به گزارش ایلنا، بحث تنش میان ایران و آمریکا پس از اعمال تحریم‌های جدید این کشور علیه کشورمان به یکی از مباحث داغ در جامعه تبدیل شده است. مسئولان با یک پرسش بسیار بزرگ از سوی افکار عمومی رو‌به‌رو هستند که آیا این تنش‌ها به درگیری نظامی میان ایران و ایالات متحده خواهد انجامید؟ در همین رابطه گفت‌وگویی را با غلامرضا حیدری نماینده مردم تهران انجام شده که مشروح آن را در ذیل می‌خوانید:
ایران تعهدات خود را نسبت به برخی مفاد برجام کاهش داده است، برداشت شما از این رفتار چیست و فکر می‌کنید که چرا بعد از گذشت حدود یکسال از خروج آمریکا دست به این کار زدیم؟
ایران گفته است موقتا از برخی مواد برجام خارج می‌شود و این کار به معنای یک ضرب‌الاجل است و به طرف‌های باقی مانده در این معاهده هشدار می‌دهد تا هرچه زودتر تکلیف خود را روشن کنند.
همانطور که می‌دانید این عهدشکنی‌های ایالات متحده فقط در قبال برجام نیست با دقت که رفتار رئیس‌جمهور آمریکا را بررسی کنید، مشاهده خواهید کرد که این فرد در حال خارج شدن از بسیاری از کنواسیون‌ها و معاهدات بین‌المللی است و دقیقا مشخص نیست چه رویکردی را پیش رو دارد.
به طور مثال مشاهده می‌شود این کشور از سازمان تجارت جهانی که یکی از مهمترین فرآیند‌های تکامل بشری است، خارج می‌شود. یا کنوانسیون محیط زیست که یکی از حیاتی‌ترین معاهدات است را زیر پا می‌گذارد. این کنواسیون نه تنها به سود جامعه بشریست بلکه برای کل جهان بسیار مهم است، خب این رفتار‌ها نشان‌دهنده آن است که رئیس‌جمهور آمریکا پایبندی به تعهدات این کشور ندارد.
این رفتار ایران ناشی از چیست؟
اولاً باید گفت: ایران در قبال رفتار ایالات متحده بسیار صبوری به خرج داد که این نشان‌دهنده پایبندی کشورمان نسبت به تعهداتش است، یکی از عواملی که باعث شد ما به طور موقت و ناچاراً از انجام برخی تعهدات برجام خارج شویم آن است که اروپایی‌ها انتظاری که از آن‌ها می‌رفت را برآورده نکرده و در انجام تعهداتشان کوتاهی کردند، برای همین است که ایران می‌خواهد سایر اعضای برجام هم پایبندی خودشان را حفظ کنند.
آیا این اقدام می‌تواند به تنش‌ها میان ایران و سایر طرفین برجام بیانجامد؟
معتقدم باید در روابط بین‌الملل با کشور‌ها و ملت‌ها اصل را بر برابری، تعاملات مثبت، صلح و ارتباطات مسالمت‌آمیز بگذاریم، زیرا در غیراین صورت هزینه‌های اداره کشور بالا می‌رود و به جای تعاملات شاهد تخاصمات خواهیم بود که هزینه‌زاست
من عاقبت خوبی را برای آمریکا متصور نیستم. شاید «نظریه توین‌بی» درباره «چرخه تمدن‌ها» در مورد آمریکا رخ دهد. این نظریه می‌گوید تمدن‌ها و حکومت‌ها مانند یک منحنی عمل می‌کنند و دارای تولد، رشد، اوج و افول هستند.
بر اساس تجربه تاریخی این رفتار و حرکات ترامپ در روابط بین الملل امکان دارد به افول آمریکا بیانجامد. این کشور از اقتصاد جهانی خارج می‌شود، شاید در کوتاه‌مدت به نفعش باشد، اما در بلندمدت اینگونه نیست. تجربیات می‌گوید این کار به نفع ایالات متحده و مردمش نیست.
اتحادیه اروپا پیشنهاد ایران را درباره تعیین ضرب‌الاجل نمی‌پذیرد و از سوی دیگر آمریکا ناو‌های جنگی خود را به خلیج فارس می‌آورد این کنش‌ها و واکنش‌ها نگرانی‌هایی را ایجاد می‌کند، آیا این تحرکات به درگیری و تنش خواهد انجامید؟
نپذیرفتن کاهش تعهدات ایران در برجام از سوی اتحادیه اروپا قابل پیش‌بینی بود ما به کم لطفی اروپایی‌ها عادت داریم.
