روزنامه توسعه ایرانی نوشت: «ظریف استعفا داد»؛ شوک این خبر چنان سنگین بود که حتی توانست کل روند معرفی کابینه پزشکیان به مجلس و البته اسامی نه چندان مقبولش را توامان تحت‌تاثیر قرار دهد و این پرسش را مطرح کند که آیا ریشه‌های اصلی استعفای ظریف همین مساله انتخاب وزرا و به خصوص وزیر کشور بوده یا فشارهای پشت پرده برای حذف و عزل او به نتیجه رسیده است؟
به این ترتیب در حالی که تنها ۹ روز از انتصاب محمدجواد ظریف، وزیر پیشین امور خارجه ایران در دولت روحانی، به عنوان معاون راهبردی در دولت چهاردهم می‌گذشت؛ او روز گذشته ۲۱ مرداد و تقریبا همزمان با اعلام وصول اسامی کابینه به مجلس، در شبکه اجتماعی اکس نوشت که از سمت خود استعفا داده است. هر چند که شایعه نهایی شدن استعفای ظریف دستکم از دو روز پیش از آن نیز در محافل سیاسی و شبکه‌های اجتماعی شنیده و دست به دست می‌شد، بالاخره تیر خلاص را شلیک کرد و او که کتش را برای پیروزی پزشکیان از تن درآورده بود خبر داد که گویا بار دیگر ردای دانشگاه را به تن کرده است.
فراموش نکنیم که در اهمیت نقش ظریف در انتخابات ۱۴۰۳ همین بس که حضور او به همراه پزشکیان در صداوسیما بود که توانست تاحدی فضای یخ زده انتخابات را درهم‌بشکند و در نهایت نیز جنجالی که بر سر سخنان تند و تیز و نطق ۸ دقیقه‌ای او در رسانه ملی به پا شد، این وزیر امور خارجه اسبق را به اصلی‌ترین عضو ستاد مسعود پزشکیان نزد افکار عمومی تبدیل کرد.
دلیل استعفای ظریف بود؟
ظریف در پستی که منتشر کرد، نوشت: «از نوزده وزیری که معرفی شدند، سه نفر نامزد نخست، ۶ نفر نامزد دوم یا سوم و یک نفر نامزد پنجم کمیته‌ها و یا شورای راهبری بودند.»
او البته تاکید کرد که: «بارها گفته‌بودم که انتخاب اعضای دولت حق رئیس‌جمهور است و شورای راهبری و کمیته‌ها نهاد مشورتی هستند. از ایشان سپاسگزارم که این افتخار را به بنده دادند که در این تجربه جدید و ابتکار شجاعانه، مشارکت داشته باشم.»
در واقع بعد از جدایی محمدجواد آذری جهرمی به عنوان یکی از بال‌های ستاد مسعود پزشکیان، می‌توان این طور ارزیابی کرد که ظریف به عنوان بال دوم نیز راه خود را از دولتی که بیشترین تلاش را برای به قدرت رسیدن آن کرده بود، جدا کرد؛ آن هم در حالی که اکنون شایعاتی فراتر از زمزمه درباره جدایی علی طیب‌نیا، که به عنوان ژنرال اقتصادی برای دولت پزشکیان مطرح شده بود، نیز شنیده می‌شود.
جدال بر سر وزیر کشور چقدر جدی بود؟
در این میان اما دلایل استعفای ظریف هم چنان از اصلی‌ترین پرسش‌‌هاست.
او در نامه نخست تلویحا نشان داده که چندان رضایتی از آرایش کابینه ندارد. کما این که مینو خالقی، در شبکه ایکس نوشت که شب قبل از معرفی وزرا، ظریف برای گزینه وزارت کشور «جنگیده» اما موفق نشده است.
