طرح برخی نمایندگان برای محدود کردن حضور عکاسان خبری در پارلمان

 میوه‌جات و سبزیجات همواره در عالم سیاست ایران نقش بی‌بدیلی را ایفا کرده‌اند. زمانی در ایام انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ پای «سیب زمینی» به سپهر سیاسی ایران باز شد و این گیاه خاکی رنگ به ابزاری برای رای آوری کاندیدای اصولگرایان بدل گشت. پس از آن در جریان رای اعتماد به وزرای پیشنهادی دولت دوازدهم میوه‌ای سبز و گاه زردرنگ با اندامی خاص پای در عالم سیاست ایران گذاشت و با عرض اندام خود در بهارستان به سوژه عکاسان تبدیل شد. گلابی‌های نادر قاضی‌پور نماینده مردم ارومیه، در روز تعیین سرنوشت کابینه دوازدهم برای این نماینده جنجال‌ساز، حاشیه آفرید.

قاضی پورِ اصولگرا، در خلال رای‌گیری برای مدتی صندلی خود را ترک کرد و پس از دقایقی به جایگاه خود در حالی که در هر یک از دستانش حداقل سه عدد گلابی قرار داشت، بازگشت و بعد از نشستن بر روی صندلی‌اش مشغول بلعیدن گلابی‌ها شد. تصاویر به دست آمده از رفتن و آمدن پر ثمر (!) قاضی‌پور و حواشی پیرامون آن، نماینده مردم ارومیه را ناگزیر به پاسخگویی کرد. بنا به گفته قاضی‌پور، گلابی‌هایش پیغام‌برانی بوده‌اند که می‌بایست پیام او را به وزیر کشاورزی منتقل می‌کردند. او روز گذشته در اینباره اظهار داشت: «عمدا این کار را کردم تا رئیس جمهوری و وزیر کشاورزی به داد مردم برسند و واردات میوه خارجی را قطع کنند.» او همچنین با «فضول» نامیدن عکاسان گفت:

«می‌دانستم اینجا فضول وجود دارد عکس می‌گیرد، به همین دلیل عمدا این کار را کردم، نوکر کشاورزان هستم ولی رانت‌خوار نیستم.» فارغ از واژه توهین آمیزی که قاضی پور به عکاسان خبری نسبت داد، روز گذشته غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی از درخواست برخی نمایندگان برای محدودکردن حضور عکاسان در صحن پارلمان خبر داد و در اینباره گفت:

«در پی حواشی به وجود آمده در مورد عکس یکی از نمایندگان در جریان رای اعتماد، جمعی از نمایندگان مجلس از هیئت رئیسه درخواست کردند زمان حضور عکاسان مطبوعاتی در صحن علنی محدود شود و آنها بتوانند تنها دقایقی از جلسات علنی را حضور داشته باشند.» این دومین باری است که بهارستانی‌ها برای آزادی در رفتار و کردار خود اقدام به ایجاد طرح محدودیت حضور عکاسان می‌کنند. پیش از این در مجلس هشتم مهدی کوچک‌زاده خواهان اعمال محدودیت برای حضور تصویربرداران خبری شده بود.

در این میان حساب صدا و سیما، جداست چرا که این رسانه سمعی و بصری در خط مقدم سانسور صحن پارلمان از معرض دید مردم ایستاده است و در راستای آسایش نمایندگان در جریان بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی دولت هم دوربین خود را در مقابل تریبون مجلس نصب کرده بود و به انتشار نمای باز و بسته از جایگاه ناطقان و هیئت رئیسه مجلس می‌پرداخت و از حرکت در میان کرسی‌های نمایندگان خودداری می‌کرد. حال احتمال آن می‌رود که گلابی‌های سبز رنگ قاضی پور موجب نصب تابلوی «عکاسی ممنوع» در صحن بهارستان شوند؛ اتفاقی که در هیچ یک از پارلمان‌های دنیا رخ نداده است و عکاسان و روزنامه نگاران خبری آزادانه می‌توانند به فعالیت بپردازند و از نمایندگان خود تحت هر شرایطی تصویربرداری کنند.

