشران هسته ای گفت: به طور غیرقابل باوری در مطالعات پیشران هسته ای جلو رفته ایم. ما کارهای محیرالعقول می توانیم انجام دهیم اما گفته ام اگر امکانات مالی فراهم باشد حداقل ۱۵ سال وقت می خواهیم و امیدوارم تا پایان سال دیگر خبر مقدماتی خوبی در این باره داشته باشیم. هشت هزار زیرپروژه در این باره شکل گرفته است.

وی افزود: ما از زمان هوخشتره تا اول انقلاب ۵۵۰ تن اورانیوم گرفتیم و بعد از برجام حدود ۴۵۰ تن. آیا این اقدام بدی است؟

معاون رئیس جمهور درباره کنوانسیون پسماداری که با ایراداتی مواجه شده است گفت: در پسماندآری دولت ها به هم کمک می کنند و اگر فعالیت های هسته ای یک نقطه ضعف داشته باشد همین پسمانداری است. در ایرادات گرفته شده گفتند این کنوانسیون از دولت های استکباری خواسته است پسماندهای هسته ای را در ایران دفن کنند در حالی که این اصلا بر عکس بود و این سو تفاهم بوده و الان ایراد گرفتند که این بر اساس ارائه اطلاعات کشور است اما اگر این مبنا باشد پس ما در پادمان جامع هم نباید همکاری کنیم.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا توافق جدیدی با وجود پیشرفت های انجام گرفته در فعالیت های هسته ای ایران به ویژه در این سه گام گذشته در صورت تفاهم با طرف مقابل باید انجام شود؟ تصریح کرد: این مساله نیاز به بحث دارد. مثلا الان IRs را چه کار می توان کرد فرض کنید که ماشین را برداریم اطلاعات مربوط به آن که پاک شدنی نیست!

وی ادامه داد: فکر می کنم آنها اگر به تعهداتشان برگردند ما هم بر می گردیم. ۱۵ گزارش آژانس پایبندی ایران به تعهدات هسته ای اش را تایید کرده است. الان آنها هستند که باید به تعهداتشان برگردند. در اظهاریه هایی که قبلا به آژانس اعلام کردیم گفتیم در حال نصب و راه اندازی این سانتریفیوژها هستیم اما امروز عملا آخرین مرحله کار روی IR6 را انجام دادیم. درباره گام چهارم هم مشکل آنهاست. ما حق خود می دانیم بر اساس برجام متناسب با اقدامات آنها بخشی یا کل تعهدات مان را معلق کنیم و این کار را هم با احتیاط و بررسی شده انجام می دهیم. چیزی هم برای مخفی کردن نداریم.

رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: طرف مقابل سه اردوگاه آمریکا، اتحادیه اروپا و روسیه و چین هستند و اینها یک جور فکر نمی کنند. طرف اروپایی خیلی ناراحت است. نماینده یکی از کشورها اینجا بود و با آنها صحبت که می کردیم مشخص بود بسیار ناراحت هستند اما اروپا توان مقاومت در مقابل آمریکا را ندارد، اگر این توان را داشت کاری می کرد که آمریکا را به برجام برگرداند و چون این توان را ندارد ناچار به پذیرش اقدامات ایران است. روسیه و چین هم منطق ایران را قبول دارند. ما همین طور ادامه می دهیم ببینیم چه می شود. به لحاظ فنی از این گام به بعد صرفا حجم و میزان کار بالا می رود.

معاون رئیس جمهور درباره ظرفیت صنعت هسته ای در سطح بومی اظهار کرد: فکر می کنم با شناختی که دارم ایران در بین کشورهای در حال توسعه پیشتازترین کشور در حوزه هسته ای به مفهوم فعالیت در همه ابعادش است. ما در آب سنگین، راکتور تحقیقاتی، غنی سازی، استخراج و اکتشاف و راکتور قدرت و کاربردهای هسته ای در زمینه ای مختلف فعالیت جدی داریم. البته ما هنوز به بلوغ در صنعت هسته ای نرسیده‌ایم اما مثلا در ساخت سوخت راکتور تهران از آستانه ها عبور کردیم یا در بحت سانتریفیوژها.

صالحی درباره آخرین تحولات بازطراحی رآکتور اراک گفت: هفته آینده در بوشهر هستیم. هفته بعد از آن در اراک خواهیم بود که قدم بزرگی است و در این چهار سال دوستان در گمنامی کامل در شرکت مسنا این کار را انجام دادند. به علاوه مدار ثانویه، ماشین جا به جایی سوخت راکتور آماده حمل به محل راکتور خواهد بود.

