محمود صادقی: در پرونده کودک‌آزاری سعید طوسی شاهد اِعمال نفوذهای بی‌سابقه‌ای بودیم

در جرایمی که شاکیان خصوصی ادعای حق می کنند، پرده‌پوشی بی‌معناست.

در حقوق‌الناس که گاهی با تجاوز به عنف نیز همراه می‌شود باید مجازات به‌سختی اِعمال شود.

هنگامی که ظلمی واقع شده باشد، باید از آن سخن گفت تا ظالم به مجازات و مظلوم به حق خود برسد.

در بازخوانی پرونده تعرض آن مربیِ صوت و لحن، هیچ‌گاه نخواستم که موضوع جهت‌گیری سیاسی پیدا کند.

قرآن، مقدس‌ترین چیزی است که ما مسلمانان در اختیار داریم. مسئولان نباید زمینه‌های سوءاستفاده از آن را فراهم کنند.

مداخله‌ها آن‌قدر گسترده بود که برخی مسئولان حکم دادگاه بدوی را برنتافتند و با فعالیت‌هایی ‌چهار سال حبس را به برائت تغییر دادند.

به‌دلیل آنکه رسانه‌های داخلی از آزادی عمل برخوردار نیستند، قربانیان پرونده کودک‌آزاری موضوع را در رسانه‌های خارجی مطرح کردند.

در پرونده اخیر کودک‌آزاری شاهد اِعمال نفوذهای بی‌سابقه‌ای بودیم که یکی از آن‌ها، اخذ پرونده از دادگاه تجدیدنظر و توقف روند قانونی بود.

به‌برخی نمایندگان کمیسیون‌ فرهنگی که فعالیت قرآنی می‌کنند، گفتم که اقدام زشت یک فرد منتسب به جامعه قرآنی باعث وهن قرآن شده است.

سخنگوی کمیسیون حقوق و قضایی مجلس باید بیش از آنکه نگران علنی‌شدن پرونده باشد، نگران انفعال مسئولان در مقابل اشاعه‌دهندگان فحشا باشد.

حکم برائت سعید طوسی از عنوان اتهامی اشاعه فساد و فحشا، حاشیه‌های بسیاری را ایجاد کرد؛ به‌نحوی که برخی افراد آن را یک‌حکم مستدل قضایی و برخی دیگر حکمی مبتنی بر اِعمال نفوذهای فراقانونی و فاقد اعتبار حقوقی دانستند. این مناقشه به‌میزانی بالا گرفت که نمایندگان مجلس نیز در خصوص آن به اظهارنظر پرداختند. منتقدان حکم دادگاه تجدیدنظر، باور دارند که این حکم نه‌تنها از حیث محتوایی دارای ایراد بوده بلکه شرایط شکلی آن نیز رعایت نشده است. در مقابل نمایندگانی نیز با قانونی دانستن حکم صادر شده، رسیدگی به پرونده سعید طوسی را منطبق بر تشریفات دادرسی منصفانه می‌دانند؛ چنانکه دیروز فرهاد تجری، نایب‌رییس اول کمیسیون اصل۹۰ با اشاره به ارائه پرونده و مدارکی درباره سعید طوسی از سوی محمود صادقی، نماینده مردم تهران به این کمیسیون گفته است که پرونده ارسالی صادقی و شکات خصوصی، تاحدودي همان مدارکی بوده که پیش از این به‎مراجع قضایی اعلام شده است. تجری باور دارد که هیچ مدرک جدیدی غیر از آنچه در پرونده قضایی طوسی در روال دادرسی بررسی شده است، وجود ندارد و با توجه به آنکه دستور مقام قضایی در پرونده مذکور صادر شده، اقدام دیگری از سوی کمیسیون اصل۹۰ صورت نمی‌گیرد. محمود صادقی در خصوص پرونده سعیدطوسی واکنش‌های انتقادی تندی علیه حکم دادگاه تجدیدنظر ارائه کرد که اظهارات او باعث واكنش‌هاي متعددي از سوي نمایندگان مجلس شد. از این رو برای شنیدن اظهارات این نماینده جنجالی مجلس شورای اسلامی، ساعتی با او به گفت‌وگو نشستیم.