همانطور که تاریخ نشان می‌دهد اروپا فراز و نشیب‌های زیادی داشته است و معتقدم با اینگونه رفتار‌ها حیثیت و استقلال خودشان را زیر سوال می‌برند و امروز با کارهایش نشان می‌دهد عملا رئیسش آمریکاست. اگر یک زمانی آمریکا مستعمره انگلیس بود، امروز این اروپائیان هستند که تحت سلطه آمریکایی‌ها قرار دارند. البته هرچند که خود ایالات متحده هم به نوعی مستعمره صهیونیست‌ها است، زیرا پشت همه تصمیم‌گیری‌های این کشور یک اتاق فکر صهیونیستی قرار دارد.
راهکار چیست؟ در داخل ما باید چگونه رفتار کنیم؟
در این برهه از زمان ما، تصمیم‌گیران هوشمندی می‌خواهیم که دور اندیشانه به مسائل و موضوعات نگاه کنند افرادی که رفتار‌های هیجانی از خودشان نداشته باشند، به ویژه نظامیان که در جای خودشان بالای سر قرار دارند، اما در هر حال اگر بخواهند میدان‌دار سیاست شوند قطعا به زیان ایران خواهد بود. به اعتقاد من اگر نظامیان بخواهند نقش دیپلماتیک داشته باشند، جای وزارت خارجه را بگیرند و روی آنتن اعلان مواضع کنند، به صلاح نیست.
توجه داشته باشید ما در لحظات حساسی به سر می‌بریم. نباید این عزیزان نقش وزیر امور خارجه را به عهده گیرند و اظهارنظر کنند. هر کاری را باید از طریق مجاری و کانال‌های خودش انجام داد.
امام (ره) در سخنان خودشان بار‌ها ایراد کردند که نظامیان نباید در کار‌های سیاسی و انتخابات حضور داشته باشند، آیا امروز به این توصیه عمل می‌شود؟
این سؤال را باید از آنان پرسید، ما فقط تحلیل می‌کنیم. تحلیل این است که اگر امام (ره) را به عنوان یک شاخص در نظر بگیریم، همانطور که ایشان در وصیت‌نامه‌شان هم ذکر کردند حضور نظامیان در مسائلی مانند سیاست و سایر موارد دیگر به نفع مردم و کشور نیست.
سوالی که در جامعه مطرح می‌شود این است که آیا میان ایران و آمریکا جنگ نظامی رخ می‌دهد یا خیر؟
هفته گذشته یک مصاحبه‌ای داشتم و در آنجا عنوان کردم که جنگی اتفاق نمی‌افتد و نظام جمهوری اسلامی ایران ماندگار است.
این روز‌ها عنوان می‌شود که ما در داخل باید به یک انسجام برسیم و مقام معظم رهبری هم فرمودند که مردم باید با یکدیگر همدل باشند، این انسجام درونی چگونه پدید خواهد آمد؟
انسجام و وحدت همیشه رمز پیروزی ما بوده است. مقام معظم رهبری هم اخیراً تاکید ویژه‌ای روی انسجام و وحدت داشتند. چند دهه گذشته ما هم همین را نشان می‌دهد. روز‌های جنگ و سایر مواقع حساس انسجام و وحدت داشتیم امروز هم باید همین‌طور باشد.
نکته مهم در این میان این است که این انسجام در مقاطع مختلف نماد‌های گوناگونی پیدا می‌کند و به قول معروف انتزاعی می‌شود و بایستی در عمل یکسری انعطاف پذیری‌ها صورت گیرد.
مانند چه اقداماتی؟
توجه داشته باشید طبق یک اصل هر چقدر ما محدودیت و محصوریت را بیشتر کنیم، نتیجه برعکس به دست می‌آوریم و این کار به انسجام و وحدت ما لطمه می‌زند، دل‌ها را چرکین می‌کند. در نظر داشته باشید این دو مقوله مهم باید از دل بجوشد هنگامی که دل‌ها و نگاه‌ها چرکین باشد، همه چیز تصنعی می‌شود.
ما باید شادمانی را برای مردم بخواهیم. نباید جوری باشد که همیشه در غم باشند. در غم قرار گرفتن کسالت روح و افسردگی می‌آورد، انسان‌ها را از حالت نرمال خارج می‌کند و خود به خود تاثیر منفی می‌گذارد درصورتی که اگر ما می‌خواهیم با یکدیگر همدلی و وحدت داشته باشیم، باید بیاموزیم که کنار هم یک زندگی مسالمت‌آمیز همراه با تلاش و انگیزه داشته باشیم.