به نظر می‌رسد اشاره این فعال سیاسی، مربوط به معرفی اسکندر مومنی برای پست وزارت کشور در صبح روز یکشنبه باشد که سابقه طولانی خدمت در نیروی انتظامی را دارد. کما این که با توجه به مساله گشت ارشاد و انتقادات زیادی که از آن در فضای عمومی وجود دارد، و حمایت مومنی از مساله طرح نور و حتی ملزم دانستن پلیس راهور برای اجرای آن، این انتخاب با واکنش بسیار منفی در افکار عمومی مواجه شد و تقریبا ناامیدی حداکثری را میان حامیان و رای‌دهندگان به پزشکیان رقم زد.
در این میان آذری جهرمی نیز در واکنش به استعفای ظریف نوشت: «شهادت می‌دهم که او برای ایران از خود و خانواده‌اش گذشت. ظریف خار چشم صهیونیست‌هاست و آمریکا تحریمش کرد تا اثرگذاریش برای ایران را بکاهد؛ چرا باید با خودتحریمی، ایران از خدماتش محروم شود؟»
نامه دوم و رمزگشایی از قانون تابعیت مضاعف
اما محمدجواد ظریف در نامه دوم به فاصله چند ساعت پس از متن استعفا به موارد دیگری اشاره می‌کند که به شایعات درباره فشارهای پشت پرده برای عزل و یا استعفای او دامن می‌زند.
او در بخشی از این متن توضیحی می‌نویسد: «برخی مردودین از جانب مردم، با تفسیر عجیبی از قانون مصوب ۱۴۰۱، اشتغال بنده در مشاغل حساس را به بهانه‌ای برای فشار بر دولت چهاردهم تبدیل کرده بودند. بنده نیز برای جلوگیری از هرگونه شائبه یا بهانه برای کارشکنی در کار دولت دکتر پزشکیان عزیز، هفته گذشته طی نامه‌ای از معاونت راهبردی رئیس جمهور انصراف داده بودم.»
ظریف در نامه دوم بار استعفا و جدایی‌اش از کابینه را از روی دوش مسعود پزشکیان بر‌می‌دارد و به صراحت بر گردن بازندگان در انتخابات می‌اندازد.
او همچنین در بخشی دیگر از این متن توضیح داده که: «۱) به‌رغم تولد فرزندانم حدود ۴۰ سال قبل و در دوران تحصیل (و نه مأموریت) در آمریکا و قوانین خاک محور آمریکا برای تابعیت قهری، به لطف خدا بنده، همسر و فرزندانم ساکن ایران عزیز هستیم و یک متر مسکن در خارج از ایران در تملک و یا حتی اجاره خود نداریم. خودم هم تحت دو تحریم آمریکا (ذیل تحریم رهبری) و یک تحریم کانادا قرار دارم و خود و همسرم حتی امکان سفر توریستی به ایالات متحده، کانادا و برخی کشورهای دیگر را نداریم.
۲) هیچ نهاد نظارتی مخالفتی با معاونت بنده اعلام نکرده است؛ ۳) دکتر پزشکیان بزرگوار با شجاعت و صراحت اصرار بر ادامه کار بنده داشته‌اند. این بهانه برای دیگران که فرزندانشان تابعیت مضاعف اکتسابی (و نه قهری) همراه با اقامت در خارج از کشور دارند، بیش از بنده قابل‌بهره‌برداری است.»
ظریف در انتهای نامه می‌نویسد: «هنوز به تمام آنچه در مورد ایشان در دوران انتخابات گفتم باور دارم. با تمام توان از دانشگاه برای ایران در خدمت شما و ایشان خواهم بود و از همه ایرانیان میهن‌پرست و توسعه‌خواه تقاضا دارم که بر پشتیبانی خود از ایشان بیفزایند و ایشان و دولتشان را تنها نگذارند.» اما در عین حال اشاره تلویحی دارد که او مشمول قانون مصوب سال ۱۴۰۱ درباره به‌کارگیری افراد با اقوام درجه یک دو تابعیتی نمی‌شود.
