آنها حافظان صلح در زمان جنگ هستند. سازمان ملل آنها را با کلاهخودهاي آبي به مناطق جنگ‌زده مي‌فرستد تا به برقراري صلح کمک کنند. آنها اسلحه، توپ ، تانک و حتي پشتيباني هوايي در اختيار دارند. مجموعه‌اي از امکانات که ما را به اين سؤال مي‌رساند که آيا مي‌توان صلح را با اسلحه و خشونت برقرار کرد.
تاريخ نشان مي‌‌دهد برخي از بدترين جرائمي که زندگي انبوه انسان‌ها را نابود کرده در زماني که قرار بود اين افراد از صلح محافظت کنند، اتفاق افتاده است. مطابق گزارش آسوشيتدپرس، بين سال‌هاي ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۶، سازمان ملل تقريبا دو هزار مورد شکايت درباره صلح‌بانان خود دريافت کرده است. اکثر اين شکايت‌ها حاوي اتهامات سوءاستفاده جنسي و برده‌داري بوده است.
سازمان ملل مي‌گويد هيچ چشم‌پوشي‌اي درباره سوءاستفاده جنسي يا سوءاستفاده از افراد ندارد اما بازماندگان، فعالان و وکلاي سازمان‌هاي حقوق بشري مربوط به سازمان ملل در برابر چنين اتهاماتي از مصونيت برخوردارند. تاريخ مواردي از اين اتفاقات را به ياد دارد.
نسل‌کشي در سربرنيتسا
طي سه روز از ماه جولاي ۱۹۹۵، سربرنيتسا شوم‌ترين روزهاي تاريخ خود را پشت سر گذاشت. سه روزي که در آن هشت هزار مرد و پسر بوسنيايي به دست صرب‌ها به خاک و خون کشيده شدند و جهان اين درد و رنج را تنها به تماشا نشست. فاجعه سربرنيتسا چند ماه پيش از پايان جنگ بوسني و زماني اتفاق افتاد که بيست هزار پناهجو براي فرار از دست نيروهاي صرب به سربرنيتسا گريختند.
منطقه‌اي که تحت حفاظت سربازان هلندي سازمان ملل متحد قرار داشت. بااين‌حال، حضور سربازان سازمان ملل مانع از جنايات صرب‌هايي که به رهبري راتکو ملاديچ به منطقه حمله کردند، نشد. آنان ظرف سه روز جان هشت هزار انسان را گرفتند و در رويدادي که خشن‌ترين و فاجعه‌بارترين رويداد اروپا در ۵۰ سال اخير توصيف شده است، لکه سياهي بر پيشاني تاريخ بشريت نهادند.
اين ظاهر ماجراست اما سؤال اينجاست که با وجود حافظان صلح سازمان ملل در منطقه، چرا و چگونه چنين جنايتي اتفاق افتاد؟ صرب‌هاي بوسني در تاريخ ۹ جولاي خمپاره‌انداز برپا کردند.
هزاران پناهجوي مسلمان بوسنيايي به سربرنيتسا گريختند. روز ۱۰جولاي نيروهاي حافظ صلح هلند در پي گلوله‌باران مناطق‌شان از سازمان ملل درخواست پشتيباني هوايي کردند. جمعيت زيادي از پناهندگان در اطراف اين مناطق جمع شدند. بيش از بيست هزار نفر از پناهجويان به پايگاه اصلي هلند در پوتکري گريختند.
پس از بمباران مواضع صرب‌ها توسط جنگنده اف-۱۶ هلندي، صرب‌ها تهديد کردند که گروگان‌هاي هلندي خود را که از صلح‌بانان بودند مي‌کشند و پناهجويان را گلوله‌باران مي‌کنند. فرمانده راتکو ملاديچ با ورود به سربرنيتسا، براي تحويل سلاح‌هاي مسلمانان ضرب‌الاجل تعيين کرد. روز ۱۲ جولاي حدود ۲۳ هزار زن و کودک اخراج شدند و به مناطق مسلمان نشين فرستاده شدند.
مردان ۱۲ تا ۷۷ ساله براي بازجويي دستگير و در انبارها و کاميون‌ها جاي داده شدند. روز ۱۳جولاي نخستين کشتار مسلمانان در روستاي کراويکا اتفاق افتاد. حافظان صلح براي نجات ۱۴ صلح‌بان هلندي که گروگان صرب‌ها بودند، حدود پنج هزار مسلماني را که در پايگاه هلند پناه گرفته بودند، خلع سلاح کردند و به کام مرگ فرستادند.
ناقضان اخلاق در ليبريا
اختلاس‌هاي کلان، سوءاستفاده‌هاي مالي و اخلاقي از جمله معضلاتي است که همواره کارکرد وعملکرد سازمان ملل را زير سؤال مي‌برد حال آن که گستردگي موضوع مي‌تواند بسيار نگران‌کننده باشد: درست مثل اتفاقي که ۱۲سال پيش در ليبريا افتاد. يک مقام سازمان ملل در نيويورک درباره اين ماجرا گفت: «نيروهاي حافظ صلح سازمان ملل در کشور ليبريا در ازاي پرداخت پول يا کالا زنان را در اين کشور مورد سوءاستفاده جنسي قرار داده‌اند.» درپي اعلام اين خبر، سازمان ملل هرگونه اقدام مشابه را ممنوع اعلام کرد و احتمال داد اتهامات عليه اين نيروها در سراسر جهان افزايش يابد.
اين مقام همچنين خبر داد، هيأتي در اين سازمان براي بررسي و تحقيق در اين خصوص تشکيل شد. اين تنها باري نبود که چنين خبري درباره سربازان سازمان ملل مستقر در آفريقا منتشر شد. حدود چهارسال پيش نيز در پي افشاي اخباري مبني‌بر سوءاستفاده سربازان سازمان ملل از فقر زنان برخي کشورهاي آفريقايي و تهيه تصاوير غير‌اخلاقي از آنها در قبال يک جعبه بيسکويت، عکس العمل‌هاي شديدي در سطح جهاني به وجود آورد.
ماموريت در سوريه
کار داعش در سوريه رو به پايان است. حالا بيشتر از هرزماني زمزمه‌هاي برقراري صلح در سوريه شنيده مي‌شود. وقتي که پاي صلح درميان باشد پاي سربازان حافظ صلح هم وسط کشيده مي‌شود. مناطق امن در سوريه نقاطي هستند که مأموريت کلاه‌آبي‌ها در آن نقاط آغاز خواهد شد.
سازمان ملل معتقد است گروه جديد ناظران آنها در سوريه نمايندگان آخرين اميدهاي سازمان ملل در ايجاد راه‌حل‌هايي براي حل‌وفصل چالش‌هاي موجود در اين کشور هستند. با وجود چالش‌هاي موجود، اين گروه مأموريت خود را از سوريه آغاز کردند و در مسير جلوگيري از خشونت و دستيابي به يک راه‌حل سياسي گام بر مي‌دارند. بايد اميدوار بود با درس گرفتن از اشتباهات گذشته، سرانجام اين مأموريت در سوريه بهتر از سرنوشت مأموريت‌هاي پيشين باشد.
- 9
- 1
