مراسم‌های دفاع روسای جمهور از کابینه همیشه با حاشیه‌هایی همراه بوده است؛ حاشیه‌هایی که اغلب پس از آن جلسه فراموش، یا اگر حامل مشکلی باشد رفع خواهد شد، اما برخی اوقات برخی اظهارات روسای جمهور هستند که اذهان را برای مدت طولانی درگیر خود می‌کنند، به‌گونه‌ای که گمانه‌زنی در مسیر تحلیل بخشی از سخنرانی یک رئیس‌جمهور امری عادی و حتی یک «حق» تصور می‌شود؛ مانند سه‌شنبه که دکتر حسن روحانی در مراسم معرفی کابینه خود به مجلس چنین اظهار داشت:
«خیلی دلم می‌خواست حداقل سه وزیر زن داشته باشیم و گزینه‌های آن نیز انتخاب شده بودند، اما نشد.» وقتی این اظهارات روحانی در کنار بخش دیگری از سخنرانی او مبنی بر اینکه «در معرفی کابینه دوازدهم تحت تاثیر و فشار از سوی هیچ‌حزب و جریانی نبوده‌ام» قرار داده می‌شود، تناقض عیانی شکل می‌گیرد که باید به تحلیل آن پرداخت، چرا که روحانی شخصیتی با هوش بالاست و این دو اظهارنظر که هر یک ناقض دیگری است، نمی‌تواند بدون برنامه و ناگهانی از سوی رئیس‌جمهور مطرح شده باشد.
وعده نامحقق!
آخرین روزهای فروردین ۹۶ بود که شهیندخت مولاوردی، معاون سابق رئیس‌جمهور در امور زنان به ایسنا گفت: «روحانی حق داشت در اوایل تشكیل كابینه از وزیر زن استفاده نکند. به اعتقاد او در وضعیت بحرانی ماه‌های نخست بهترین تصمیم این بود كه از افراد باتجربه استفاده شود تا دوران گذار از بحران طی شود، اما در مقابل این حرف معتقد است در دولت بعدی شرایط برای استفاده از وزرای زن به‌طور كامل فراهم است.»
این اظهارات مولاوردی چراغ امیدی در دل زنان لایق روشن کرد، چنان‌که تصور کردند اگر احمدی‌نژاد توانست برای وزیر زن از مجلس رأی اعتماد بگیرد، پس روحانی هم مشکلی برای این کار نخواهد داشت که البته چند ماه بعد، یعنی در مرداد ۹۶ مشخص شد که این تصور اشتباه است و هیچ‌زنی به‌عنوان وزیر در لیست کابینه حضور ندارد. در تیرماه، یعنی ۴ ماه بعد، مولاوردی دوباره در مورد حضور زنان در کابینه سخن گفت، اما این بار لحن او متفاوت بود.
او گفت: «با توجه به تابویی که در دولت قبل در این زمینه شکسته شد و حضور یک زن را برای اولین بار پس از انقلاب در کابینه داشتیم، انتظار این بود که درچارچوب برنامه‌های انتخاباتی رئیس‌جمهور و راهبردهای حوزه زنان و خانواده که بارها به حقوق و حضور برابر زنان اشاره شده بود، این اتفاق بیفتد. بعد هم که نظرات رئیس‌جمهور که مرتب تکرار شد در مناسبت‌های مختلف و دیدگاه بسیاری مثبتی را که بر استفاده از شایستگی‌ها و توانمندی‌های زنان در مدیریت‌ها تاکید داشتند و اینکه حتی در شرایط برابر ترجیح با زنان است، از رئیس‌جمهور شنیده‌ایم و تاکیدی که بر استفاده از زنان به اعضای کابینه دارند و از ما خواستند برای حضور پررنگ زنان در بدنه اجرایی دولت پیگیر باشیم، اما عملا این اتفاق هنوز نیفتاده است که وزیر زن داشته باشیم.»
البته روحانی از حضور زنان در معاونت‌ها استفاده کرد، یعنی معصومه ابتکار جانشین مولاوردی در معاونت زنان، لیلا جنیدی جانشین الهام امین‌زاده در معاونت حقوقی و شهیندخت مولاوردی به‌عنوان دستیار روحانی در امور حقوق شهروندی معرفی شدند، اما این احکام نتوانست سبب رضایت زنان شود و آنها به انتقادات خود ادامه می‌دهند، چنان که فائزه هاشمی، از فعالان سیاسی زنان، گفته بود: «چرا زن نباید وزیر شود؟ روحانی چه پاسخی برای بانوان دارد؟ احمدی‌نژاد وزیر زن داشت و برای انتصاب وزیر زن باید هزینه بدهیم. زنان به روحانی رأی دادند و آن‌قدر ارزش دارند که به خواسته‌های خود برسند.»
داستان‌های ضمنی
مخاطب اظهارات فائزه هاشمی مبهم است و اشاره نمی‌کند که منظور او چه جریاناتی هستند. موضوع زمانی جالب و البته مبهم‌تر می‌شود که استاندار تهران هم به این موضوع اشاره می‌کند. سیدحسن هاشمی می‌گوید: «شاید می‌شد خانمی هم به‌عنوان وزیر معرفی شود، اما هنوز به‌لحاظ برخی مسائل در کشور نسبت به انتخاب زنان در وزارتخانه‌ها نگاه سختگیرانه‌ای وجود دارد. بنابراین به‌مصلحت نیست دنبال چالش برویم، اما در موقعیت‌هایی که امکانش فراهم است، باید از زنان استفاده کرد.» استاندار تهران یک گره را می‌گشاید؛ اینکه مخالفان حضور زنان در وزارتخانه‌ها از دسته دلواپسان هستند.
پیداست که روحانی با گذر از دور اول ریاست‌جمهوری و رسیدن به آرامش در فضای سیاسی علاقه‌مند نیست که به هیچ‌وجه آرامش سیاسی از بین برود و فضا پرتنش شود. البته روحانی نشان داده که به آسانی اسیر فضای فشار دلواپسان نمی‌شود، اما مصلحت‌هایی را در نظر دارد که برخی بی‌اطلاع از این موضوع معتقدند نیازی به تنظیم برنامه بر اساس آن مصلحت‌ها نیست. در مروری ساده بر واکنش‌ها به عدم انتصاب وزیر زن از سوی روحانی می‌توان درک کرد که فشار از سوی چه جریاناتی به روحانی وارد شده است.
جهان‌نیوز، رسانه منتسب به علیرضا زاکانی، نماینده سابق مجلس است که مردم برای حضور در مجلس دهم به او رأی ندادند. طبیعی است که اندیشه‌های او قرابتی با اصلاحات و اعتدال ندارد و سایت خبری جهان‌نیوز از ناکامی‌های این دو جریان خرسند می‌شود؛ مانند ۱۸ مرداد که این سایت نوشت: «اصلاح‌طلبان در عمل به وعده حضور زنان در کابینه روحانی با شکست مواجه شدند؛ شکستی که یک افتضاح تاریخی برای آنان به بار آورده است.» البته متن منتشرشده در جهان‌نیوز بازنشر مطلبی بود که در سایت مشرق آمده بود که البته آن هم سایتی به‌شدت دلواپس است! شاید در آینده‌ای نزدیک روحانی به موضوعات دیگری اشاره کند که راه او را برای معرفی ۳ وزیر زن بسته است.
مطهره شفیعی
- 14
- 4
