به گزارش جهان صنعت، دولت سیزدهم با وعده ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی طی ۴ سال روی کار آمد؛ وعده‌ای به منظور ساماندهی بازار مسکن و خانه‌دار کردن اقشار کم‌درآمد. اکنون با وجود گذشت یک سال از استقرار دولت ابراهیم رییسی، هنوز شاهد اقدام خاصی از جانب مسوولان در این زمینه نبوده‌ایم.
در طول یک سال گذشته وزیر راه‌وشهرسازی چندین بار جزئیات طرح مسکنی دولت را تغییر داد. از جمله اقدامات وزارت راه در خصوص تحقق وعده رییسی نیز تنها می‌توان به ایجاد سامانه و دریافت وجه از متقاضیان اشاره کرد. البته خبرهای پراکنده‌ای در خصوص تامین زمین در برخی نقاط کشور نیز شنیده شد.
کارشناسان بسیاری از همان ابتدا به شعاری بودن وعده انتخاباتی رییس‌جمهور اشاره کردند. آنها تحقق این وعده را امری امکان‌ناپذیر یا بسیار دور از ذهن می‌دانستند. برخی از کارشناسان نیز از لزوم تمرکز مسوولان بر بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری سخن به میان آوردند. محله‌هایی با زیرساخت‌های آماده و واقع در دل شهرهای بزرگ؛ مناطقی که برای دسترسی نیازی به احداث مسیرهای جدید نداشته و تامین خدماتی از قبیل آب، برق، گاز و مخابرات در آنها با حداقل هزینه ممکن است.
به تازگی رستم قاسمی وزیر راه‌وشهرسازی باز هم نسبت به تغییر جزئیات وعده مسکنی دولت سیزدهم اقدام کرد. او روز جمعه ۲۷ خرداد اعلام کرد: ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی در دو مرحله و طی ۴ سال انجام می‌شود که به زودی آغاز ساخت ۲ میلیون واحد مرحله اول تکمیل می‌شود.
این موضوع را می‌توان به نوعی عقبگرد دولت از آنچه که وعده داده بوده تلقی کرد. به طور حتم اینگونه ناهماهنگی‌ها تبعاتی منفی بر بازار مسکن خواهد داشت. مدیریت ناکارآمد و فقدان برنامه مدون و منظم در حوزه تولید مسکن می‌تواند منجر به آشفته‌تر شدن وضعیت بازار شود. از عواقب این سوءمدیریت‌ها می‌توان به جهش قیمت‌ها و دور از دسترس‌تر شدن مسکن برای بسیاری از اقشار جامعه اشاره کرد.
بدون شک حضور افراد در مسند قدرت با رزومه‌ای کاملا متفاوت از حوزه فعالیتشان به صلاح مردم نیست. شایسته است چنین افرادی قبل از آن که استیضاح و یا از کار برکنار شوند، از ادامه فعالیت در حوزه‌هایی که تخصصی در آن ندارند استعفا دهند.
بدین ترتیب می‌توان حوزه‌های مختلف اقتصادی کشور را به دست متخصصان سپرد؛ افرادی با دانش و آگاهی لازم برای تصمیم‌گیری که قادرند راهکارهای اجرایی و مناسب با وضعیت کشور را عملی کنند.
دولتی خالی از تکنوکراسی
یک کارشناس حوزه مسکن در خصوص وعده‌های عملی‌نشده دولت سیزدهم گفت: چنین چیزی کاملا قابل پیش‌بینی بود. به خاطر شرایط اقتصادی حاکم از قبیل تورم افسارگسیخته و کسری چشمگیر بودجه‌ای که دولت دچار آن شده است، مشخص بود که دولت سال ۱۴۰۱ را با چاپ پول شروع خواهد کرد و مطمئنا بودجه‌ای برای اجرای طرحی با این عظمت نخواهد داشت. این وعده‌ها شعاری بیش نیستند.
علیرضا محمدی در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» افزود: رستم قاسمی نیز از ابتدای کار دل در گرو وزارت نفت داشت. او به علت بازی‌های سیاسی انجام‌شده از تصدی وزارت نفت باز ماند. متاسفانه این دولت در بیشتر زمینه‌ها خالی از تکنوکراسی است. دولت هیچگونه اهمیتی به موضوع فن‌سالاری و تخصص‌گرایی نداده و بیشتر به دنبال کارهای سیاسی است.
او در ادامه خاطرنشان کرد: این دولت که کاریکاتوری از دولت احمدی‌نژاد است، سیاست‌هایی کاریکاتورگونه از دولت‌های نهم و دهم را در پیش گرفته است. تنها فرقی که این دولت با دولت احمدی‌نژاد دارد این است که در دولت احمدی‌نژاد هنوز تحریم‌ها به طور کامل حاکم نشده بود و قیمت نفت نزدیک به ۲۰۰ دلار بود. درآمدهای ارزی کشور نیز بسیار بالا بود.
تداوم سیاست شکست‌خورده مسکن مهر در دولت رییسی
محمدی در ادامه گفت: محمود احمدی‌نژاد با طرح مسکن مهر تعدادی خانه را در مدت زمانی به میزان چند برابر آن چیزی که وعده داده بود و چند برابر قیمتی که قول داده بود، به مردم تحویل دادند؛ طرحی که بعدها مشخص شد یک طرح شکست‌خورده است. تعداد زیادی از این واحدها هنوز هم تحویل متقاضیان نشده است.
