سه روز پس از حمله مشترك امريكا، فرانسه و بريتانيا به سوريه، ترزا مي، نخست‌وزير بريتانيا به مجلس عوام اين كشور رفت تا از تصميم خود مبني بر همراهي با امريكا در راه‌اندازي حملات هوايي عليه سوريه دفاع كند. او در جمع نمايندگان مجلس گفت: ما اين كار را به دليل درخواست دونالد ترامپ، رييس‌جمهور ايالات متحده انجام نداديم. ما اين كار را انجام داديم زيرا معتقديم كه اين كار درست بود. اين سخنان در حالي مطرح مي‌شود كه خانم مي در مجلس نمايندگان و به خصوص در حزب رقيب يعني حزب كارگر به دليل حضور در حملات روز شنبه به‌شدت مورد انتقاد قرار گرفته اما اصرار دارد بيان كند كه حضور بريتانيا در حملات هوايي عليه دولت سوريه به دليل استفاده از سلاح شيميايي و مرگ حدود ٧٥ نفر در اين حملات به مصلحت بريتانيا بوده است. نمايندگان مجلس بريتانيا معتقدند كه خانم مي‌بدون دريافت مجوز از پارلمان دست به اين اقدام زده است.
روز گذشته ترزامي از اين اقدام خود دفاع و عنوان كرد كه اعلام چنين اقدامي ممكن بود امنيت عمليات را به خطر بيندازد. وي افزود: سرعت عمل ما در همكاري با شركاي‌مان براي رفع هرچه بيشتر رنج‌هاي انساني و حفظ امنيت عمليات بسيار ضروري بود چرا كه اين تصميم نياز به ارزيابي اطلاعاتي داشت كه ماهيت آنها قابل به اشتراك گذاشته شدن در پارلمان را نداشت. به نظر مي‌رسد اشاره اصلي خانم مي‌به حزب كارگر بوده است كه نمي‌توانسته اطلاعات را در اختيار آنها قرار دهد. با تمام اين توجيه‌ها جرمي كوربين، رهبر حزب كارگر بريتانيا كماكان ترديد خود مبني بر قانوني بودن اين عمليات را تكرار كرد. كوربين، با اشاره به نيمكت نمايندگان محافظه‌كار در مجلس عوام بريتانيا گفت: شرم برشما باد. شما بايد به پارلمان پاسخگو باشيد نه به هوا و هوس‌هاي رييس‌جمهور ايالات متحده. اما حالا سوال اصلي اينجاست كه آيا ترزا مي بنا به خواسته و رويكردي كه بيان مي‌كند در حمله سوريه حضور پيدا كرده است يا آنگونه كه جرمي كوربين مي‌گويد به دليل خواست ترامپ وارد اين نبرد بدون اطلاع پارلمان شده است. واقعيت آن است هرچند كه روابط امريكا و بريتانيا از لحاظ تاريخي روابطي خاص و ويژه است اما نبايد فراموش كرد كه در دوره دونالد ترامپ و ترزا مي اين روابط شكل ديگري به خود گرفته است.
ترزا مي كه پس از تصميم مردم اين كشور مبني بر خروج از اتحاديه اروپا به نخست‌وزيري اين كشور دست يافت، زمان زيادي فرصت براي همكاري با باراك اوباما نداشت و اوباما جاي خود در كاخ سفيد را به دونالد ترامپ داد. ترزا مي نخستين مقام عاليرتبه خارجي بود كه پس از روي كار آمدن ترامپ به كاخ سفيد رفت و با او ملاقات كرد. ترزا مي علاقه بسيار زيادي داشت تا پس از خروج بريتانيا از اتحاديه روابطي هرچه نزديك‌تر با ايالات متحده برقرار كند. روابط ميان ترزا مي با ترامپ بي‌شباهت به روابط روساي جمهور امريكا و روسيه نيست. ترزا مي علاقه بسيار زيادي دارد به دليل منافع خاص خود روابط نزديكي با دونالد ترامپ داشته باشد اما واقعيت آن است كه افكار عمومي بريتانيا و نخبگان سياسي اين كشور چندان تمايلي به روابط نزديك با دونالد ترامپ ندارند به نحوي كه حتي بسياري در بريتانيا مخالف حضور ترامپ در لندن هستند. ترزا مي با وجود همه اختلافاتي كه در روابط واشنگتن و لندن وجود داشته همواره تلاش كرده است كه با دونالد ترامپ روابطي گرم و دوستانه داشته باشد. ترامپ در ژانويه ٢٠١٨ و در حاشيه مجمع جهاني داووس پس از ديدار ٤٠ دقيقه‌اي با ترزا مي عنوان كرد كه رابطه من با خانم مي‌واقعا عالي است هرچند كه برخي افراد لزوما به آن اعتقادي ندارند.
