بسياري معتقدند سفر ملک سلمان به مسکو و ديدار وي با ولاديمير پوتين بيشتر بر اهداف اقتصادي چون ايجاد ثبات در بازار نفت و قراردادهاي تجاري تمرکز دارد ولي سفر مقامات ترک ، مصري ، اردني و حتي صهيونيستي به کرملين اين پرسش را مطرح مي‌کند که آيا اين مقامات به دنبال رهبري تازه در خاورميانه هستند که منافع آنها را به پيش ببرد و مشکلاتشان را حل کند.
به گزارش بلومبرگ ملک سلمان اولين پادشاه عربستان است که به مسکو سفر مي‌کند و ايران در صدر موضوعات مورد بحث وي با روسيه متحد نزديک به ايران خواهد بود.درگذشته واشنگتن به عنوان مقصد روئساي کشورهاي مختلف براي بحث درباره منطقه خاورميانه مطرح بود اما اکنون موفقيت ارتش روسيه در سوريه اين امر را تغيير داده است.پوتين توانسته روسيه را به يک فاکتور مهم در خاورميانه تبديل کند به همين دليل سفر مقامات خاورميانه اي به مسکو بيشتر شده است.اما اين موفقيت مشکلاتي را نيز به همراه خواهد داشت.
درحاليکه بحران شدت ميابد ، راضي کردن تمام اين مسافران خاورميانه اي ساده نيست. مسکو درجريان جنگ سرد يک قدرت مهم بود که به کشورهاي عربي مبارز با رژيم صهيونيستي سلاح مي‌فرستاد اما تاثيرش با سقوط کمونيسم کاهش يافت درزمان حمله‌امريکا به عراق و سقوط صدام ، روسيه به يک کشور بي طرف تبديل شد ولي در سال ۲۰۱۳ زماني که اوباما تصميم گرفت به سوريه و رژيم اسد حمله نکند ميز چرخيد و دو سال بعد پوتين اکنون با ارسال ارتش و جنگنده هوايي از اسد دفاع مي‌کند.
قدرت روسيه در منطقه رشد کرده است که دليلش سياست‌هاي اوباما بوده است.اين امر به سطحي رسيده که متحدين آمريکا ديگر نتيجه اي در مذاکره با واشنگتن براي حل مشکلاتشان را نمي‌بينند.به طور مثال رجب طيب اردوغان که مدتها مخالفت خود را با رفتار روسيه اعلام کرده بود اکنون به سوي روسيه و ايران آمده تا بحران را حل کند و به نتيجه برسد.
ورود سعودي‌ها به مسکو
در اين ميان سعودي‌ها که خود به شورشيان مخالف بشار اسد کمک مالي کردند اکنون به دنبال مذاکره با روس‌ها هستند تا نيروهاي مخالف را وارد مذاکرات صلح سوريه کنند و احتمالا انتخاب رهبر سوريه را شکل دهند.دونالد ترامپ رئيس جمهور آمريکا همچنان سياست‌هاي اوباما درباره سوريه را ادامه مي‌دهد.
بنابراين هدف تغيير رژيم اسد ديگر در اولويت نيست. دراين ميان سعودي‌ها و ديگر کشورهاي حوزه خليج فارس سعي دارند تا با مذاکره با روسيه ، باعث شوند مسکو نقش ايران در سوريه را کاهش دهد. اما به گفته يکي از مقامات کرملين پوتين موضع خود درباره ايران را تغيير نخواهد داد.
جدا از بحث سياسي کارشناسان معتقدند سفر ملک سلمان به روسيه براي دو کشور منافع اقتصادي مشترک خواهد داشت. سفر پادشاه عربستان با هدف پيشبرد توسعه اقتصادي و روابط تجاري بين دو کشور است و عربستان اميدوار است بخش خصوصي خود را تقويت کند.
مقامات سعودي درانتظار سرمايه گذاري‌هاي مشترک هستند که مي‌تواند نقش مهمي‌در جهان ايفا کنند. به همين دليل تيمي‌صد نفره از تجار سعودي براي تقويت همکاريهاي اقتصادي برطبق برنامه اهداف ۲۰۳۰ وليعهد عربستان به روسيه مي‌روند. اين تيم به دنبال پيشبرد فعاليت‌هاي تازه و يافتن زمينه همکاري با روس‌ها است.سفر اين هيئت سعودي قراردادهاي بزرگ تجاري را به همراه خواهد داشت.
الکساندر نواک وزير انرژي روسيه پيش از سفر ملک سلمان در مصاحبه‌اي با تلويزيون العربيه اعلام کرد: عربستان و روسيه در صدد هستند تا سرمايه‌گذاري يک ميليارد دلاري در پروژه‌هاي انرژي داشته باشند. به گزارش رويترز، قرار است اين قراردادها در ديدار اين هفته پادشاه عربستان از مسکو نهايي شود. اين قرارداد بخشي از تلاش‌هاي دو کشور بزرگ نفتي محسوب مي‌شود.