وی درباره غنی سازی ۲۰ درصد همیشه به عنوان تهدیدی علیه اروپایی ها مطرح بوده است در صورت دستور برای انجام این کار چه مدت زمانی برای غنی سازی زمان احتیاج است؟ گفت: قبلا گفته بودیم حداقل ۴ روز طول می کشد الان شاید ۴ دقیقه. البته امیدروایم به این مرحله نرسیم.

***

برای رسیدن به ۱۹۰ هزار سو اورانیوم غنی شده، ۱۰ سال زمان نیاز داریم

علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی که به نطنز سفر کرده است امروز(دوشنبه ۱۳ آبان ماه) در نشستی خبری با اصحاب رسانه، در پاسخ به سوال خبرنگار خبرگزاری خانه ملت، پیرامون روند اقدامات ایران برای رسیدن به ۱۹۰ هزار سو، اظهار داشت: این ظرفیت از غنی سازی نیاز است تا سوخت سالانه نیروگاهی هزار مگاواتی مانند بوشهر تامین شود. اگر ۲ نیروگاه مانند بوشهر داشته باشیم به دو ۱۹۰ هزار نیاز خواهیم داشت. برای رسیدن به ۱۹۰ هزار سو به ۳۰ تن اورانیوم غنی سازی شده نیاز داریم و ۸ برابر آن کیک زرد یا اورانیوم طبیعی نیاز داریم به عبارت دیگر در سال باید ۲۴۰ تن کیک زرد نیاز داریم تا به ۳۰ تن اورانیوم غنی سازی شده برسیم.

وی افزود: چند سال بود که حداکثر ۱۰ تن اورانیوم غنی سازی می‌کردیم اما در ۲ سال اخیر بصورت متوسط ۳۰ تن تولید می‌کنیم و امیدواریم ظرف یک یا دو سال آینده به ۵۰ تن اورانیوم غنی سازی شده برسیم. با توجه به اینکه باید کل کشور را اکتشاف کنیم، از سال ۸۸ با هلیکوپتری که آوردیم ۸۰ درصد ایران را اکتشاف کردیم و ۲۰ درصد دیگر کشور را برداشت هوایی می‌کنیم و قسمت‌های امیدبخش را پی‌جویی زمینی می‌کنیم تا جاهایی که اورانیوم هست را استخراج ‌کنیم.

صالحی ادامه داد: ما یک کشور غنی در اورانیوم نیستیم اما کشور فقیر هم نیستیم، روی هم رفته برآورد می‌شود که ۴۰ هزار تن بتوانیم در یک افق بلند مدت اورانیوم استحصال کنیم. برای تولید ۳۰۰ تن اورانیوم به حدود ۱۰ سال زمان نیاز داریم. با تزریق منابع مالی و امکانات به سرعت در این زمینه پیش می‌رویم. این مدت زمان ۱۰ ساله دقیقا با همان دوره زمانی ۱۰ ساله برجام سازگاری دارد و به همین دلیل است که می‌گوییم چیزی را از دست نداده ایم.

معاون رئیس جمهور گفت: من یک بار گفتم همین امشب ۱۹۰ هزار سو می‌دهم، اما نکته مهم اورانیوم مورد نیاز است. از زمان هُوَخشَتَره تا اول انقلاب ۵۵۰ تن اورانیوم داشته‌ایم، بعد از برجام ۴۰۰ تن اورانیوم به آن اضافه شده است.

صالحی در پاسخ به دیگر سوال خبرنگار خبرگزاری خانه ملت، در خصوص ایرادات شورای نگهبان به لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مدیریت پسماند هسته‌ای، اظهار داشت: کنوانسیون‌های بین‌المللی مانند ایکائو نظم پرواز هواپیماها را در جهان مدیریت می‌کند و باید اطلاعاتی را در اختیار این نهادها قرار داد. در حوزه هسته‌ای نیز اطلاعاتی را باید در اختیار NPT، موافقت‌نامه پادمانی و پروتکل الحاقی قرار دهیم.

