رأی الیوم: عربستان به دنبال ائتلاف ضد ترامپ با روسیه است

«عبدالباری عطوان» تحلیلگر مسایل منطقه و سردبیر این روزنامه روز یکشنبه در این مطلب یاد آور شد که کشورهای تولیدکننده نفت در داخل اوپک و خارج از آن روز جمعه در نهایت به توافق رسیدند که حجم تولید خود را نزدیک به ۱میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز کاهش دهند تا از سقوط بیشتر قیمت نفت جلوگیری و با ردیگر قیمت ها افزایش یابد گامی که به لحاظ اقتصادی اهمیت زیادی دارد. اما نکته مهم دیگر ائتلاف روسیه و عربستان بود که خواست دونالد ترامپ را به چالش کشید درحالی که روز قبل آن خواسته بود اوپک قیمت نفت را افزایش ندهد.

وی افزود: این تصمیم گیری سیلی محکمی به ترامپ بود در حالی که وی مدام از هر سو سیلی می خورد چه از سوی کنگره که علنا وی را متهم به چشم پوشی از مساله به قتل رسیدن «جمال خاشقچی» روزنامه نگار و منتقد عربستانی و سعی در حمایت از محمد بن سلمان ولیعهد عربستان کرد یا اینکه سیلی که از سوی مجمع عمومی سازمان ملل متحد خورد در حالی که پیش نویس قطعنامه در محکومیت حملات جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) علیه اسرائیل رای نیاورد.

این تحلیلگر یاد آور شد که قیمت های نفت پس از اعلام تصمیم اوپک بلافاصله ۵ درصد افزایش یافت و پایبندی کشورهای به کاهش تولید که ۸۰۰ هزار بشکه در روز از سوی اعضای داخل اوپک و روسیه بهمراه ده کشور خارج از اوپک ۴۰۰ هزار بشکه در روز باعث خواهد شد که قیمت نفت بار دیگر به مرز ۸۶ دلار صعود کند به ویژه اگر عربستان تولید خود را از ۱۱ میلیون و ۱۰۰ هزار بشکه در روز به ۱۰ میلیون و ۳۰۰ هزار از ماه ژانویه آینده کاهش دهد.

وی اضافه کرد: اینکه ترامپ به این موضع گیری عربستان که وی را به چالش کشیده چه پاسخی خواهد داد مشخص نیست. ائتلاف عربستان و روسیه تاکنون در سازمان اوپک بود اما چه بسا در مسائل دیگر نیز تشکیل شود. باید در انتظار توئیتی جدید و خشمناک از ترامپ باشیم که به این سیلی به روش دیگری پاسخ خواهد داد.

عطوان نوشت این نخستین باری بود که «خالد الفالح» وزیر انرژی عربستان در سخنان مطبوعاتی به طور علنی اعلام کرد که 'آمریکا در موضعی نیست که برای اوپک تعیین تکلیف کند و ما به اجازه کسی برای پایین آوردن سطح تولید نیاز نداریم' این درحالی است که عربستان در حالت عادی همیشه خواسته های آمریکا را بدون تردید اطاعت می کرد حتی در سال های گذشته زورگویی های آمریکا به حدی رسید که نماینده ای را به مکان نشست های اوپک برای نظارت بر مبادلات داخل آن و دیکته خواسته های این کشور به وزیر عربستان که بدون هیچ معطلی آن را اجرایی می کرد، فرستاده بود.

عطوان نوشت که موضع جدید عربستان نسبت به دولت آمریکا را در چند نکته بررسی کرد:

نخست اینکه ولیعهد عربستان به این نتیجه رسیده که ترامپ کنگره و اعضای مجلس سنا مانند لیندسی گراهام و باب کورکر و غیره را تحت فشار می گذارد تا دست از حمایت وی بردارند و اعمال تحریم علیه عربستان به دلیل قتل خاشقچی حتمی است بنابراین تصمیم به حمله پیش دستانه گرفته است. 

دوم:بن سلمان با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه به توافق دست یافته که بر اساس آن پوتین اعلام کرده از ریاض در برابر هرگونه فشارهای آمریکا در ارتباط با پرونده خاشقجی حمایت و پشتیبانی می کند.

سوم: پس از اعلام خروج قطر از سازمان «اوپک» عربستان دریافته است که اگر به فشارهای آمریکا توجه کند اوپک بعنوان سازمانی که عربستان قدرت برتری در آن دارد از هم فرو می پاشد و تولید نفت کاهش یافته و خود را تنها و در انزوا خواهد دید بنابراین تصمیم گرفته که اولویت را به حفظ انسجام اوپک و حفظ جایگاه خود در آن بدهد چرا که جایگزین آن هرج و مرج در بازار و کاهش قیمت نفت تا پایین ۳۰ دلار است امری که درآمدها را بسیار کاهش می دهد و باعث خشم مردمی و بی ثباتی در عربستان و خاندان حاکم خواهد شد.

عطوان می گوید: آنچه احتمال اینکه عربستان یک حمله پیش دستانه را با مسکو عیله آمریکا شروع کرده تقویت می کند این است که بن سلمان با کمک از یکی از نویسندگان عربستانی نزدیک به خود مقاله ای منتشر و تهدید کرد به مسکو پناه می برد همچنین پایگاه روسی در تبوک شمال غرب این کشور تاسیس و سلاح روسی را جایگزین آمریکایی می کند.

وی این پرسش را مطرح می کند که باید دید اگر بن سلمان و عربستان بتواند نتایجی که ممکن است این ائتلاف مسکو و ریاض داشته باشد تحمل کند، روسیه چه قدرتی در برابر آمریکا دارد اگر اسلحه سعودی از روی دوش آمریکا روی دوش روسیه قرار بگیرد؟

عطوان نوشت که اقدام بن سلمان می تواند قمار بزرگی باشد چرا که به یک ائتلاف راهبردی ۸۰ ساله با آمریکا پایان می دهد و همانند اعلام جنگ است به همین دلیل در زمینه شکل گیری این ائتلاف تردیدهایی وجود دارد.

وی افزود که باید منتظر توییت آینده ترامپ بود که زیاد طول نخواهد کشید چرا که وی زیاد صبور نیست و بزودی به بسیاری از سوال ها و پیش بینی ها پاسخ می دهد.