این کارشناس حوزه مسکن ادامه داد: متاسفانه دولت فعلی نیز همان سیاست دولت احمدی‌نژاد را با تغییر نام از «مسکن مهر» به «نهضت ملی مسکن» در پیش گرفت؛ سیاستی که عملا شکست‌خورده بود. از ابتدا مشخص بود که با شرایط اقتصادی مملکت و با وجود تحریم‌های اقتصادی، تداوم روند دولت احمدی‌نژاد مقدور نیست.
مسوولان در هر فرصتی از وعده‌های خود عقب‌نشینی می‌کنند
محمدی همچنین گفت: مسوولان وزارت راه‌وشهرسازی و شخص رییس‌جمهور در خصوص وعده ساخت سالانه یک میلیون مسکن، در هر فرصتی که پیدا می‌کنند یک قدم از این شعار عقب‌نشینی می‌کنند. تاکنون چندین مرتبه شاهد این عقب‌نشینی‌ها بوده‌ایم. در آخرین عقب‌نشینی رستم قاسمی گفت: ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی در دو مرحله و طی ۴ سال انجام می‌شود.
این کارشناس حوزه مسکن اذعان کرد: به نظر من حتی این شعار نیز عملی نیست؛ همان طور که تاکنون کاری صورت نگرفته است. طی ۱۵-۱۰ روز گذشته در اهواز و چندین شهر دیگر شاهد آن بودیم که مردمی که در طرح نهضت ملی مسکن ثبت‌نام کرده و اقدام به واریز ۹۰ میلیون تومان کرده‌اند، دست به اعتراض زدند. آن هم به این خاطر که هنوز هیچ اقدامی از جانب دولت برای ساخت واحدهای مسکونی شروع نشده و تنها مبالغ واریزی شهروندان از دستشان خارج شده است.
او خاطرنشان کرد: بدیهی بود که وعده‌های دولت عملی نخواهد شد، چرا که شرایط اقتصادی جوابگو نیست. از طرفی تحریم‌های موجود به این مساله دامن می‌زند. حتی اگر فرض بر محال تحریم‌های اقتصادی برداشته شوند و این طرح انجام شود، طرح مناسبی نخواهد بود. مشخصا این طرح شکست‌خورده است.
محمدی همچنین گفت: بهترین کاری که دولت می‌تواند انجام دهد این است که هیچ کاری انجام ندهد. یعنی وارد حیطه‌هایی نظیر ساخت و ساز نشود. دولت باید بسترسازی کند. حوزه ساخت و تولید مسکن باید به بخش خصوصی واگذار شود. چنانچه این طرح سرانجامی داشت، موجب تحمیل تورم شدیدتری بر بازار می‌شد.
او در ادامه گفت: تاکنون هیچ اقدام خاصی صورت نگرفته است. سایتی معرفی شده، از عده‌ای مبالغی دریافت شده و در اخبار صدا و سیما نیز ماشین‌آلاتی را نشان دادند که در حال خاکبرداری از مکان‌هایی هستند. در عمل هنوز هیچ اتفاق خاصی نیفتاده است. با وجود شرایط فعلی نیز بعید است که اتفاقی بیفتد.
رها کردن میز و مقام برای مسوولان کار راحتی نیست
کارشناس حوزه مسکن خاطرنشان کرد: در مورد ضعف مدیریتی وزیر راه‌وشهرسازی و بقیه اعضای کابینه دولت سیزدهم و لزوم استعفای آنها قبل از برکناری باید گفت که متاسفانه استعفا در کشور ما امر بسیار عجیب و غریبی تلقی می‌شود.
محمدی افزود: رها کردن پست و میز و مقام برای افرادی که به آن رسیده‌اند بسیار دشوار است. ما در کشورمان با وجود این همه اتفاقات کمتر شاهد استعفا هستیم.
او ادامه داد: رستم قاسمی نه به خاطر اینکه طرح نهضت ملی به نتیجه نرسیده است، بلکه باید به خاطر فرو ریختن ساختمان متروپل آبادان استعفا می‌داد. حوادثی از این دست از قبیل خروج قطار از ریل نیز کافی بود تا وزیر راه‌وشهرسازی از سمت خود کناره‌گیری می‌کرد.
محمدی گفت: متاسفانه تخصص‌گرایی بر کشور حاکم نیست. به خاطر فقدان فن‌سالاری در کشور و اینکه افرادی با رزومه‌های غیرمرتبط مشغول فعالیت در حوزه راه و مسکن هستند، شاهد استعفای آنها نخواهیم بود؛ مسوولانی که تخصص خاصی در زمینه عمران نداشته و بیشتر مشغول سیاسی‌بازی هستند. رها کردن میز و مقام برای افرادی از این دست کار راحتی نیست.
این کارشناس حوزه مسکن خاطرنشان کرد: از روز اولی که اکثر اعضای کابینه مشغول به فعالیت شدند، برنامه‌ای برای سامان دادن به شرایط کشور نداشتند.
رستم قاسمی نیز از زمان ورود به کابینه برنامه خاصی برای ساماندهی وضعیت راه و مسکن و شهرسازی نداشت. اقدامات او تنها در حد چند شعار بوده است؛ شعارهایی که هر روز از آنها عقب‌نشینی می‌کند. بدیهی است که این شعارها به سرانجام نخواهند رسید؛ چرا که همه معتقد بودند که با توجه به شرایط کشور تحقق چنین شعارهایی بسیار دور از واقعیت بوده و اصلا شدنی نیست.
احسان نیازمند
- 18
- 2