وی افزود: یکی از مسائل مهم در حوزه هسته‌ای مدیریت پسماند هسته‌ای است که کشورها به یکدیگر کمک می‌کنند. اگر هسته‌ای یک نقطه ضعف داشته باشد موضوع پسماندداری آن است. برخی گفتند در این لایحه از دولت‌های استکباری خواسته‌اند تا پسماند هسته‌ای آن‌ها در ایران دفن شود در حالیکه این کنوانسیون مقرر کرده هیچ کشوری نمی‌تواند پسماند هسته‌ای خود را در کشورهای دیگر دفن کند.

صالحی ادامه داد: آخرین ایرادی که شورای نگهبان به این کنوانسیون گرفته آن است که نباید اطلاعات را به کشورهای خارجی بدهیم، بنابراین استدلال، ما نباید به پروتکل الحاقی ، ایکائو، فائو و پادمان اطلاعات بدهیم. الحاق به این کنوانسیون باارزش و به نفع جمهوری اسلامی ایران است زیرا از تجربیات سایر کشورها استفاده می‌کنیم، در غیراینصورت شک و شبهه ایجاد می‌شود.

صالحی اظهار داشت: امروز مصادف با ۱۳ آبان، روز سرنوشت ساز و افتخارآفرینی برای ما است؛ به خصوص آنکه در روز ۱۳ آبان سال ۵۷ تعدادی از دانش آموزان عزیز ما توسط رژیم منفور گذشته به شهادت رسیدند.

وی ادامه داد: این تصادف و تقارن را به فال نیک می گیریم و عهد و پیمان با روح بلند شهدای بزرگوارمان در ۱۳ آبان و همچنین شهدای هسته ای می بندیم که جمع پرسنل سازمان انرژی اتمی همچنان در پیشبرد اهداف ملی و منویات رهبری با قوت و قدرت به پیش می روند. امروز شاهد یکی از دستاوردهای  این عهد و پیمان فرزندان غیور شجاع و مجاهد راه علمی شما در سازمان انرژی اتمی هستیم.

رئیس سازمان انرژی اتمی بیان کرد: برجام نتیجه تفاهم جمهوری اسلامی ایران با شش کشور چین، روسیه، فرانسه، آلمان، انگلیس و آمریکا بود و مبنای مذاکره برجام از نظر ما به خصوص در بعد فنی به این صورت بود که ما بنا به توصیه مسئولان ارشد نظام بخصوص توصیه موکد مقام معظم رهبری به این دلیل مذاکره می کنیم که حقوق کامل هسته ای ایران پابرجا بماند و هیچ یک از حقوق هسته ای ایران واگذار نشود.

صالحی افزود: البته از منظر طرف مقابل مبنای مذاکره این بود که برجام تفاهمی باشد که زمینه عدم انحراف جمهوری اسلامی ایران را به فعالیت های غیرصلح آمیز مسدود کند و بدنبال این هدف بودند که این دو نگاه، جمع دو نقیضین است؛ چرا که ما می خواستیم حقوق خود را به صورت کامل حفظ کنیم و طرف مقابل هم ضمانتی می خواست که به طرف فعالیت های غیرصلح آمیز نرویم و سئوال این است که چگونه می توان اینها را با هم جمع کرد؟

رئیس سازمان انرژی اتمی تصریح کرد: لاجرم آنها محدودیت هایی را در نظر داشتند و پیشنهاد دادند و بحث در همین نوع محدودیت ها بود. اگر بنده بخواهم به صورت خلاصه این محدودیت ها را عنوان کنم، شامل دو بخش عمده محدودیت های زمانی برخی از فعالیت های هسته ای و محدودیت تعداد برخی از تجهیزات مورد استفاده در صنعت هسته ای بود.

وی اظهار داشت: برای مثال IR6 که یک ماشین سانتریفیوژ پیشرفته است، سال ۸۸ کلید خورد و اولین نمونه این ماشین در فروردین ماه سال ۸۹ رونمایی شد. به این معنا که تقریبا ۱۰ سال است که از زمان رونمایی از اولین نمونه IR6 می گذرد.

صالحی ادامه داد: بر این اساس حدود ۵ سال از فعالیت ما روی ماشین IR6 به قبل از دوران برجام باز می گردد.