تصمیم‌گیران، سیاست‌گذاران اگر می‌خواهند همبستگی بین مردم ایجاد شود، باید از قالب حرف بیرون بیایند و در این راه صدا وسیما، رسانه و پایگاه‌های فرهنگی نقش بسیار مهمی دارند.
به طور مثال رفع حصر می‌تواند کمک بسیار شایانی به انسجام و وحدت ما داشته باشد. این امر نشان می‌دهد که ما فقط یک دیدگاه را نمی‌خواهیم بلکه معتقد هستیم باید همه دیدگاه‌ها اظهار نظر کنند.
گفت‌وگوی ملی که سید محمد خاتمی مطرح کرد، در انسجام و به وحدت رسیدن چه تاثیری می‌تواند داشته باشد؟
یکی از مهمترین نماد‌هایی که می‌تواند به همدلی، وحدت و انسجام بینجامد آشتی ملی است که آقای خاتمی مطرح کرد. آشتی ملی بدان معنا نیست که ملت با یکدیگر قهر هستند، خیر اصلا چنین نیست بلکه هدفش این است که دل‌ها به یکدیگر نزدیکتر شوند.
با گفتگو و آشتی ملی رویکرد‌ها نزدیکتر می‌شود و بستر برای گفتگو، آزادی بیان و آزادی پس از بیان فراهم‌تر می‌شود. معتقدم در کنار اینکه باید یک اراده قوی وجود داشته باشد، قوه قضائیه نقش بسیار مهمی را می‌تواند در این بین برعهده بگیرد.
یعنی برای برقراری یک گفت‌وگوی ملی ما نیاز به اراده حاکمیتی داریم؟
بله
به قوه قضائیه اشاره کردید با روی کار آمدن آقای رئیسی چقدر فکر می‌کنید که برخی از مسیر‌ها هموار شود و گفت‌وگوی ملی شکل بگیرد؟
آقای رئیسی از روزی که بر مسند دستگاه قضا نشسته مواضع خوبی گرفته است و امیدوارم تصمیمات ایشان متناسب با نیاز‌های کشور و مقتضیات باشد.
نسبت به مجلس دهم یک رویکرد انتقادی وجود دارد، گفته می‌شود این مجلس به جای اینکه دغدغه معیشت و مشکلات مردم را داشته باشد، دل مشغولی‌های دیگری دارد، آیا به واقع چنین است؟
اگر بخواهیم یک نگاه سیستمی از بالا داشته باشیم، مجلس شورای اسلامی هم یکی از اجزای همین سیستم کلان جمهوری اسلامی ایران است و ما نمی‌توانیم به طور مجرد عملکردش را ارزیابی کنیم.
شما اگر نگاهی به فرآیند انتخاب کاندیدا‌ها داشته باشید، آنان از فیلتر سنگین شورای نگهبان عبور می‌کنند که همین امر در عملکرد، کیفیت کار، شهامت و چگونگی بیان اظهارنظرشان تاثیر می‌گذارد تا آنطور که باید نتوانند زبان گویای مردم‌شان باشند که البته باید خاطرنشان کرد اینگونه رفتار کردن بسیار طبیعی است، زیرا نماینده‌ای که دغدغه اصلی‌اش تایید و یا رد صلاحیتش باشد، در اولویت‌بندی دچار مشکل می‌شود.
در اصل‌های ۸۴ و ۸۶ قانون اساسی داریم ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺠﻠﺲ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻡ ﺍﻳﻔﺎی ﻭﻇﺎﻳﻒ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔی ﺩﺭ ﺍﻇﻬﺎﺭﻧﻈﺮ ﻭ. ﺭﺍی ﺧﻮﺩ ﻛﺎﻣﻼً ﺁﺯﺍﺩﻧﺪ ﻭ. ﻧﻤیﺗﻮﺍﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﻧﻈﺮﺍتی ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻳﺎ ﺁﺭﺍیی ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻡ ﺍﻳﻔﺎی ﻭﻇﺎﻳﻒ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔی ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ، ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻳﺎ ﺗﻮﻗﻴﻒ ﻛﺮﺩ. اما مشاهده می‌کنیم بعد از نطق یک نماینده، شعبه‌ای از دادسرا علیه وی اعلام جرم می‌کند که طبق قانون این کار درست نیست. البته شاید برای ایجاد رعب و وحشت در دیگران نمایندگان دست به این کار‌ها می‌زنند که کاملا مشخص است چنین رفتاری بر عمکلردشان تاثیر می‌گذارد.