یک طرح تاریخی

محدود کردن عکاسان خبری از تراوشات ذهنی مهدی کوچک‌زاده نماینده مجلس در ادوار هشتم و نهم بوده است. در سال ۹۰ این نماینده عضو جبهه پایداری پس از انتشار عکس‌های عجیب و غیرمعمول نمایندگان در صحن علنی مجلس طرح دو فوریتی را به مجلس ارائه کرد که بر اساس آن فعالیت عکاسان محدود می‌شد. کوچک‌زاده گفته بود: «برخی از این تصاویر هیچ ربطی به فعالیت مجلس ندارند و تنها موجب وهن مجلس است و گاهی از این عکس‌ها برای سوء استفاده و حتی برای زمانی که نماینده امکان اعتراض نداشته باشد، استفاده می‌شود.»

او عنوان کرده بود: «با حضور این عکاسان، نماینده نمی‌تواند حتی گوش و دماغ خود را بخاراند چون اگر کج بنشینی عکس می‌گیرند و اگر راست بنشینی عکس می‌گیرند» یکی از مواد این طرح مجاز بودن تصویربرداری اعم از فیلم و عکس از جلسات مجلس فقط به مدت یک ساعت در شروع جلسات علنی بود که البته تصویربرداران صداوسیما و مجلس شورای اسلامی از این حکم مستثنی بودند. در آن زمان احمد توکلی نماینده مردم تهران در مخالفت با این طرح، اظهار داشت: «عصر کبوتر نامه رسان به پایان رسیده است.

هم‌اکنون ۱۸ شبکه استانی در کشور فعال است، حال اگر عکاسان در صحن علنی حضور نداشته باشند، چگونه خبر تهیه شود؟ جلوگیری از حضور عکاسان به صحن با روح قانون اساسی مخالفت دارد.» اما در نهایت در اسفند ۹۱ بنا شد تا بار دیگر حضور عکاسان و خبرنگاران در جریان جلسات علنی مجلس به طور کامل تداوم یابد. با این حال پس از شش سال موضوع منع حضور عکاسان یک بار دیگر مطرح شده است و نمایندگان برای تحرکات آزادانه خود برآنند تا از حضور تصویربرداران ممانعت کنند. 

در پارلمان انگلیس و استرالیا چه خبر است؟

ایجاد محدودیت برای حضور خبرنگاران در پارلمان ایران اتفاقی بدیع و عجیب است که در سراسر دنیا هیچ گاه به وقوع نپیوسته است. با مروری بر آیین‌نامه‌ها و پروتکل‌های پارلمان‌های چند کشور جهان می‌توان به این موضوع رسید. در آیین نامه مجلس نمایندگان بریتانیا در مورد حضور خبرنگاران و عکاسان آمده است که پیش از انفجار بمبی در سال ۱۹۴۱ پارلمان این کشور در لابی خبرنگاران ۶۹ جایگاه برای این افراد قرار داده بود اما بعد از این اتفاق تعداد صندلی‌ها را به عدد ۱۸۵۲ افزایش داده است! همچنین در آیین نامه داخلی این کشور در خصوص استفاده از دوربین عکاسی، دوربین فیلم برداری و دوربین اسمارت فون‌ها آمده است، در صورتی که شخص قصد گرفتن عکس شخصی یا تبلیغاتی نداشته باشد، مجاز به تصویربرداری است. نکته جالب توجه آنجایی است که در پارلمان بریتانیا در تمام ایام هفته به جز دو روز، توری برای بازدید عموم افراد از گالری‌های مختلف موجود در آن وجود دارد!

پارلمان استرالیا نیز شرایطی مشابه با پارلمان بریتانیا دارد با این تفاوت که جز دو روز در هفته که نخست‌وزیر کشور در مجلس حضور می‌یابد، مردم عادی می‌توانند در پارلمان این کشور به دلیل برخورداری از فضای سبز گسترده، مجالس عروسی خود را به راه بیندازند!