وی افزود: ما ۵ سال روی ۶IRکار کردیم و اگر می خواستیم طبق معیار غربی ها پیش برویم می بایست ۳ الی ۴ سال دیگر روی ۶IR کار می کردیم اما ما تجربه آنها را نداشتیم. پس قطعا مینیموم ۸ سال آینده برای ما ۸ سال نیست. ۶IR  الان در چه وضعیتی است؟ ۶IR یکی از مواردی بود که بر اساس محدودیت های مذاکره، آنها گفتند شما یک زنجیره میانی ۲۰ تایی در یک فاصله چند ساله داشته باشید که ما از ۲۰فروردین امسال آن زنجیره چند تایی را شروع کردیم و روی یک زنجیره ۱۰تایی در حال کار بودیم.  

رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: زمانی که شما روی یک ماشین سانتریفیوژ کار می کنید و می خواهید خلق ایده کنید در ابتدا یک نمونه تولید می کنید. این نمونه را تست و تثبیت مکانیکی می کنید. یک سانتریفیوژ از ۱۰۰ قطعه تشکیل شده زمانی که شما یک ماشین را تست می کنید به ایرادها و اشکال های آن پی می برید. پس می بایست آنقدر با این سانتریفیوژ کار کنید تا اینکه مطمئن شویم این سانتریفیوژ بلاعیب است و تاب آوری لازم را دارد و طبق استانداردهای بین المللی کمتر از درصد معینی خرابی خواهد داشت. به همین دلیل زمان می برد. من این را گفتم که شما با فرایند آشنا شوید.

وی تصریح کرد: زمانی که ما در مذاکرات هسته‌ای با طرف مقابل صحبت کردیم، گفتیم باشد. ما که در حال حاضر روی یک زنجیره ۱۰تایی در حال کار هستیم و پیش از آن نیز روی یک تک ماشین آن کار کرده بودیم. حال که داده‌ها را برداشت کردیم روی یک زنجیره ۲۰ تایی فعالیت خواهیم کرد. و بعد از برداشت داده ها بر روی یک زنجیره ۳۰تایی و بعد از آن روی یک زنجیره ۱۳۲ تایی کار خواهیم کرد. این فرایند چه زمانی می برد؟ این فرایند دقیقا به میزانی زمان می‌برد که دوره برجام را تعریف کرده بودند. حالا این دوره برجام، یک مدت ۸ ساله یا ۱۰ ساله است که ما می‌گوییم ۱۰ سال.

رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: امروز ۴ سال از انعقاد تفاهم نامه برجام گذشته است که ما در این مدت بر روی یک زنجیره ۲۰ تایی فعالیت می کردیم که تازه از ۲۰ فروردین آغاز شده بود و هنوز به زنجیره ۳۰ تایی نرسیده بودیم و ۴ سال دیگر می بایست به زنجیره ۳۰ تایی می رسیدیم اما با این اتفاقی که افتاد ما لاجرم برای نشان دادن اقتدار ملی مان از ظرفیت صنعتی مان در سازمان انرژی اتمی استفاده کرده و بنا بر دستورات مقامات ارشد نظام این کار را جلو انداختیم و زنجیره ۲۰ تایی را راه اندازی کردیم. پس ببیند محدوده زمانی که آنها در برجام برای راه اندازی IR۶ ایجاد کرده بودند و اگر ما می خواستیم به صورت طبیعی این مسیر را طی کنیم همین مدت زمان را نیاز داشتیم. پس طرف مقابل از منظر خودش که فکر کند ما به سمت فعالیت های غیرصلح آمیز نمی رویم دو محدودیت عمده زمانی و تعدادی و عددی برای ما گذاشته بودند. ما به این شکل این نقیضه را جمع کردیم یعنی مشکل طرف را حل کردیم و هم از حق خودمان عدول نکردیم و همچنین زمان دوره برجام را با زمان مورد نیاز برای تحقیق و توسعه سازگار کردیم و توانستیم مسئله را پیش ببریم.

بتن‌ریزی نیروگاه بوشهر ۲ و ۳ هفته دیگر آغاز می‌شود

صالحی با اشاره به حقوق هسته ای کشورمان گفت: حفظ چرخه کامل سوخت از اکتشاف و استخراج گرفته تا تبدیل اورانیوم، ساخت سوخت و پسماند داریم. این حق ما بود و ما امروز همه این چرخه را در اختیار داریم و با قدرت پیش می رویم. ما استخراج اورانیوم را داریم و تبدیل اورانیوم در حال انجام است و UCF ما که حدود ۹ یا ۱۰ سال خوابیده و فعالیتی نداشت الان حدود یکی، دو سال است که راه افتاده و دارد بهسازی و نوسازی می‌شود و بقیه چرخه سوخت نیز به همین شکل است. در انارک، یک پسماندگاه مفصلی را سال پیش افتتاح کردیم. دومین حقوق ما ساخت نیروگاههای قدرت بود که ما در حال حاضر در حال ساخت دو نیروگاه جدید یعنی نیروگاه بوشهر ۲ و ۳ هستیم و هفته دیگر بتن ریزی آن را آغاز خواهیم کرد.