پس چرا ظریف این گونه استعفا را برای خود رقم زده و خواسته از مسئولیت این دولت دور شود؟ آیا باید به همان لیست پیشنهادی کابینه توجه کرد که به نظر می‌رسد ترکیب آن مخالف وعده‌های داده شده در انتخابات توسط مسعود پزشکیان است؟
واکنش‌های گسترده به استعفا
انتشار خبر استعفای محمد جواد ظریف، با واکنش گسترده کاربران در شبکه‌های اجتماعی مواجه شد. اکبر اعلمی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب و نماینده ادوار مجلس، در خصوص استعفای او نوشت: «ظاهرا دستگاه‌های نظارتی از پزشکیان خواسته‌اند که مطابق قانون نحوه انتصاب اشخاص در مشاغل حساس، او را به‌خاطر دوتابعیتی بودن احتمالی یکی از بستگانش برکنار کند.»این همان مساله‌ای بود که ظریف تلاش کرد در نامه دوم خود به آن پاسخ بدهد.
حسام‌الدین آشنا نیز در دلایل طرح این استعفا در شبکه ایکس خود نوشت: «قانون کشور را از خدمات این افراد در مشاغل بالای دولتی محروم کرد؛
۱. سفیران، دانشجویان، مأموران دولتی و کارآفرینانی که در برخی کشورهای خارجی صاحب فرزند شده‌اند.
۲. ایرانیانی که در برخی کشورهای خارجی متولد شده‌اند.
این قانون قابل اصلاح است، اما آثار سرمایه‌سوز آن قابل جبران نیست.»
در واقع آشنا نیز به قانون مصوب سال ۱۴۰۱ و فشارها به دولت پزشکیان اشاره می‌کند، اما در عین حال از آسیب‌های آن نیز سخن میگوید.
طعنه و حمله به ظریف برای استعفا
اما شاید یکی از عجیب‌ترین واکنشها مربوط به فرزند مسعود پزشکیان بود که بسیاری آن را واکنشی به استعفای ظریف دانستند. یوسف پزشکیان، پسر رئیس‌جمهوری در یک استوری که بعد از استعفای ظریف منتشر شد، نوشت: «آن چه امروز مهم‌تر از منتقد صریح دلسوز و متملق تاییدگر چاپلوس است، وجود افرادی است که اولا واقع‌بین باشند، ثانیا جامع‌نگر باشند و ثالثا به اجماع‌سازی معتقد باشند.»
بسیاری در این میان اما خطاب این طعنه و کنایه یوسف پزشکیان را محمدجواد ظریف دانستند اما سوالی که بعد از این نوشته برای بسیاری مطرح شد این بود که اگر ظریف برای کم کردن فشار از دولت چهاردهم استعفا داده، پس چرا باید آماج حمله قرار بگیرد؟ آن هم در شرایطی که تنها یک روز پیش از این امیرحسین ثابتی، نماینده جنجالی تهران نیز بار دیگر در حضور پزشکیان به ظریف حمله کرده و گفت: «میانگین کابینه پیشنهادی پزشکیان بالای ۶۰ سال است که تکرار اشتباه کابینه روحانی است. نمی‌شود دم از وحدت ملی زد و نماد شکاف ملی (محمد جواد ظریف) را در دولت سمت داد. ظریف دوگانه جعلی دیپلماسی و میدان را ساخت و شهید سلیمانی را مزاحم کار خود می‌دانست.»
او در این نطق در حالی ظریف را نماد شکاف ملی دانست که بسیاری معتقد بودند همین اندازه گرم شدن تنور انتخابات بعد از تحریم۶۱ درصدی جامعه و رای به پزشکیان و شکست طیف ثابتی نیز منوط به وجود ظریف بوده و ظریف شکاف جدی در این طیف ایجاد کرده است.