بازهم شما را به فرموده امام (ره) ارجاع می‌دهم، ایشان می‌گوید مجلس عصاره و فضائل ملت است و در رأس امور قرار دارد، اما اگر واقع‌بینانه نگاه کنیم، خانه ملت نه تنها در سطح یک تصمیم‌گیری‌ها قرار ندارد بلکه در اواخر سطح دو جایگاهی دارد که همین امر در بازتاب رفتار و عملکرد مجلس و نمایندگان تاثیرگذار است و باعث می‌شود آنطور که باید و شاید نتوانند دغدغه‌های مردم را پاسخ گویند.
بگذارید مثالی برای شما بزنم، مجلس بعد از گذشت فراز و نشیب‌های زیادی با نظر مقام معظم رهبری برجام را تصویب می‌کند، اما از سوی دیگر بخشی از تندور‌ها دست به تخریب اقدامات صورت گرفته می‌زنند و حتی در صحن علنی مجلس برجام را آتش می‌زنند؛ نتیجه این کار‌ها چه شد؟ باعث شد آن طور که باید ما نتوانیم از نتایج و ثمره تلاش‌هایمان بهره ببریم و عملاً نتوانستیم قرارداد‌های خوب ببندیم و سرمایه‌گذاران را تشویق به سرمایه‌گذاری در ایران کنیم.
نکته بعدی اینکه طبیعی است تمام طرفین می‌خواهند سود ببرند، مشاهده هم کردید اوایل بسیاری از کمپانی‌ها به ایران آمدند، اما هنگامی که متوجه شدند سهمی در کار نیست، عکس‌العمل نشان دادند و رفتند. دقت داشته باشید اینجا بحث منافع آمریکا مطرح نیست بحث منافع ملت خودمان مطرح است. باید به منافع طرف رو به رو هم نگاه کنیم تا ثمراتی را به دست بیاوریم.
مثال دیگری می‌زنم؛ امروز با این رفتار‌ها در تنگنای اقتصادی قرار گرفتیم و در حال حاضر هم تحریم‌های نفتی را علیه ما اعمال کردند که با محدودیت درآمد‌ها رو به رو می‌شویم. یکی از مهمترین عملکرد‌های مجلس تصویب بودجه سالیانه است که عملا با یک مانع بسیار بزرگ دست به گریبان شده و نمی‌تواند آن تاثیرپذیری که از زندگی مردم دارد را نشان دهد.
شرایط تاحدودی قابل پیش‌بینی بود آیا مجلس باتوجه به وضعیت، به بودجه بدون فروش نفت هم فکر کرده بود؟
آن چه که در عمل مشاهده کردیم، خیر
اما نمایندگان صحبت از دو لایحه بودجه می‌کردند اولی با درآمد حاصل از فروش نفت و دومی بدون فروش نفت...
آن دو بودجه‌ای که مطرح شد در واقع سناریو‌یی برای میزان فروش نفت بود، یکی بودجه با میزان فروش نفت بالا و دیگری بودجه با فروش نفت کمتر، اما تصمیم‌گیری جای دیگری شد.
سال اول مجلس دهم برنامه ششم آمد آنجا متوسط درآمد سالانه را ۸ درصد در نظر گرفته بودند. در مجلس گفتیم ۸ درصد را با چه حساب و کتابی رقم زدید، مسئولان سازمان برنامه و بودجه آمدند و جوابی برای این پرسش ما نداشتند، بنابراین سراغ مجمع تشخیص مصلحت نظام رفتیم آن جا به ما گفتند کارگروه اقتصادی مقام‌های ارشد باید نظر دهند، از این افراد دعوت به عمل آوردیم در جلسه گفتند دستور مقام‌های ارشد نظام است، گفتند که باید بلند پروازانه عمل کنید.
آن روز گفتیم که این رشد سالیانه که مد نظر است بسیار با واقعیت فاصله دارد. همان زمان هم برای کسانی که عدد و رقم سرشان می‌شد و فهمی از اقتصاد و بودجه داشتند، اظهرمن الشمس بود که نمی‌شود. درست است که اینجا مجلس رأی داده، اما تصمیم نگرفته است بلکه یکسری مسائل دیگری مطرح است.
بله این رفتار‌ها به پای مجلس نوشته می‌شود، اما تصمیم‌گیری‌ها جای دیگری صورت می‌گیرد؛ بنابراین بایستی مجموعه عوامل را در نظر گرفت تا بتوانیم ارزیابی واقع‌بینانه داشته باشیم.