رئیس سازمان انرژی اتمی حق دیگر ایران در عرصه هسته ای را تحقیق و توسعه دانست و گفت: دامنه تحقیق و توسعه در کشور ما وسیع است و به بهترین شکل در حال انجام است. من حقوق هسته ای کشورمان را در این سه مورد خلاصه کردم اما هر کدام از این حوزه ها بسیار مفصل هستند که ما در هیچ کدام از آن ها حقوق خودمان را واگذار نکردیم. پس محدودیت ما تنها در عرصه زمانی و تعدادی روی برخی از فعالیت ها بود که  نمونه آن را درباره ۶IR برایتان توضیح دادم.

وی گفت: امروز شما اصحاب رسانه از سالن تحقیق و توسعه تحت عنوان سالن  S۸ سایت نطنز بازدید کردید و مشاهده کردیم که جا برای راه رفتن نیز در این سالن وجود ندارد و این سالن پر از سانتریفیوژ  نسل جدید است و مشاهده کردید که ۱۵ نوع ماشین سانتریفیوژ جدید بعلاوه یک نوع ماشین دیگر که یک مقدار خصوصیاتش فرق می کند با عنوان ماشین «مادیولار» در مجموع ۱۶ ماشین در این سالن در حال فعالیت است.

سانتریفیوژ ۹IR در دو ماه اخیر برای اولین بار ساخته شده است

صالحی تاکید کرد: تعدادی از ماشین های جدید سانتریفیوژ در این دو ماه اخیر برای اولین بار ساخته شده است مثل ماشین IR۹ با توان ۵۰ سو، و ماشین‌های IR-S، IR--۷ و IR مادیولار. این ماشین‌ها علاوه بر سانتریفیوژهای IR۶، IR۴، IR۲M، IR۵، IR۶S هستند.

وی افزود: قبل از برجام «سوی عملیاتی» [واحد غنی سازی اورانیوم] ما حدود ۱۱ هزار سو بود. بعد از گام سوم «سوی» ما به ۸۶۰۰ سو رسیده است؛ یعنی در عرض دوماه به مقدار «سوی» قبل از برجام رسیده‌ایم.

رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: بچه های ما در سازمان انرژی اتمی در دو ماه محرم و صفر تلاش زیادی کردند و توانستند یک گام عاشورایی در حوزه علمی بردارند. عزیزان ما در سازمان انرژی اتمی وقتی فهمیدند دچار یک چالشی با جمهوری اسلامی شده‌اند شبانه روز تلاش کردند. چالش علمی بسیار چالش سخت‌تری است ولی دانشمندان ما توانستند در عرض دو ماه با نصب ماشین های سانتریفیوژ جدید که در سالن سانتریفیوژ مدرنی که چند ماه پیش به دستور مقام معظم رهبری افتتاح شد، ۲۶۶۰ سو تولید انرژی داشته باشند.

صالحی گفت: تعداد کل ماشین های جدیدی که در سالن S۸ داریم حدود ۴۹۰ دستگاه سانتریفیوژ جدید است که بالغ بر دو هزار و ۶۶۰ تولید انرژی می کنند. تنوع ماشین ها قبل از برجام ۵ نوع بود اما پس از گام سوم کاهش تعهدات برجام این تعداد به ۱۵ نوع رسیده است. این نشان می‌دهد که صنعت هسته‌ای ما در این چهار سال بعد از برجام با قوت و قدرت حرکت کرده است. مگر می‌شد سانتریفیوژ IR۹ را ساخت. برای ساخت آی آر ۹ برنامه ای ۲۰۰ هزار خطی نوشته اند که یک سرمایه ملی است. ما از آستانه‌ها گذشته ایم و دیگر محدودیتی برای ما وجود ندارد. دیگر مهندسی معکوس انجام نمی‌دهیم و از مرحله ایده تا تولید انبوه کاملا بومی و به دست توانمند بچه‌های ایرانی انجام می گیرد.