در هر حال ظریف در ششمین استعفای خود در دوران کاری‌اش(۵ استعفا در دوران ریاست جمهوری روحانی از فاصله ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۹) این بار اعلام کرده از قطار دولت پزشکیان پیاده می‌شود و بار دیگر به دانشگاه باز می‌گردد و در این شرایط باید منتظر ماند و دید تکلیف علی طیب‌نیا، آخرین ژنرال ستادهای انتخاباتی پزشکیان و کابینه‌ای این همه مورد انتقاد چه خواهد شد.
***
ضرورت بازگشت ظریف
روزنامه هم میهن نوشت: محمدجواد ظریف، معاون راهبردی مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور و یکی از مهمترین حامیان او در طول فعالیت‌های انتخاباتی‌اش دو روز پیش استعفا داد.
اقدامی که ساعاتی بعد از معرفی کابینه پیشنهادی پزشکیان رخ داد: بارها گفته بودم که انتخاب اعضای دولت حق رئیس‌جمهور است و شورای راهبری و کمیته‌ها نهاد مشورتی هستند. از ایشان سپاسگزارم که این افتخار را به بنده دادند که در این تجربه جدید و ابتکار شجاعانه، مشارکتی داشته باشم. از نتیجه کار خود رضایت ندارم و از اینکه نتوانستم به شکل شایسته‌ای نظر کارشناسی کمیته‌ها و حضور بانوان، جوانان و اقوام را آن‌گونه که وعده داده بودم به نتیجه برسانم، شرمنده‌ام. البته هنوز برخی معاونت‌های رئیس‌جمهور باقی مانده که امید است این کاستی کمی جبران شود. برخی بنده را زودرنج دانسته‌اند. گمان می‌کنم در دوازده سال گذشته در برابر هجمه‌های بی‌سابقه، بیش از بسیاری از مدعیان، صبر و مقاومت نشان داده‌باشم، ولی نسبت به نگرش و نگرانی مردم حساسیت فراوان دارم.»
اظهارات ظریف درباره حضور بانوان، جوانان و اقوام در حالی رخ داد که پزشکیان بارها در طول مناظراتش بر حمایت از حقوق همه گروه‌ها از جمله اقوام، زنان و جوانان تاکید کرده بود. متن منتشرشده از سوی ظریف البته واکنش‌هایی را هم به دنبال داشت؛ آذر منصوری، رئیس جبهه اصلاحات ایران در توئیتی نوشت: «از اعلام کناره‌گیری جنابعالی بسیار متأسف شدم. زحمات بسیاری در انتخابات و همراهی با دکتر پزشکیان و نیز شورای راهبری متقبل شدید و به‌طور قطع حضور شما در ادامه نیز مزیت‌های بسیاری به‌خصوص برای پیگیری مطالبات مردم دارد. بمانید و ادامه دهید.»
محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات دولت روحانی و دیگر یاور قدر پزشکیان در دوران فعالیت‌های انتخاباتی او هم در واکنش به استعفای ظریف نوشت:«شهادت می‌دهم که برای ایران از خود و خانواده‌اش گذشت؛ خار چشم صهیونیست‌هاست و آمریکا تحریمش کرد تا اثرگذاری‌اش برای ایران را بکاهد؛ چرا باید با خودتحریمی، ایران از خدماتش محروم شود؟» با این حال ظریف روز گذشته و در کمتر از ۲۴ ساعت از انتشار اولین نامه‌اش درباره متن منتشرشده توضیحاتی ارائه داد؛ توضیحاتی که به نظر می‌رسد واکنشی به واکنشها بوده است:«سلام بر مردم بزرگوار ایران. پیام دیشب بنده به‌معنای پشیمانی و یا ناامیدی از دکتر پزشکیان عزیز و یا مخالفت با واقع‌گرایی نیست؛ بلکه به معنای تردید در مفید بودن خودم در معاونت راهبردی است. البته برخی مردودین از جانب مردم، با تفسیر عجیبی از قانون مصوب ۱۴۰۱، اشتغال بنده در مشاغل حساس را به بهانه‌ای برای فشار بر دولت چهاردهم تبدیل کرده‌بودند. بنده نیز برای جلوگیری از هرگونه شائبه یا بهانه برای کارشکنی در کار دولت دکتر پزشکیان عزیز، هفته گذشته طی نامه‌ای از معاونت راهبردی رئیس‌جمهور انصراف داده بودم.»
