پنس در تل‌آويو، عباس در بروكسل

محمود عباس، رييس تشكيلات خودگردان فلسطيني يكشنبه شب وارد بروكسل مركز اتحاديه اروپا شد تا با وزراي خارجه اين منطقه ديدار و گفت‌وگو كند. ديدارهاي محمود عباس از روز گذشته آغاز شد و طبق برنامه با مقام‌هاي عاليرتبه اتحاديه اروپا و كشورهاي مختلف ديدار و گفت‌وگو كرد و همچنين در جلسه ماهانه وزراي خارجه اتحاديه اروپا حاضر شد. پيش از اين سفر يك مقام ارشد فلسطيني به خبرگزاري فرانسه گفته بود كه محمود عباس در ديدار خود با وزراي خارجه اتحاديه اروپا مي‌خواهد تا فلسطين را به عنوان كشوري مستقل به رسميت بشناسند.

رياض مالكي،  وزير امورخارجه فلسطين نيز كه پيش از محمود عباس وارد بروكسل شده بود در گفت‌وگو با خبرگزاري فرانسه گفت: عباس از اتحاديه اروپا مي‌خواهد تا به دنبال راهي باشند كه به تصميم دونالد ترامپ، رييس‌جمهوري ايالات متحده مبني بر به رسميت شناختن بيت‌المقدس به عنوان پايتخت رژيم اسراييل واكنش و پاسخ متقابل بدهند.مالكي در مصاحبه خود در بروكسل عنوان كرد: عباس در اين سفر به تعهد خود مبني بر روند صلح خاورميانه تاكيد خواهد كرد.

يك هفته پيش محمود عباس تلاش‌ها و اقدامات ترامپ را كه به گفته خود او در راستاي حل و فصل درگيري‌هاي طولاني مدت است محكوم و عنوان كرد كه عملا از توافق اسلو خارج مي‌شود. مالكي در ادامه افزود: از آنجايي كه تصميم ترامپ قواعد بازي را تغيير داده است، عباس انتظار دارد كه وزراي امورخارجه اروپايي گامي به جلو بردارند و دولت فلسطين را به عنوان اقدامي در راستاي پاسخ به تصميم ترامپ به رسميت بشناسند. وي تصريح كرد: اگر اروپايي‌ها مي‌خواهند در اين جريان يك بازيكن باشند، بايد در برخورد با هر دو طرف منصفانه عمل كنند و اين بايد با شناسايي دولت فلسطين همراه شود.

عباس روز دوشنبه در حالي با مقام‌هاي اروپايي ديدار كرد كه بنيامين نتانياهو، نخست‌وزير رژيم اسراييل ماه گذشته به بروكسل رفت و با فدريكا موگريني، مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا ديدار و گفت‌وگو كرد و در جمع ۲۸ وزير خارجه اتحاديه اروپا حاضر شد.

با اين وجود پيش از نشست با محمود عباس نيز ديپلمات‌ها و مقام‌هاي اتحاديه اروپا در بروكسل اعلام كردند كه روز دوشنبه ماجراي به رسميت شناختن فلسطين در دستور كار نبوده است، چرا كه به رسميت شناختن دولت‌ها تصميم فردي كشورها محسوب مي‌شود و عباس مي‌تواند اميدوار باشد تا به يك توافقنامه همكاري با اتحاديه اروپا دست پيدا كند. وزير خارجه فلسطين نيز عنوان كرد در حالي كه تشكيلات خودگردان فلسطيني در خصوص چنين توافقي بسيار جدي است اما انتظار مي‌رود كه كشورهاي اتحاديه به‌طور رسمي فلسطين را به رسميت بشناسند. وي با اشاره به توافقنامه همكاري عنوان كرد كه اين جايگزين ديگري نمي‌شود.

گفتني است هرچند كه عباس در خصوص موافقتنامه اسلو هفته گذشته اصرار داشت كه ايالات متحده به عنوان يك واسطه نمي‌تواند مورد پذيرش باشد و با اين موضوع نيز توافقنامه اسلو عملا به حالت تعليق در مي‌آيد، اما مالكي عنوان كرد ما هنوز به روند صلح متعهديم. اين اتفاق در حالي است كه از سال ۲۰۱۴ هرگونه مذاكره صلحي به طور كامل متوقف شده است.

لازم به ذكر است محمود عباس روز گذشته در حالي به بروكسل آمد كه مايك پنس در جريان سفر خاورميانه‌اي خود روز دوشنبه وارد سرزمين‌هاي اشغالي شد تا كماكان بر تصميم ترامپ مبني در به رسميت شناختن بيت‌المقدس به عنوان پايتخت رژيم اسراييل تاكيد كند. محمود عباس و رهبران فلسطيني نيز به نشانه اعتراض نسبت به سياست‌هاي امريكا با هرگونه ملاقات با معاون اول رييس‌جمهور امريكا مخالفت كردند.