همان‌‌گونه که می‌دانید، دادگاه تجدیدنظر بر اساس استدلال‌هایی حکم دادگاه بدوی مبنی بر محکومیت ‌چهارساله سعید طوسی را شکست و او را مستحق برائت دانست. شما نسبت به این حکم بسيار واکنش نشان دادید و آن را خلاف تشریفات قضایی دانستید. در بررسی ماهیتی این حکم چه موضوعاتی از دید شما مورد نقد است؟

خوانش ماهیتی حکم دادگاه بدوی و تجدیدنظر درخصوص پرونده مربی صوت و لحن، بیش از آنکه برعهده نمایندگان مجلس باشد، برعهده استادان حقوق کیفری است. ایشان از پس اتفاقات تلخ رخ‌داده، باید پرونده را به دقت بررسی و نظر خود را ارائه کنند تا از یک‌سو ابعاد محتوایی پرونده به‌صورت کامل تبیین شود و از سوی دیگر با تبیین ابعاد پرونده، نقایص احتمالی نظام کیفری اصلاح شود. برای من بیش از آنکه مندرجات حکم که منتهی به برائت متهم شده است، مهم باشد، حفظ سلامت دستگاه قضا اهمیت و اولویت دارد. تعدادی از خانواده‌های کودکان قربانی برای تظلم‌خواهی به من مراجعه کردند و از نماینده‌ خود خواستند که در راستای احقاق حقوق‌شان گام بردارد؛ از این‌رو برخود لازم می‌دانم که به‌عنوان نماینده مردم، پیگیر ظلم واقع‌شده باشم تا شاید حق از دست‌رفته کودکان و خانواده‌های متضرر جبران شود. گرچه درحوزه ماهیتی بحث بسیار است اما نمایندگان می‌توانند با توجه به اصل تفکیک قوا جدا از ماهیت پرونده، میزان استقلال جاری در حکم صادر‌شده را بررسی کنند. ممکن است حکم دادگاه بدوی در مرحله تجدیدنظر نقض شود و این موضوع عجیبی نیست اما اگر نقض آن حکم بر اساس تشریفات قانونی نباشد و اِعمال نفوذها باعث صدور آن شده باشد، بسیار عجیب است. در بازخوانی پرونده تعرض آن مربی صوت و لحن، هیچ‌گاه نخواستم که موضوع جهت‌گیری سیاسی پیدا کند بلکه تمایلم این بود که از منظر حقوقی و قضایی، اصل استقلال قاضی را به برخی مسئولان یادآوری کنم تا شاید چنین پیگیری‌هایی سرآغاز نتایج مثبتی در دستگاه قضایی شود.

آیا هنوز امکان بررسی مجدد این پرونده وجود دارد؟

بله، خوشبختانه همچنان می‌توان از طریق اعاده‌دادرسی حقوق از دست‌رفته کودکان و خانواده‌های مورد ظلم را پیگیری کرد و باید امیدوار بود که در اعاده‌دادرسی مشکلات پیشین به‌وجود نیاید. یکی از مشکلات مهم شکلی در پرونده تعارض به کودکان، اطاله دادرسی ‌پنج‌ساله بود؛ به‌نحوی که کودکان و نوجوانان متضرر اکنون به سن بلوغ و رشد رسیده‌اند. در این پرونده شاهد اِعمال نفوذهای بی‌سابقه‌ای بودیم که یکی از آن‌ها اخذ پرونده از دادگاه تجدیدنظر و توقف روند قانونی بود. پس از حدود دوسال که پرونده مزبور به شعبه تجدیدنظر بازگشت، مقام قضایی به صورت شتاب‌زده مبادرت به صدور رای کرد و معلوم نیست به چه‌دلیل رسیدگی به این پرونده به مدت ‌دوسال متوقف شده بود؟ براساس اسنادی که اين اواخرمنتشر شده، دخالت‌های گسترده برخی مسئولان از هنگام اطلاع از وقوع جرم صورت گرفته است. هرچند با شکایت شکات خصوصی، پرونده به جریان افتاد و با شرافت قاضی مرحله بدوی آن مربی صوت و لحن به ‌چهارسال حبس تعزیری محکوم شد. گرچه ‌درظاهر مداخله‌ها آن‌قدر گسترده بود که برخی مسئولان حکم دادگاه بدوی را برنتافتند و با فعالیت‌هایی ‌چهارسال حبس را به برائت تغییر دادند ‌اما تصور می‌کنم که مداخله‌کنندگان نیز خود تحت فشار افراد دیگری بودند. به‌هرروی، حکم برائت صادرشده از دادگاه تجدیدنظر، دوپیام ناپسند را به جامعه القا کرد. نخست به کودکان فهماند که هیچ‌پناه قانونی برای آن‌ها در نظر گرفته نشده است و دوم کسانی که تمایل به آزارجنسی دارند، متوجه شدند که ضمانت اجرای خاصی برای تعرض جنسی وجود ندارد که تمام این‌ها باعث تاسف است.