او در ادامه توضیحات خود که در شبکه اجتماعی ایکس منتشر شده است، نوشت:«با توجه به برخی فضاسازی‌ها لازم است یادآوری کنم که ۱) به‌رغم تولد فرزندانم حدود ۴۰ سال قبل و در دوران تحصیل (و نه مأموریت) در آمریکا و قوانین خاک‌محور آمریکا برای تابعیت قهری، به لطف خدا بنده، همسر و فرزندانم ساکن ایران عزیز هستیم و یک متر مسکن در خارج از ایران در تملک و یا حتی اجاره خود نداریم. خودم هم تحت دو تحریم آمریکا (ذیل تحریم رهبری) و یک تحریم کانادا قرار دارم و خود و همسرم حتی امکان سفر توریستی به ایالات متحده، کانادا و برخی کشورهای دیگر را نداریم. ۲)هیچ نهاد نظارتی مخالفتی با معاونت بنده اعلام نکرده است؛ دکتر پزشکیان بزرگوار با شجاعت و صراحت اصرار بر ادامه کار بنده داشته‌اند. ۳) این بهانه برای دیگران که فرزندانشان تابعیت مضاعف اکتسابی (و نه قهری) همراه با اقامت در خارج از کشور دارند، بیش از بنده قابل بهره‌برداری است. آنچه باعث گزارش دیشب شد، تردید در مفید بودنم در معاونت راهبردی بود و آن بهانه سیاسی، دلیل بازگشت به دانشگاه نبود و تنها مزید بر علت بود. هنوز به تمام آنچه در مورد ایشان در دوران انتخابات گفتم باور دارم. با تمام توان از دانشگاه برای ایران در خدمت شما و ایشان خواهم بود و از همه ایرانیان میهن‌پرست و توسعه‌خواه تقاضا دارم که بر پشتیبانی خود از ایشان بیافزایند و ایشان و دولتشان را تنها نگذارند.»
در این بین اما به نظر می‌رسد که رئیس‌جمهور به این مسئله مهم توجه نکرده‌است که در اولین دور انتخابات مؤخر ریاست‌جمهوری تنها ۳۹/۹۶ درصد از مردم در انتخابات شرکت کرده‌اند و آنچه باعث افزایش حضور افراد در دومین دوره انتخابات شد و آمار مشارکت‌‌کنندگان را به بالای ۴۰ درصد رساند، ترس از روی کار آمدن سعید جلیلی بود؛ فردی که دولت خود را ادامه‌دهنده راه دولت سیزدهم توصیف کرد. با این حال پزشکیان بدون توجه به مطالبات و نگرانی‌های مردم و دلایل اعتمادشان به وعده‌های او تعدادی از وزرای پیشنهادی خود را از میان وزرای دولت سیزدهم پیشنهاد کرد؛ افرادی که برخی از آنها به عنوان ناکارآمد شناسایی شدند. همچنین در میان وزرای پیشنهادی او تنها نام یک زن مشاهده می‌شود و البته که از نام اقلیت‌های قومی و دینی در لیست پیشنهادی او خبری نیست؛ نکته‌ای که ظریف با ظرافت بسیار به آن اشاره کرده و موضوع را مایه شرمساری خود در برابر ملت خوانده بود.