وی افزود: سقف غنی‌سازی برداشته شده ولی به تشخیص خود، نیازها و مسولان است که به بالاتر از آن نیز دست پیدا کنیم.

معاون رئیس جمهور اظهار داشت: امروز به عنوان یک ایرانی می بالم که در بستر انقلاب، این کشور و ملت زندگی می کنم که کارهایی آنجا می شود که طرف غربی متحیر شده است. یکی از اقدامات خوبی که دوستان انجام دادند، سانتریفیوژهایی که طبق برجام جمع آوری شده بود را همه در مدت یک ماه نصب کردند و تنها دو الی سه دستگاه آن دچار مشکل شد.

صالحی اضافه کرد: طرف مقابل در برجام فکر می کرد که بازگرداندن این سانتریفیوژها باعث از بین رفتن ۱۰ درصد آنها می شود ولی بچه های ما در سازمان، کاری کردند که پرتی حتی به یک درصد نرسید.

وی خاطرنشان کرد: امیدواریم دولت عنایت لازم را به سازمان داشته باشد تا همچنان به پیش برویم.

رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: در همین دو ماه به جز ساخت و نصب سانتریفیوژ جدید، بهینه‌سازی‌های خوبی در موضوع پایپینگ‌ها و برق‌رسانی به زیر سیستم‌ها انجام شده که در زمان مقتضی اعلام می‌شود.

صالحی  در مورد هدف ساخت آی آر ۹ اضافه کرد: این موضوع بحث علمی است. هر سانتریفیوژی خصوصیات خود را دارد. ورود ما به این حوزه با همت بچه های ایرانی بود. به غیر از دستگاه اولی که پی ۱ از بازار سیاه خریداری شد، ۱۷ سال طول کشید تا با مهندسی معکوس در ساخت ماشین های جدید را طراحی کرده و بسازیم. از سال۸۵ وارد بومی سازی ساخت ماشین های جدید شدیم. در سال ۸۸ کار را به صورت مستند سازی علمی به پیش بردیم و با سندنگاری برای هر سانتریفیوژ چیزی حدود ۲۵۰۰ سند داریم.

وی خاطرنشان کرد: ما دو نوع سانتریفیوژ داریم که تحت بحران و بالای بحران است. برای ساخت سانتریفیوژهای جدید کار زیادی باید صورت بگیرد و ما با کار روی دستگاه‌های جدید در حال انتخاب بهترین ماشین با نیازهای کشور هستیم.

رئیس سازمان انرژی اتمی در مورد مکانیسم برداشته شدن گام‌های کاهش تعهدات گفت: برای تصمیم‌گیری برای گام‌ها، سازمان انرژی اتمی فقط پیشنهادات را ارایه می دهد. هیئت نظارت برجام که با حضور مسولان نظام شکل گرفته پیشنهادات را دریافت کرده و با رصد مسایل بین‌المللی به تناسبی میان تحولات و پیشنهادات می‌رسد و در نهایت تصمیم را رئیس جمهوری اعلام می‌کند. سازمان پیشنهاد فنی می‌کند، هیئت نظارت بر برجام ارزیابی و رصد می کند و در نهایت رئیس جمهور دستور می‌دهد. سازمان نیز این دستور را اجرا می‌کند.

صالحی افزود: برخی می گویند که صنعت  اتمی ایران نابود شده ولی شما ببینید که چقدر توانمند شده این و چه پیشرفت های خوبی کرده ایم. انتقاد باید سازنده باشد و مسایلی مانند اینکه با لگد سانتریفیوژ ها را جمع کرده اند دروغ بوده است. انتقادات باید علمی باشد و نباید با حرف‌های اشتباه افکار عمومی را مشوش کنیم.

وی گفت: صنعت هسته ای کشور ۱۵ هزار نیرو دارد و این تعداد نشان می دهد که سازمان پویا بوده‌ و کارش تعطیل نشده است. ساخت دو رآکتور جدید نیز نشان دهنده همین موضوع است. فرمان ۹ ماده ای رهبری در ۴ بند به سازمان مربوط بوده که هر چهار مورد رعایت شده‌است.

رآکتور تهران با سوخت ایرانی کار می کند

رئیس سازمان انرژی اتمی درباره فردو و سطح بازرسی ها تصریح کرد: هییت نظارت بر برجام از طریق وزارت خارجه مسایل را رصد می کند و پیشنهاداتی که ما به آنها داده ایم را ارزیابی می کند و در نهایت با بررسی آن یکی از پیشنهادات را روحانی دستور می دهد.

