سیاوشی: فیلتر تلگرام در حیطه اختیارات شورای عالی فضای مجازی نیست

چندی پیش علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گفت: پیام رسان تلگرام تا پایان فروردین ماه از دسترس خارج می‌شود و جای خود را به یک سامانه مشابه ملی خواهد داد. به گفته وی تصمیم خارج شدن تلگرام از دسترس در بالاترین سطح اتخاذ شده است. بروجردی با بیان اینکه تلگرام نقش مخربی در بحران‌های سال گذشته در کشور داشته است، گفت: ما امروز در فضای مجازی به این توانمندی رسیده‌ایم که یک سامانه ملی مانند سروش را تعریف کنیم. همین صحبت‌ها کافی بود که دوباره بحث فیلترینگ تلگرام بر سر زبان‌ها بیفتد.

طیبه سیاوشی، نماینده تهران در گفت‌وگو با رویداد۲۴ درباره تصمیم احتمالی شورای عالی فضای مجازی برای فیلتر تلگرام گفت: درباره شایعه فیلتر تلگرام از وزیر ارتباطات سوال کردم، ایشان گفت «احتمالش وجود دارد اما من به شدت با فيلتر به عنوان تنها راهكار مخالفم» که البته معتقدم بقيه مسئولين هم باید موضع خود را اعلام كنند. در حال حاضر اکثریت مجلس دهم با فیلترینگ تلگرام و محدود کردن آزادی بیان مخالف است.

عضو فراکسیون زنان مجلس در ادامه افزود: بحث شایعه فیلتر تلگرام پس از ناآرامی‌ها بارها مطرح شده است. ولی نمی‌دانم شایعه آخر در کجا مطرح شد؛ اما آنچه مسلم است اینکه از طریق شورای عالی فضای مجازی مطلبی اعلام نشده، چراکه اساسا این موضوع از وظایف این شورا نیست.

وی تصریح کرد: شورای عالی فضای مجازی وظایفی مانند نظارت را بر عهده دارد اما فیلترینگ در حیطه اختیارات و جزو وظایف آن نیست.

سیاوشی درباره موادی از قانون مجازات اسلامی مصوب مجلس که در آن دستگاه‌های متعددی موظف به تبعیت از تصمیمات کمیته فیلترینگ شده‌اند نیز گفت: در ماده ۷۴۹ و ۷۵۰ قانون مجازات اسلامی، دستگاه‌های متعددی متولی امر فضای مجازی شده‌اند. این تعدد متولی‌ها در همه موارد وجود دارند و این موضوع محدود کننده اقدامات در این زمینه شده و نه تنها در زمینه فضای مجازی بلکه در موارد دیگر نیز این شورای عالی‌ها قرار بود به نوعی جلو برنده بسیاری از موارد باشند كه به دلیل عدم تشکیل یا عدم تصمیم گیری کارشناسانه این چندین دستگاه‌ها، عامل کند کننده شده‌اند، من جمله در شورای عالی فضای مجازی.

او ادامه داد: مجلس به خصوص مجلس دهم به شدت با محدود کردن فضای آزادی بیان مخالف است ولی مسئله این است که جایی که امنیت کشور مورد تهدید قرار بگیرد مانند ناآرامی‌های دی ماه، به هر حال باید اقدامی کرد و آن کانالی را که منبع خشونت در فضای مجازی است محدود و فیلتر کرد و یا اقدامی علیه آن انجام داد.

سیاوشی گفت: این موضوع که قوانین مجلس با توجه به دو ماده‌ای که بیان شد، به نوعی محدودکننده آزادی بیان باشد، چندوجهی است. زیرا این دستگاه‌ها می‌توانند جلوبرنده یا کندکننده کار باشند، ولی نمی‌توان گفت خود مجلس جلوی آزادی بیان را گرفته است. ممکن است یکی از تبعات این قانون این موضوع باشد اما قانون با این هدف نوشته نشده است.

وی افزود: حتی دولت آمریکا هم از کسانی که درخواست ویزا می‌کنند، تمام اطلاعات کاربری آن‌ها را درخواست می‌کند و حتی اگر جامعه مدنی نسبت به این امر معترض باشد، در نهایت این اقدام با توجیه امنیتی پذیرفته می‌شود، پس می‌بینیم که این موضوع در همه جای دنیا دیده می‌شود.

عضو فراکسیون امید مجلس گفت: به هر حال بحث این است که متولی این امر، یعنی بستن فضای مجازی یا مسئول فیلترینگ با شورای عالی فضای مجازی نیست. 

سیاوشی در ادامه گفت‌وگوی خود، اضافه كرد: به طور کلی، فضاهای مجازی مفید هستند، گرچه تهدیداتی هم در کنارشان وجود دارد. نکته دیگر اینکه به جز تلگرام، پیام رسان های دیگری هم هستند که اگر با آن‌ها هم بخواهیم برخورد كنيم، باید همه آن‌ها را ببندیم. این موضوع به همان مثال‌های آشنا مانند ویدئو می‌رسد که راه به جایی نخواهد برد.

او گفت: این جمعیتی که الان از ایران در تلگرام هستند در هیچ جای دنیا سابقه ندارد. در کشورهای دیگر این پیام رسان‌ها متعدد هستند و امکانات متعددی هم دارند و مردم به راحتی از آن‌ها استفاده می‌کنند و انتقال اطلاعات به راحتی انجام می‌شود ولی در ایران تعدد پیام رسان‌ها وجود ندارد. مثلا توئیتر که مردم بسیار مشتاق به استفاده از آن هستند فیلتر شده و مردم به ناچار فقط از تلگرام  استفاده می‌کنند و به دلیل امکانات تلگرام و راحتی استفاده از آن، جمعیت زیادی روی به آن آورده‌اند.

او ادامه داد: متاسفانه در کشور ما، بیشتر وقت و منابع خود را روی مقابله می‌گذاریم نه روی آموزش و فرهنگ سازی و این راه را دائم رفته‌ایم ولی تجربه نشان داده است که این راه شکست خواهد خورد.

سیاوشی در بخش دیگری از اظهاراتش گفت: در جلسه کمیسیون به آقای وزیر ارتباطات گفتم که بحث این است که تبعات منفی فیلتر تلگرام بیشتر از باز بودن آن است. چون فیلتر تلگرام باعث گسترش فيلترشكن‌ها می‌شود و حال یک فرد زیر ۱۸ سال هم به سایت‌ها و جاهایی در فضای مجازی دست می‌یابد که قبل از فیلترینگ تلگرام به آن دسترسی نداشت. بنابراین بهتر است که این موارد را در نظر بگیریم.

سياوشی در ادامه، در مورد اظهارات رييس كميسيون امنيت ملي درباره فيلتر قريب الوقوع تلگرام گفت: نمی‌دانم تصمیم گیری این موضوع یعنی فیلتر تلگرام در کجا انجام شده که آقای بروجردی آن را اعلام کردند. چون بلافاصله برخی اعضای شورای عالی فضای مجازی هم آن را تایید نکردند.

از طرفی، در جلسه غیرعلنی مجلس در مورد فضای مجازی هم بیشترین بحث روی امکانات فضای مجازی بود و بحث فیلترینگ به هیچ وجه مطرح نشد. بنابراین مجلس دهم به هیچ وجه دنبال فیلترینگ و محدود کردن آزادی بیان نیست. بحثی که توسط آقای بروجردی اعلام شد باید از سوی یک مرجع رسمی مانند رییس شورای عالی فضای مجازی یا شورای عالی امنیت ملی به صورت شفاف اعلام شود.