آقای نوروزی، سخنگوی کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس، سخن‌گفتن از پرونده آقای طوسی را اشاعه فحشا دانسته است. صحبت ایشان را چگونه تحلیل می کنید؟

این نماینده مجلس شايد اطلاع نداشته که چندی پیش کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس نیز به موضوع کودک‌آزاری سعید طوسی ورود کرده است ؛چنانکه رییس این کمیسیون پیرو شکایت‌های خانواده‌های اطفال در نامه‌ای به رییس دادگستری استان تهران، خواستار به جریان‌افتادن پرونده مذکور شد. جالب است آقای نوروزی که خود سخنگوی کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس هستند، از این موضوع بی‌اطلاعند. در جرایمی که شاکیان خصوصی ادعای حق می کنند، پرده‌پوشی بی‌معناست زیرا در فقره اخیر به‌دلیل اِعمال نفوذ برخی مسئولان، پنهان کردن موضوع باعث تضییع حق متضرران می‌شود. خداوند در آیه۴۸ سوره نسا می‌فرماید: «لا يجب‌ا... الجهر بالسوء من القول الا من ظلم». به این معنا که خدا دوست ندارد کسی به گفتار زشت صدای خود را بلند کند، مگر آنکه ظلمی به او رسیده باشد. هنگامی که ظلمی واقع شده باشد، باید از آن سخن گفت تا ظالم به مجازات و مظلوم به حق خود برسد. علاوه برآن آنچه باعث اشاعه فحشا می‌شود، واکنش نشان ندادن به اعمال مجرمانه است. آقای نوروزی باید بیش از آنکه نگران علنی‌شدن پرونده باشد، نگران بی‌عملی و انفعال مسئولان در مقابل اشاعه‌دهندگان فحشا باشد. موضوع دیگر اینکه این پرونده برای اولین‌بار نیست که مطرح شده است؛ سال گذشته نیز علنی شد. متاسفانه به‌دلیل آنکه رسانه‌های داخلی از آزادی عمل بالایی برخوردار نیستند، قربانیان این پرونده، موضوع را در رسانه‌های خارجی مطرح کردند. من باور دارم که ما باید به جای سرپوش گذاشتن بر مشکلات، جرایم و ناهنجاری‌ها آن‌ها را بیان کنیم تا متخصصان درصدد اصلاح آن‌ها برآیند و مسئولان نیز پیگیر حل‌شان باشند تا در این صورت در فضایی عادلانه مردم به حق خود برسند و از میزان جرایم کاسته شود. در همین ایام دیدیم که یک مربی ژیمناستیک در آمریکا به دلیل کودک‌آزاری با چه حکم سنگینی مواجهه شد. علاوه بر آن تمام مسئولان ژیمناستیک این کشور در آستانه استعفا قرار گرفتند. اگر در ایران نیز چنین حمایتی از قربانیان تعرض صورت می‌گرفت، کودکان قربانی شرم و حیا را کنار می‌گذاشتند و به خانواده خود اطلاع می‌دادند. ما باید مجالی را ایجاد کنیم که کودکان احساس بی پناهی نکنند. ما نمایندگان مجلس باید صدای رسای مردم باشیم، نه آنکه خلاف وظایف نمایندگی خود درصدد پوشاندن اعمال زشت مجرمان برآییم.

موضوع کودک‌آزاری اخیر مقارن با نامعلوم بودن سرنوشت لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان در مجلس شده است. چرا نمایندگان مجلس، حقوق کودکان به این میزان برای‌شان کم اهمیت است؟

