دلایل سفر وزیر دفاع عربستان به مسکو/ تلاش ریاض برای دور کردن مسکو از تهران

«محمود شوری» تحلیلگر مسائل روسیه در تشریح ابعاد و دلایل سفر محمدبن سلمان به روسیه در گفت‌وگو با ایلنا، اظهار کرد: سفر جانشین ولیعهد و وزیر دفاع عربستان سعودی به روسیه و دیدار و گفت‌وگوی وی با رئیس جمهوری این کشور از جهات مختلف قابل بررسی خواهد بود.

در نگاه اول باید به این موضوع توجه شود که در سالیان اخیر روسیه و عربستان اقدام به تقویت مناسبات دوجانبه خود در محورهای اقتصادی، سیاسی و تسلیحاتی کرده‌اند و دو طرف سعی دارند تا این سطح از گفت‌وگوها را به صورت ثابت نگه دارند. در این بین آنچه که مسلم خواهد بود، این است که عربستان به روسیه بیش از پیش نیاز دارد که چند واقعیت در بطن آن نهفته است.

وی ادامه داد: نخست، موضوع‌های منطقه‌ای خواهد بود که عربستان در چند سال گذشته و خصوصاً زمانی که روسیه به صورت علنی وارد پرونده سوریه شد، سعی داشته است به نوعی مسکو را از تهران دور کند. از این رو باید بگوییم که در حقیقت عربستان تلاش دارد تا روسیه را از ایران دور نگه دارد و در گام بعدی مانع از آن شود که روسیه در جبهه مخالفان سعودی‌ها قرار بگیرد. این در حالی ست که ریاض نگران آن است که روسیه در پرونده‌هایی به غیر از سوریه ورود کند که می‌توانیم پرونده یمن را مورد اشاره قرار دهیم.

روسیه پس از ورود به پرونده سوریه سعی کرد تا یک موازنه مثبت در منطقه به وجود آورد و تا حدود زیادی توانست از روابط خوب خود با ایران در عرصه منطقه‌ای بهره ببرد. در راستای این امر ساختار سیاسی و شخص پوتین درصدد بود تا این رابطه را با ترکیه و عربستان تنظیم کند.

این استاد دانشگاه با اشاره به استراتژی اقتصادی سعودی‌ها برای گشایش روابط با کشورهای مختلف دنیا عنوان کرد: عربستان در سال‌های گذشته سعی داشته به نوعی خود را به روسیه نزدیک کند. به صورتی که ریاض با طرح مسائل اقتصادی و سرمایه‌گذاری در پروژه‌های متعدد تسلیحاتی سعی داشته حمایت همه‌جانبه روسیه را جلب کند.

از این رو سفر محمدبن سلمان به مسکو و همچنین گفت‌وگوهایی که در گذشته میان دو طرف صورت گرفته است، به نوعی اصرار بر جلب حمایت مسکو از سوی سعودی‌ها قلمداد می‌شود.

اینکه چرا تنها پس از گذشت چند روز از سفر ترامپ به ریاض شاهد سفر جانشین ولیعهد و وزیر دفاع عربستان به مسکو هستیم دلایل گوناگونی دارد؛ اما آنچه که مهم جلوه می‌کند این است که عربستان سعی داشته ائتلافی علیه ایران در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی به راه بیاندازد و همانطور که در سفر ترامپ شاهد بودیم این سناریو با حضور کشورهای منطقه و شورای همکاری خلیج فارس پیگیری شد.

از این منظر سعودی‌ها قصد دارند ایران را در منطقه منزوی کنند؛ در این راستا سعودی‌ها در تلاش هستند بتوانند روسیه را وارد این ائتلاف کنند که به نظر نمی‌رسد بتوانند این پروژه را به سر منزل مقصود برسانند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: محور اصلی نزدیک شدن عربستان به روسیه را باید موضوع‌های تسلیحاتی و نظامی دانست. به گونه‌ای که آمریکا برخی از تجهیزات سنگین و موشکی خود را به دلایل استراتژیک و اینکه باید دست بالا را در منطقه داشته باشد، به عربستان نمی‌فروشد و این موضوع باعث می‌شود سعودی‌ها برای برون‌رفت از این وضعیت به سوی روسیه متمایل شوند.

بنابراین علاوه بر مسائل تسلیحاتی و نظامی، ریاض در صدد است با اعطای شرایط ویژه مالی به روسیه، این کشور را از ایران دور کند که این موضوع در قالب مذاکره و تطمیع از سوی عربستان پیگیری می‌شود. آنچه که مشخص است، این خواهد بود که روسیه تمایلی به تقویت رابطه خود با عربستان به صورت جدی ندارند؛ چراکه روس‌ها به خوبی می‌دانند که عربستان با تحریک جریان‌های تروریستی به راحتی فضای امنیتی داخل و خارج روسیه را به چالش می‌کشد و سعی دارد تنها با موازنه قدرت و همچنین برجسته کردن اشتراکات در حوزه اقتصادی و انرژی با این کشور روابط خود را تنظیم کند.