نواک در کانال تلويزيوني درباره اقدامات سرمايه‌گذاري دو کشور اعلام کرد: تمرکز ما تنها بر تقويت همکاري‌ها در چارچوب توافقات اوپک و غيراوپک نيست همکاري‌ها در حوزه برق، نفت، گاز و انرژي‌هاي تجديدپذير و ديگر پروژه‌ها در زمينه تجهيزات نفت و گاز خواهد بود. عربستان به عنوان بزرگ‌ترين توليدکننده اوپک و همچنين روسيه در توافق اوپک در طرح کاهش توليد نفت اقدام مثبتي داشتند که باعث شد عرضه کشورهاي توليدکننده نفت ۱.۸ ميليون بشکه کاهش يابد.
نواک با بيان اينکه روسيه و عربستان در تلاش براي توسعه همکاري‌ها در صنعت انرژي هستند،گفت:روي توافق‌هاي مختلفي کار مي‌کنيم که آنها را پس از ديدار با پادشاه عربستان طي بيانيه‌اي اعلام خواهيم کرد. شرکت آرامکو و شرکت سعودي‌بيسيک احتمالاً تفاهمنامه‌اي را با بزرگ‌ترين شرکت پتروشيمي‌روسي (سيبور) براي ساخت کارخانه پتروشيمي‌در دو کشور امضاء مي‌کنند.
نواک همچنين گفت:در همکاري بين عربستان و روسيه در بازار نفت تأکيد مي‌کنم که با همکاريهاي مناسبي که با عربستان داريم، موفق خواهيم بود.نواک گفت: انتظار دارد که قيمت نفت در محدوده ۵۰ تا ۶۰ دلار در هر بشکه پايدار باشد و نواک اين محدوده قيمت را مناسب عنوان کرد. در بيانيه‌اي رسمي‌که از سوي عربستان منتشر شده، آمده است، در اين سفر روابط دو جانبه مسکو و رياض و راه‌هاي تقويت آنها در حوزه‌هاي مختلف و نيز مسايل منطقه‌اي و جهاني که براي هر دو کشور اهميت دارند، مورد بررسي قرار خواهند گرفت.
همچنين در اين سفر چند توافقنامه و يادداشت تفاهم ميان دو کشور به‌امضا خواهند رسيد. اين در حالي است که يک منبع نزديک به مسؤولان انجام اين سفر اظهار داشت، همراهان پادشاه عربستان در هتل‌هاي پنج ستاره واقع در نزديکي کرملين و ميدان "سرخ" مسکو مستقر خواهند شد، بسياري از اثاثيه اتاق‌ها متناسب با سليقه عربي جايگزين شده و براي اعضاي عالي رتبه اين هيئت فرش‌هاي مورد پسند آنها از عربستان آورده خواهد شد. هزينه يک اتاق دو تخته اين هتل‌ها از ۴۱ هزار روبل (۷۲۰ دلار) در يک شب شروع مي‌شود.
برخي اتاق‌ها هزينه‌اي معادل ۱۰۳۰ دلار را دربر دارند. هزينه هر شب اقامت در اتاق‌هاي مشرف به کرملين، باغ الکساندر به ۲۴۰۰ دلار مي‌رسد. هزينه سالن‌هاي ۵۰۰ متري اين هتل‌ها هم به ۱۷۵۰۰ دلار در هر شب مي‌رسد. سرگئي لاوروف وزيرخارجه روسيه درباره سفر سلمان بن عبد العزيز، پادشاه عربستان به روسيه نيز گفت: اين سفر به ثبات اوضاع در خاورميانه کمک کرده و روابط موجود ميان دو کشور را به سطح جديدي خواهد برد.روسيه نشان داده به راحتي با هر قدرتي کنار نمي‌آيد.
نخست وزير رژيم صهيونيستي نيز در سفر خود به مسکو دريافت که قدرت رقصيدن با پوتين را ندارد و درخواست بنيامين نتانياهو براي انتخاب منطقه اي در سوريه براي حمله به حزب الله از سوي روسيه رد شد. روسيه همچنين درخواست آمريکا براي تغيير خط رودخانه فرات ميان نيروهاي سوريه و مخالفان در شسرق سوريه را رد کرد که با عقب نشيني نيروهاي داعش به مسابقه اي براي گرفتن اين منطقه تبديل شده است.
با اين وجود روسيه توانسته کانالهاي ارتباطي را با تمامي‌طرف‌ها از ايران ، عربستان تا فلسطين و رژيم صهيونيستي را باز نگه دارد. اما از نظر اقتصادي تاثيرگذاري روسيه شباهتي به‌امريکا ندارد که توليد ناخلص داخلي اش سيزده برابر بيشتر از روسيه است.امري که تصميم گيري در ميان کشورهاي خاورميانه را مشکل مي‌کند.
درعين حال اگرچه روسيه از نظر اقتصادي محدود است اما پوتين از رويکرد آشفته دولت ترامپ به نفع خود استفاده مي‌کند. پوتين نزديک به دو دهه بر قدرت بوده و گرچه واشنگتن هنوز در منطقه قدرت مهمي‌محسوب مي‌شود اما تعهداتش نسبت به متحدين سنتي خود رو به ضعف است امري که باعث مي‌شود کرملين خود را به عنوان جايگزيني تازه نشان دهد.
فاطمه مهتدي
- 9
- 4