نمایندگان مجلس آن‌قدر درگیر حل مشکلات حوزه‌های انتخابیه خود اعم از بیکاری، گرانی، مسکن و... هستند که وقت رسیدگی به لوایح پیشین مجلس را ندارند البته انتقاد شما به‌طور كامل‌وارد است و مشغله نمایندگان رافع مسئولیت آن‌ها در خصوص مسائل مهم اجتماعی نیست. لوایحی که در دوره‌های گذشته مجلس مطرح شده‌اند، باید در دستور کار قرار گیرند. البته شاید بخشی از مورد رسیدگی قرار نگرفتن لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان، شرم نمایندگان مجلس از طرح مسائل جنسی باشد که به‌طور مثال باعث اشاعه فحشا نشود که چنین دیدگاهی بسیار غلط است. آن دسته از نمایندگاني که از مطرح‌شدن موضوعات جنسی هراس دارند، کلام خداوند را بد فهمیده‌اند. وقتی خداوند کسانی را که موجب اشاعه فحشا می‌شوند، مذمت می‌کند، کلامش ناظر به کسانی است که با رفتارهای‌شان فساد و فحشا را گسترش می‌دهند، نه کسانی که به تظلم‌خواهی برمی‌آیند و تقاضای مجازات عاملان اشاعه فحشا را می‌کنند. برخورد با فاسدان مقابله با فحشاست. می‌دانیم که در صدر اسلام نیز بسیاری افراد به‌دلیل این موضوع مورد مجازات قرار می‌گرفتند. البته اِعمال مجازات در جرایمی که به‌حقوق‌ا... مربوط می‌شود، با سختگیری بسیاری همراه است اما در حقوق‌الناس که گاهی با تجاوز به عنف نیز همراه می‌شود، باید مجازات به‌سختی اِعمال شود. جالب است بدانید که پدر یکی از کودکانی که مورد آزار و اذیت آن مربی صوت و لحن قرار گرفته بود، برای تظلم‌خواهی به من مراجعه کرد و گفت: «به‌دلیل اعتمادی که به جامعه قرآنی داشتم، کودکم را بدون حضور خانواده به سفر فرستادم و تا آن زمان هیچ‌گاه پیش نیامده بود که فرزندم بدون همراهی پدر و مادر به سفر برود». وقتی سخنان این پدر را شنیدم به پیامدهای وحشتناک اعمال قبیح آن کودک‌آزار بر روان و آینده کودکان اندیشیدم که شاید هیچ‌گاه جبران نشود. هر انسانی که قدری وجدان داشته باشد، نباید با دانستن چنین فجایعی سکوت کند و لازم است حقیقت پیش‌آمده را فریاد بزند.

نمایندگان مجلس برای طرح دوباره پرونده سعید طوسی در مرحله اعاده دادرسی و رسیدگی منصفانه آن، چه اقداماتی انجام خواهند داد؟

مطرح‌شدن این پرونده در افکار عمومی، کمک بزرگی به حل مشکل کرد؛ به ‌گونه‌اي که آن افرادی که سعی داشتند تا با کتمان کردن موضوع، مربی صوت و لحن را از مجازات فراری دهند، در مقابل سوالات و درخواست‌های مردم عاجز مانده‌اند. ما در حد توان‌مان این پدیده شوم را رسانه‌ای کردیم تا مردم بهترین قضاوت‌کننده باشند.

به‌عنوان بحث پایانی بفرمایید که آیا امکان مطرح‌شدن این پرونده در جلسات غیرعلنی یا صحن علنی مجلس وجود دارد؟

بله، این امکان وجود دارد و ما به‌عنوان یک راهکار به آن می‌نگریم. کمیسیون‌هایی مانند حقوقی و قضایی، اجتماعی و فرهنگی که به‌موضوع مرتبط هستند، می‌توانند از خانواده‌های قربانیان این‌پرونده یا حتی از خود قربانیان و مسئولان ذی‌ربط دعوت کنند که توضيحات لازم را ارائه دهند. البته پیش از این نیز چنین اقداماتی ازجمله نامه‌نگاری متعدد با مسئولان قضایی صورت گرفت که متاسفانه هیچ پاسخی از سوی ایشان دریافت نشد. اکنون که کار به اینجا رسیده و یک‌پرونده کیفری به‌بحراني اجتماعی تبدیل شده است، کمیسیون‌ها باید فعال باشند. چندروز پیش به‌برخی نمایندگان کمیسیون‌ فرهنگی که فعالیت قرآنی می‌کنند، گفتم که اقدام زشت یک‌فرد منتسب به جامعه قرآنی باعث وهن قرآن شده است. قرآن، مقدس‌ترین چیزی است که ما مسلمانان در اختیار داریم. مسئولان نباید به‌راحتی زمینه‌های سوءاستفاده از آن را فراهم کنند. ضرورت دارد که تمام مسئولان جامعه قرآنی از سِمت خود استعفا دهند و اعضای این جامعه نیز واکنشي متناسب با‌موضوع اخیر نشان دهند. نمایندگان می‌توانند از مسئولان جامعه قرآنی و مسئولان قضایی درخواست کنند که برای ادای توضیحات در جلسه‌ای غیرعلنی یا در صحن علنی مجلس درخصوص بحران اخیر که دل یک ملت را آرزده است، توضیح دهند. در پایان باید خاطرنشان کنم که اگر قرار باشد این پرونده مورد اعاده‌دادرسی قرار گیرد، جامعه وکلا می‌توانند به کمک قربانیان این پرونده بشتابند زیرا متاسفانه تاکنون به‌دلیل نبود وکیل در پرونده، طرح دعوا به‌صورت قوی و حرفه‌ای صورت نگرفته است.

مهرشاد ایمانی