با اين حال مقام‌هاي اتحاديه اروپا پس از ديدار با محمود عباس اطمينان دادندكه از ايجاد بيت‌المقدس شرقي به عنوان پايتخت فلسطين حمايت خواهند كرد. عباس نيز در جلسه خود با وزراي امورخارجه اتحاديه اروپا خواست تا فلسطين را به رسميت بشناسند. گفتني است عباس در بروكسل هيچ اشاره‌اي به حركت ترامپ يا صحبت‌هاي پنس، معاون اول رييس‌جمهور ايالات متحده نداشت. برخي مقام‌هاي اروپايي عنوان كردند حضور عباس در مقر اتحاديه اروپا در بروكسل فرصتي بود تا مقام‌هاي اروپايي بار ديگر مخالفت خود با تصميم ترامپ را در خصوص بيت‌المقدس اعلام كنند.

فدريكا موگريني، مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا پس از ديدار با عباس در نشست خبري عنوان كرد كه بايد طرف‌هاي درگير در روند گفت‌وگو‌ها عاقلانه و با حس مسووليت عمل كنند. وي افزود: من مي‌خواهم به آقاي عباس از تعهد سازماني اتحاديه اروپا به راه‌حل دوكشوري اطمينان كامل دهم. پيش از ورود عباس به مقر اروپايي اتحاديه اروپا موگريني تاكيد كرد كه ما به روشني با موضوع بيت‌المقدس به عنوان پايتخت اسراييل مشكل داريم.

مايكل راس، معاون وزير امورخارجه آلمان نيز به خبرنگاران گفت: تصميم ترامپ موجب شده است تا مذاكرات صلح سخت‌تر شود اما نياز است همه طرف‌ها در حل مناقشه فلسطين حضور پيدا كنند. عباس نيز در جمع خبرنگاران گفت: ما در ادامه راه مذاكرات هستيم. ما مصمم هستيم كه مردم و سرزمين‌مان را دوباره متحد كنيم. ۹ كشور اتحاديه اروپا از جمله سوئد و لهستان قبلا فلسطين را به رسميت شناختند.

با اين حال ۲۸ عضو اتحاديه اروپا تاكيد دارند كه شناسايي فلسطين به عنوان دولت بايد بخشي از يك راه، ‌حل و فصل مناقشه باشد. اخيرا نيز تنها اسلووني بحث شناسايي فلسطين به عنوان يك دولت را در پارلمان خود مطرح كرده است كه سرنوشت آن هنوز مشخص نيست. با اين حال عباس معتقد است كه هيچ تضادي ميان شناسايي فلسطين و از سرگيري مذاكرات صلح وجود ندارد.

به گزارش رويترز اين شرايط نشان مي‌دهد كه در اتحاديه اروپا يك دوگانگي وجود دارد. اروپا بزرگ‌ترين كمك‌كننده فلسطيني‌ها و بزرگ‌ترين شريك تجاري رژيم اسراييل محسوب مي‌شود. برخي معتقدند كه اروپا مي‌خواهد يك بار ديگر راه را براي برنامه صلحي كه بناست از سوي امريكا اعلام شود باز بگذارد.

از سوي ديگر هرچند اتحاديه اروپا قصد شناسايي كلي فلسطين را ندارد، در عوض فرانسه به دنبال آن است با فشار، توافقنامه‌اي را در اتحاديه اروپا نهايي كند كه كمك‌ها روابط سياسي و فرهنگي نزديك‌تري با فلسطين برقرار كنند.

وزيرخارجه فرانسه ژان ايو لودريان گفت: ما مي‌خواهيم به محمود عباس بگوييم كه ما مي‌خواهيم به سمت يك توافقنامه ارتباطي حركت كنيم و روند آن را آغاز كنيم. ديپلمات‌ها اما معتقدند كه انعقاد يك توافقنامه ميان اتحاديه اروپا و فلسطيني‌ها بسيار دشوار است. زيرا طبق قوانين اتحاديه اروپا موافقتنامه بايد با كشورهاي مستقل منعقد شود. فرانسه اما استدلال مي‌كند كه اتحاديه اروپا داراي يك توافقنامه ارتباطي با كوزوو است كه استقلال آن در همه كشورها، از جمله اسپانيا مورد شناسايي قرار نگرفته است.

ميثم سليماني