بیژن مقدم مدیر مسئول الف: کناره‌گیری ظریف ناامیدی را افزایش می‌دهد
بیژن مقدم، روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاسی اصولگرا اما درباره استعفای ظریف در گفت‌وگو با هم‌میهن تاکید می‌کند که جامعه ما به شدت نیازمند امیدآفرینی است و یکی از مسائل مهم در حوزه‌های مختلف امیدوار یا ناامید بودن مردم است:«دلیل ناامیدی مردم به مسائلی مانند اصلاح نشدن امور، ناکارآمدی دستگاه‌ها و... باز می‌گردد.» او انتخابات را فرصتی برای بازسازی امید اجتماعی می‌داند:«مردم به فردی که انتخاب می‌کنند، شعارها، وعده‌ها، شخصیت و تفکر او امید می‌بندند که کاری انجام دهد. هم تبلیغاتی که برای تحریم انتخابات انجام شده بود و هم رایی که مردم دادند نشان‌دهنده آن بود که مردم خواسته‌ها و امیدهایی دارند و به همین دلیل هم به آقای پزشکیان رای داده‌اند تا رئیس‌جمهور شود. حرکتی که به سمت ایجاد امید بود.»
مدیرمسئول پایگاه خبری«الف» همچنین اضافه می‌کند:«پزشکیان تغییر خاصی نکرده است مگر اینکه یا ما شناخت ناقصی از او داشته‌ایم که من اعتراف می‌کنم که چنین بوده یا اینکه جریان اصلاح‌طلب شناخت کاملی از پزشکیان نداشتند که از او حمایت کامل کردند. در حال حاضر یا باید بگوییم که او در حال حاضر دست به اقداماتی زده است که قبلا به آنها اعتقاد نداشته یا اینکه نه، او همان فرد سابق است اما ما دقیق نمی‌شناختیمش.» مقدم معتقد است که هر دو جریان اصلاح‌طلب و اصولگرا شناخت دقیقی از پزشکیان نداشته‌اند:«اما مردم به او امید بسته‌اند و امیدواریم که هر دولتی بر سر کار می‌آید به نحوی به وعده‌هایش عمل کند که نشان‌دهنده کارآمدی آن باشد و باعث افزایش امید مردم شود. اما در این بین هر فردی که این امید را از بین ببرد در جهت کمک به رئیس‌جمهور و منافع ملی اقدام نکرده است.» او متن کناره‌گیری ظریف را دستمایه قضاوت رفتار او می‌داند:«کاری به توضیحات بعدی او ندارم. نوشته آقای ظریف در حقیقت هم خلاف حرف‌‌های قبلی او بود و هم اینکه به ناامیدی مردم کمک کرده و رئیس‌جمهور راهم تضعیف می‌کند. ظریف در اظهارات گذشته خود تاکید کرده که کمیته‌هایی که برای انتخاب وزرا برقرار شده جنبه مشورتی دارند و در انتها این رئیس‌جمهور است که وزرا را انتخاب می‌کند اما در حال حاضر اظهارات او به نحوی است که اینگونه برداشت می‌شود که چرا رئیس‌جمهور به نتایج کمیته‌ها بی‌اعتنایی کرده؟ و دست به انتخاب دیگری زده یا چرا به اولویت کمیته‌ها توجه نکرده است؟»
مقدم میگوید:«رفتار ظریف را به این دلیل نمی‌پسندم که منجر به ناامیدی می‌شود، اگر می‌خواهیم به رئیس‌جمهور کمک کنیم این راهش نیست. متن این نوشته تلویحاً حاوی استعفا، گلایه بسیار شدید و کناره‌گیری از کل دولت و برگشت به دانشگاه است. این متن حتی خطاب به رئیس‌جمهور هم نبوده و اعلام عمومی شده است. این رفتارها معنا دارد و افرادی که فعالیت‌های دیپلماتیک داشته‌اند، به‌خوبی می‌دانند که در عرصه دیپلماسی هر حرکت فرد و اصولاً زبان بدن او دارای معنی است. بنابراین حتماً کلمات هم معنی دارند.» او اضافه می‌کند:«ظریف دیپلمات کارکشته و باسابقه‌ای است و ما رفتار او را نه براساس توضیحات بعدی که براساس متنی که منتشر کرده قضاوت می‌کنیم. به‌هرحال من این اقدام را در ابتدای دولت درست نمی‌دانم. رئیس‌جمهور باید مردان خودش را انتخاب کند؛ با لحاظ کردن ملاحظات. او نمی‌تواند چشمانش را به همه واقعیت‌های بیرونی و میدانی ببندد. جریان اصلاحات، حاکمیت، افرادی که برای رئیس‌جمهور شدن پزشکیان زحمت کشیدند و حتی شخص ظریف بخشی از واقعیت هستند که همه آنها باید مورد توجه رئیس‌جمهور قرار گیرند. او به همه موارد نمی‌تواند پاسخ دهد و باید به او حق داد.» مقدم تاکید می‌کند که پزشکیان در موقعیت خاصی قرار دارد و باید به او کمک کرد؛ به‌ویژه از سوی افرادی مانند ظریف.»
