بازداشت بازرس آژانس بین المللی هسته‌ای در نطنز چه معنایی دارد؟/ آیا ایران به دنبال بمب است؟

جمهوری اسلامی اعلام کرده به زودی گام چهارم کاهش تعهدات برجامی را در ازای خروج آمریکا از این توافق و انفعال طرف‌های باقیمانده در آن، بر خواهد داشت. در همین راستا ایران روز دوشنبه اعلام کرد غنی سازی اورانیومش را با دو برابر کردن تعداد سانتریفیوژ‌های پیشرفته IR-6 تقویت خواهد کرد و همزمان بر روی پروتایپ‌های IR-9 که پنجاه برابر قوی‌تر از IR-1 است کار میکند.

در پی اعلام این خبر سران کشور‌های جهان یکی پس از دیگری از ایران خواستند که به تعهداتش در برجام پایبند بماند. علاوه بر کشورهای اروپایی، روسیه نیز اقدام ایران را تقبح کرد.

سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه که یکی از معدود کشور‌های حامی ایران در گروه ۱+۵ است، از ایران خواسته به تعهداتش در توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ پایبند بماند، اما همزمان گفته مسکو دلیل کاهش تعهدات تهران را متوجه است. لاورف گفته اتفاقاتی که در اطراف توافق هسته‌ای در حال رخ دادن است، زنگ خطر است.

او آمریکا را مقصر این وضعیت خطیر خوانده، اما همزمان از ایران خواسته به تعهداتش در برجام پایببند بماند. ادبیات رسانه‌های غرب درقبال اقدام ایران بسیارجالب توجه است.

بیشتر بخوانید: نجات برجام، سخت‌تر از گذشته/ گام چهارم کاهش تعهدات برجامی همزمان با بحران منطقه‌ای

رویترز در خبری انحصاری دست به یک افشاگری عجیب زده و مدعی شده ایران چندی پیش برای مدت کوتاهی یکی از بازرسان آژانس انرژی اتمی را بازداشت کرده و مدارک سفر او را توقیف کرده است.

این رسانه روز چهارشنبه در یک خبر انحصاری به نقل از دیپلمات‌هایی در آژانس انرژی اتمی که نامشان برده نشده نوشت: این اتفاق برای اولین بار بعد از توافق برجام رخ داده است.

به گزارش رویترز این موضوع قرار است در نشست روز پنجشنبه شورای حکام آژانس مورد بررسی قرار بگیرد. البته این نشست برای بحث درباره دو موضوع پادمانی تشکیل می‌شود و مسئله بازداشت موقت بازرس آژانس دستورکار ویژه آن نیست.

سه دیپلمات آگاه از ماجرا گفته‌اند مدارک مسافرتی این بازرس زن آژانس از او گرفته شده و دو دیپلمات دیگر هم گفتند او در حالی که در ایران مشغول فعالیت بوده، برای مدت کوتاهی بازداشت شده است.

دو تن از دیپلمات‌ها گفته‌اند این اتفاق در تاسیسات غنی سازی نطنز رخ داده است و یکی از آن‌ها زمان آن را هفته پیش ذکر کرده است. رویترز می‌گوید آژانس بین المللی انرژی اتمی و نماینده ایران در این آن در اظهارنظر در رابطه با این موضوع خودداری کردند.

ساعاتی بعد از خبر رویترز، ایران تایید کرد که بازرس آژانس بین المللی انرژی اتمی را به کارخانه غنی سازی اورانیوم نطنز راه نداده است. دفتر خبری سازمان انرژی اتمی در گزارشی اعلام کرد «هفته گذشته ایران یکی از بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی را در تاسیسات غنی سازی اورانیوم نطنز بازداشت کرد. خاطر نشان می‌شود که در زمان کنترل ورود به تاسیسات، تجهیزاتی که وجود اشیاء مشکوک را نشان می‌دهد، کار کرد. در این خصوص به آژانس بین المللی انرژی اتمی اطلاع داد شد و اجازه وی برای بازرسی در ایران لغو شد و بازرس، ایران را ترک کرده و به وین بازگشت.»

نیویورک تایمز در گزارشی نوشته همه این اتفاقات در حالی رخ داده که ایران و غرب فاز جدیدی از درگیری‌ها را با چهارمین گام کاهش تعهدات برجامی ایران تجربه می‌کنند.

به گزارش این رسانه بر اساس توافق هسته‌ای، آژانس ۱۳۰ تا ۱۵۰ بازرس را برای بازرسی از سایت‌های هسته‌ای ایران تعیین کرده است. ایران بر اساس برجام باید به آژانس حق دسترسی معمول به سایت‌هایی که آن‌ها تقاضا می‌کنند یا به ساختمان‌های مربوط در نظنز را بدهد.

به گزارشی رویترز دو ماه بعد از خبر این رسانه درباره وجود نمونه‌هایی از مکانی در ایران که آثار اورانیوم در آن دیده شده، آژانس بین المللی انرژی اتمی روز چهارشنبه به اعضای خود در یک نشست پشت در‌های بسته اعلام کرده که اثری از اروانیوم در جایی در ایران که نامش برده نشده پیدا شده است.

دیپلمات‌های حاضر در این جلسه به رویترز گفته‌اند که این سایت همان سایتی است که رویترز درباره آن خبر داده بود. آژانس به اعضای خود اعلام کرده نمونه‌هایی که در ماه فوریه جمع آوری شده بود حاوی اورانیوم بوده، ولی اورانیوم‌ها غنی سازی نشده بوده است.

به گزارش رویترز این سایت همان سایت تورقوز آباد است که نتانیاهو برای اولین بار از وجود آن به اطلاع رسانی کرده بود. آژانس برای مدت طولانی وجود اورانیوم در سایتی در ایران به نام تورقوز آباد را تکذیب کرده بود. ایران مدعی بود این مکان، قالیشویی است.

به گزارش رویداد۲۴ نشریه ایندیپندنت پا را از این هم فراتر گذاشته و در گزارشی مدعی شده ایران به ساخت بمب اتم نزدیک شده است. این رسانه مدعی شده گام چهارم کاهش تعهدات برجامی ایران در ازای خروح آمریکا از این توافق و بی عملی اروپایی‌ها، نشان دهنده تمایل ایران به ساخت بمب است و تصمیم ایران برای شروع مجدد غنی سازی در فردو اقدامی بسیار نگران کننده است.

استریت تایمز که رسانه نیرو‌های دریایی آمریکاست در گزارشی با عنوان «چه چیزی از برجام باقی مانده؟» نوشت: المان کلیدی باقیمانده از برجام، بازرسی‌های آژانس انرژی اتمی است.

واشنگتن اگزمینر در گزارشی نوشته اقدام ایران به منزله اعلان جنگ نیست بلکه ایران به دنبال از سر گیری مجدد مذاکرات است. تصمیم تهران به اعلام علنی افزایش عملییات غنی سازی نشانه‌ای بر این مدعاست. اگر ایران به دنبال ساخت بمب بود، باید غنی سازی اورانیوم خود را محرمانه نگه می‌داشت و تا زمانی که به بمب دست پیدا نمی‌کرد حرفی از آن نمیزد.