پاک کردن صورت مسئله

علت درگیری میان عکاسان و نمایندگان مجلس بخصوص اصولگرایان را می‌توان در نحوه رفتار آنها در نهاد قانون‌گذاری کشور جستجو کرد، مخفی شدن در پشت گلدان، نشستن بر روی زمین و تسبیح چرخاندن، « کلش آو کلنز» بازی کردن، در آغوش کشیدن یک دیگر به شکلی نامتعارف و چرت زدن به صورت نشسته ازجمله وقایعی است که در پارلمان ایران رخ داده است. این قبیل تحرکات وکلای مردم در خانه ملت نه تنها شان آنها را در خود بهارستان زیر سوال می برد که در سپهر سیاسی ایران نیز نامطلوب می نماید. حال ایجاد محدودیت برای حضور عکاسان به منظور پنهان کردن اعمال نامتعارف تنها می‌تواند پاک‌کردن صورت مسئله باشد. 

در همین راستا «آفتاب یزد» به سراغ بهرام پارسایی، عضو کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی رفته و نظر او را پیرامون ایجاد محدودیت برای عکاسان خبری جویا شده است. او در اینباره اظهار داشت: «به نظر من باید عکاسان حضور آزادانه و بدون مانعی در فضای پارلمان داشته باشند و هم نمایندگان جایگاه پارلمان را زیرسوال نبرند و با رفتار و اعمال خود شان بهارستان را حفظ کنند. عکاسان باید در پارلمان حضور داشته باشند اما به دنبال گرفتن نقطه ضعف هم نباشند. بحث شخص نیست، برخی از این تصاویر شان مجلس را در دنیا زیرسوال می‌برد. اشخاصی در این تصویرها باید چارچوب‌ها را رعایت کنند و عکاسان هم به دنبال شکار لحظه‌ها نباشند.»

وی افزود: «البته که ایجاد محدودیت برای عکاسان به هیچ وجه پذیرفتنی نیست. به نظر من باید جلسه‌ای میان عکاسان و خبرنگاران با نمایندگان مجلس برگزار کرد تا دیگر از این سوءتفاهم‌ها رخ ندهد. اگر حتی یک نفر هم در مجلس اشتباه کند، به شان کل مجلس لطمه وارد می‌شود.»

کتک خورشان ملس است!

مهدی کوچک زاده زمانی که طرح منع حضور خبرنگاران و عکاسان را مطرح کرد، آن ها را هرزه‌نگار نامید. پنج سال بعد از آن نادر قاضی پور به دنبال یک جدل لفظی با خبرنگاری، به صورت او مشت کوبید و حال همزمان با دوباره مطرح شدن ایجاد محدودیت برای حضور تصویربرداران خبری، همین نماینده مجلس، اصحاب رسانه را «فضول» نامید. این درحالی است که خبرنگاران که چشم و گوش جامعه نامیده می شوند به دلیل عدم برخورداری از یک انجمن صنفی برای پیگیری حقوق آنها همواره از پیگیری حقوق اولیه خود محروم بوده‌اند.

در همین راستا، بهرام پارسایی، سخنگوی فراکسیون امید به آفتاب یزد گفت:« ما همواره در تلاش بوده‌ایم که حرمت قشر عکاس و خبرنگار را نگاه داریم. هتک حرمت به این افراد که واقعا ناظر بر فعالیت‌های مسئولان هستند، پذیرفتنی و پسندیده نیست. در کل، جایگاه خبرنگار در همه دنیا محترم شمرده می‌شود و در ایران هم باید چنین باشد. ما می‌دانیم خبرنگاران نسبت به کاری که انجام می‌دهند و در مظان تنش‌ها هستند، منفعت اقتصادی هم به دست نمی‌آورند. فراکسیون امید زمانی که یکی از خبرنگاران در همین مجلس مورد ضرب و شتم قرار گرفت به دلجویی و حمایت از خبرنگار مذکور پرداخت. »