ترزا مي نيز عنوان كرد كه انگليس و ايالات متحده اين روابط گرم را شانه به شانه هم ادامه مي‌دهند. اما واقعيت آن است كه اين روابط گرم و صميمي و علاقه ميان دو رهبر در خيابان‌هاي انگليس جريان ندارد. بسياري پيش‌بيني مي‌كنند دونالد ترامپ در سفر خود به لندن قطعا با اعتراض‌هاي گسترده‌اي روبه‌رو خواهد شد و اين موضوع براي رهبران دو كشور كه مدعي روابطي ويژه با يكديگر هستند روي خوشي نخواهد داشت. با اين حال ترزا مي اميد بسيار زيادي براي امضاي يك توافقنامه تجاري با امريكا بسته است و آن را تنها راه نجات خود از كمند خروج بريتانيا از اتحاديه مي‌داند. اين اهرم از سوي امريكا باعث شده است كه بريتانيا را بيش از هر زمان ديگري به مواضع واشنگتن نزديك كند. اگر به عقب‌تر بازگرديم، ايالات متحده براي خود بريتانيايي را مي‌خواست كه به عنوان متحد در اتحاديه اروپا مي‌تواند منافع امريكا را تامين كند ولي با خروج از اتحاديه، بريتانيا جايگاه گذشته خود را از دست مي‌داد و عملا كشورهايي همچون آلمان و فرانسه گزينه‌هاي بالقوه براي جايگزين شدن بريتانيا بودند.
از همين رو لندن اميد زيادي به تغيير رويكرد در واشنگتن پس از خروج اوباما از كاخ سفيد داشت. با روي كار آمدن دونالد ترامپ اين اميد براي بريتانيا يك بار ديگر زنده شده كه با امضاي يك توافق تجاري بار ديگر روابط ويژه و سنتي خود با امريكا را حفظ كند. اكنون نيز در دوراني كه امريكا متحدان را بيش از هرزمان ديگري از خود دور مي‌كند نزديكي روابط ميان واشنگتن- لندن هم براي ترزا مي و هم براي دونالد ترامپ اهميت ويژه‌اي دارد. به خصوص براي ترزا مي كه بقاي خود را مديون همراهي با دونالد ترامپ و امضاي توافق تجاري با امريكا پيش از خروج كامل از اتحاديه اروپا مي‌بيند. از همين رو همراهي بي‌قيد و شرط لندن با امريكا را مي‌توان از اين جنبه توجيه كرد و نمي‌توان همراهي با امريكا را در حمله به سوريه صرفا از جهت انساندوستي ديد. اما اين همراهي را مي‌توان از جنبه‌اي ديگر مورد بررسي قرار داد. ترزا مي پس از پيروزي متزلزل خود در انتخابات زودهنگام به‌شدت از موقعيت خود در داخل كشور احساس خطر مي‌كند و هرلحظه بوي توطئه را عليه خود در حزب محافظه‌كار حس مي‌كند.
انتخاباتي كه مي‌خواست جايگاه نخست‌وزيري مي را مستحكم كند او را بيش از هر زمان ديگري متزلزل كرد و در چنين شرايطي حزب كارگر به رهبري جرمي كوربين روز به روز بيشتر قدرت مي‌گيرد و اين نگراني وجود دارد كه حزب كارگر بتواند يك‌بار ديگر پس از سال ٢٠١٠قدرت را به دست گيرد. حتي خبرهايي وجود دارد كه احتمال انتخابات زودهنگام دوباره نيز محتمل‌تر از هر زمان ديگري است. اما واقعيت آن است كه ترزا مي رويكرد متفاوتي را دنبال مي‌كند. او پس از تغيير و جابه‌جايي افراد در دولت نگاه متفاوتي را به سياست خارجي بريتانيا وارد كرد. لندن كه پيش‌تر سعي داشت تمركز خود را معطوف خروج از اتحاديه كند وارد دو نبرد ديپلماتيك و نظامي شد. نخستين نبرد با روسيه بود كه به بهانه مسموميت سرگئي اسكريپال، جاسوس سابق شوروي روابط خود با اين كشور را به حداقل رساند و تعدادي از ديپلمات‌هاي روس را از لندن اخراج كرد و يك بحران ديپلماتيك را ميان غرب و روسيه پديد آورد.
دومين موضوع مربوط به همراهي با امريكا در حمله نظامي به سوريه بود كه انتقادهاي زيادي را به همراه داشت. اما واقعيت آن است سياست جديد ترزا مي به‌طور موقت موفق بوده است چرا كه اين روزها كمتر توجه‌ها به خروج بريتانيا از اتحاديه و مسائل داخلي اين كشور است و اكنون رسانه‌ها و افكار عمومي تمركز خود را روي مسائلي به جز اقدامات تهديد آميز عليه جايگاه ترزا مي گذاشته‌اند و مشخص نيست اين روند تا چه زماني مي‌تواند ادامه پيدا كند ولي اين نوع اقدامات براي فرار از مشكلات داخلي موضوعاتي است كه ترزا مي و دونالد ترامپ به شكلي مشترك به آن نياز دارند.
براي ترزا مي كه بقاي خود را مديون همراهي با دونالد ترامپ و امضاي توافق تجاري با امريكا پيش از خروج كامل از اتحاديه اروپا مي‌بيند. از همين رو همراهي بي‌قيد و شرط لندن با امريكا را مي‌توان از اين جنبه توجيه كرد و نمي‌توان همراهي با امريكا را در حمله به سوريه صرفا از جهت انساندوستي ديد.
شباهت دو رفتار
روابط ميان ترزا مي با ترامپ بي‌شباهت به روابط روساي جمهور امريكا و روسيه نيست. ترزا مي علاقه بسيار زيادي دارد به دليل منافع خاص خود روابط نزديكي با دونالد ترامپ داشته باشد اما واقعيت آن است كه افكار عمومي بريتانيا و نخبگان سياسي اين كشور چندان تمايلي به روابط نزديك با دونالد ترامپ ندارندبه نحوي كه حتي بسياري در بريتانيا مخالف حضور ترامپ در لندن هستند.
ميثم سليماني
- 16
- 1