صالحی افزود: ما اعلام کرده ایم که خودمان را مقید به محدودیت ظرفیت غنی‌سازی نمی دانیم و به هر مقدار سویی که بخواهیم غنی می کنیم.

وی تصریح کرد: ما پیش از این اورانیوم را از سال ۸۵ تا پیش از برجام ۱۰ تن غنی کردیم. ما در برجام توافق کردیم تا این میزان را بفروشم تا اورانیوم مورد نیاز غنی سازی را بخریم. ما غنی سازی می کنیم تا سوخت نیروگاه بسازیم. ما در سال ۸۸ غنی‌سازی ۲۰ درصد را اجرا کردیم و در ظرف دو سال صفحه سوخت ساختیم و امروز رآکتور تهران با سوخت ایرانی کار می کند.

صالحی ادامه داد: ما در حال حاضر سوخت راکتور قدرت را نمی سازیم و برای این کار باید تلاش زیادی بکنیم. ما برای ساخت نیروگاه بوشهر، باید کار بیشتری انجام دهیم که بسیاری از این مسیر طی پنج سال گذشته انجام گرفته است. امیدواریم غنی سازی هایی که امروز انجام می دهیم به ساخت مجتمع سوخت برای بوشهر بیانجامد. الان حدود ۵۰۰ کیلو اورانیوم غنی شده داریم و هر روز حدود ۵ گرم غنی می کنیم.

رئیس سازمان انرژی اتمی درباره فرایند نظارت آژانس بر برنامه های جدید سازمان و واکنش طرف های باقی مانده در برجام، ادامه داد: ما به تعهدات هسته ای خود دست نزده ایم. توافق پادمانی، پروتکل الحاقی و بازرسی ها را دست نزده ایم. ما بر اساس پادمان و پروتکل الحاقی و به خصوص بند سه ممیز یک باید اظهارنامه بدهیم و آژانس نیز آن را بررسی می کند که تاکنون ما اطلاع داده و آنها نیز بررسی کرده اند. اروپایی ها و آمریکایی ها از گام های ایران بسیار ناراحت هستند. بازتاب اندیشکده‌های آنها روشن می‌کند که چقدر ناراحت هستند به طوری که وندی شرمن می گوید چرا ترامپ کاری کرد که ایران را به این سو هل داد.

صالحی با اشاره به موضوع ساخت پیشرانه هسته‌ای گفت: پیشرفت هسته ای در عمل یک راکتور کوچک است و باید طوری باشد که در شناور قرار بگیرد. فرق آن با رآکتور تولید برق این است که ثابت بوده و میله ها تکان نمی خورد ولی در شناور اینگونه نبوده و دایما حرکت می کند که این احتیاج به تکنولوژی بالا دارد. در طراحی رآکتور اراک از ۱۹ سال پیش روی رآکتور ثابت کار می کنیم و هنوز به نتیجه نرسیده ایم. ساخت راکتور شناور سخت و پیچیده است و احتیاج به زمان دارد و ما باید روی آن سالها کار کنیم.

وی افزود: برای هند ۲۵ سال طول کشید تا یک راکتور کوچک برای شناور های خود بسازد. آنها ابتدا یک شناور روسی اجاره کردند و با کمک روس ها در زمان نزدیک به ۲۵ سال و خرج حدود دو و نیم میلیارد دلاری آن را ساختند. ما به طور ناباورانه ای در این موضوع پیش رفته ایم و اگر امکانات مالی و تسهیلات مقرراتی فراهم شود حداقل ۱۵ سال طول می کشد. امیدوارم تا انتهای سال دیگر خبر مقدماتی خوبی در این زمینه بدهیم. برای یک فاز آن هشت هزار زیر پروژه تعریف شده که کار سختی است ولی کار را به پیش می بریم.

در ٤ دقیقه میتوانیم به غنی سازی ٢٠ درصد برسیم

صالحی در ادامه در پاسخ به خبرنگاری درباره غنی‌سازی ۲۰ درصد که همیشه به عنوان تهدیدی علیه اروپایی‌ها بوده است، چه مدتی برای رسیدن به آن زمان احتیاج است، گفت: امیدواریم که به این مرحله نرسیم ولی هرگاه مقام‌های ارشد دستور چنین کاری را دهند، ما در چهار دقیقه به آن دست پیدا می‌کنیم.