محمود صادقی: ظریف نماد شکستن قفس تحریم‌هاست
محمود صادقی، حقوقدان و نماینده مجلس دهم اما ظریف را یک سرمایه نمادین با پایگاه اجتماعی گسترده در جامعه توصیف می‌کند. او به هم‌میهن میگوید:«با توجه به نقش تعیین‌کننده‌ای که آقای ظریف در دولت آقای روحانی در بحث برجام و به‌خصوص گشایش سیاست خارجی داشتند در حافظه تاریخی ملت ما به‌عنوان یک فرد خدمتگزار و مؤثر برای منافع ملی کشور ثبت شدند. حضور او در انتخابات و در کنار دکتر پزشکیان در تبلیغ او و جلب اعتماد مردم بسیار مؤثر و تعیین‌کننده بود. بعد از انتخابات هم زحماتی که ظریف به‌عنوان رئیس شورای راهبری برای هماهنگی میان کارگروه‌ها و کمیته‌ها کشید بسیار مؤثر بود.»
به باور این فعال سیاسی اصلاح‌طلب ضروری است که برای بازگشت دوباره ظریف تلاش شود:«به دلیل برخی کج‌سلیقگی‌هایی به‌ویژه در بحث استعلام و ایرادهایی که گرفته شده، این شرایط ایجاد شده است. درحالی‌که به لحاظ حقوقی و حتی با این قانون سختگیرانه هم موارد مطروحه شامل ظریف نمی‌شود. به نظر من کماکان حضور این سرمایه نمادین در کنار دکتر پزشکیان می‌تواند در مقوله اعتماد اجتماعی مؤثر باشد. به همین دلیل هم معتقدم کناره‌گیری ظریف بسیار نامطلوب بوده و آثاری منفی به دنبال دارد.» این حقوقدان خطاب به ظریف درخواست می‌کند که در تصمیم خود برای کناره‌گیری تجدیدنظر کند و در کنار دولت باقی بماند:«حضور او به هر عنوانی می‌تواند باعث هم‌افزایی و تقویت کار کارشناسی این کابینه به‌ویژه در حوزه روابط بین‌الملل باشد.»
آیا کناره‌گیری ظریف می‌تواند هشداری به پزشکیان برای عمل به وعده‌های‌شان باشد؟ سوالی که صادقی در پاسخ به آن میگوید:«بله، یکی از شعارهای مهم رئیس‌جمهور در واقع گشایش این قفس بود؛ رفع تحریم‌ها و گشایش در حوزه روابط بین‌الملل. ظریف هم نماد توسعه روابط بین‌الملل و رفع تحریم است. معتقدم حضور او در کنار دولت می‌تواند نویدبخش تحقق یکی از وعده‌های مهم رئیس‌جمهور باشد.»
- 9
- 3