نقد دیگری که به عملکرد مجلس وارد است این است که چرا نمایندگان امسال که سال منتهی به انتخابات است یادشان افتاده برخی از لوایح و طرح‌هایی که می‌شد پیش‌تر دنبال کرد مورد بررسی قرار می‌دهند، آیا این به خاطر آن است که رأی دوباره حوزه انتخابیه خود را به دست بیاورند، آیا نمایندگان نمی‌توانستد این بررسی‌ها را زودتر انجام دهند؟
مردم حق دارند،، زیرا مستقیما به نمایندگان و رئیس‌جمهور رأی می‌دهند. دسترسی‌شان به نمایندگان آسان‌تر از بقیه دولتمردان است. من جواب قانع‌کننده‌ای برایشان ندارم و اگر بخواهم واقعی جواب‌شان را بدهم همان است که گفتم. معتقدم مردم آگاه هستند و می‌دانند چه خبر است.
به دستور رئیس مجلس هیأت رئیسه مامور شد جلساتی را با ۵ نفر از اعضای فراکسیون‌های مستقل، ولایی و امید با موضوع مسائل اقتصادی برگزار کند، جالب این است که ۵ اولویت اولی که از سوی اعضای این جلسات بیرون آمد، اجتناب از تنش و تسریع در برقراری روابط بین‌الملل بود. این نشان می‌دهد همین مجلس با تمامی انتقاداتی که به آن وارد می‌کنند مکنونات قلبی مردم را دارد منتها اختیارش با ما نیست.
این معضلات و مشکلات چگونه حل می‌شود؟
اگر بخواهیم امید به تسریع در رفع این معضلات و مشکلات داشته باشیم، باید روابط خارجی خود را بهبود بخشیم.
بله ترامپ به ما زور می‌گوید و قلدری می‌کند، اما اصلا عاقلانه نیست که هزینه تنبیه ترامپ را ایران دهد. ما می‌خواهیم خودمان را میدان تنبیه این فرد کنیم، چنین کاری اصلا به نفع نیست و اینجا تدبیر و دوراندیشی لازم است.
دولت چه نقشی می‌تواند در این میان داشته باشد، در حال حاضر می‌توانیم بگویم دولت روحانی مقصر این شرایط است؟ یا یکسری اتفاقات پشت پرده رخ داده است که ما به اینجا رسیده‌ایم.
علیرغم تمامی انتقاداتی که به عملکرد و عهد شکنی‌های آقای روحانی داریم با تاکید آقای خاتمی خودمان را موظف به حمایت و دفاع از دولت وی می‌دانیم.
بله درست است در برخی موارد عملکرد دولت قابل دفاع نیست، به هر حال روحانی وعده‌هایی را داده، اما عملی نکرده است باید صادقانه با مردم صحبت کند و بگوید گیر کار کجاست؟ چه موانعی بر سر راه دارد.
نمی‌خواهد یا نمی‌تواند؟
من سختم است بیشتر در این زمینه بخواهم صحبت کنم
رفتار آقای روحانی چقدر کار را برای اصلاح‌طلبان که حامی هستند در انتخابات مجلس سخت می‌کند؟
قطعا رفتار وی بسیار تاثیرگذار است.
یعنی می‌توانیم بگویم سبد رأی آن‌ها با مشکل رو به رو می‌شود؟
نمی‌توان قضاوت کرد، زیرا تجربه انتخابات در کشور ما نشان داده است در دقیقه ۹۰ بسیاری از چیز‌ها عوض می‌شود.
واقعیتی که نمی‌توان کتمان کرد این است که اصلاح‌طلبان نارضایتی‌شان از روحانی و عملکرد مجلس دهم بسیار زیاد است، اما باید منصفانه و واقع‌بینانه وجود چنین شرایطی را تحلیل کنیم. همه می‌دانند عوامل مختلفی در این امور نقش دارد.
صدا و تصویر آقای روحانی موجود است ایشان چقدر وعده رفع حصر دادند؟ به مردم گزارش دهد اگر واقعا اراده این کار را ندارد. او رئیس شورای عالی امنیت ملی است. تمامی مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی گفتند شورای عالی امنیت ملی تصمیم‌گیری می‌کند و امروز برای ما مشخص نیست که ایشان در مقام رئیس شورای عالی امنیت ملی چه اراده‌ای برای عمل به وعده‌اش کرده است، قطعا این سکوت کردن سرخوردگی می‌آورد.
به اصلاح‌طلبان و عملکردشان اشاره کردید امروز شاهد هستیم هم جریانی در خارج از کشور جریان اصلاحات را مورد هجمه قرار می‌دهد و هم تندور‌های داخلی این کار را انجام می‌دهند چرا این گونه با جریان اصلاحات برخورد می‌شود؟
حفظ کلیت نظام جمهوری اسلامی عرق ملی ما است و اینکه همه باید در این مسیر تلاش کنیم یک امر عقلانی است. به طور مثال در قضیه تروریست خواندن سپاه پاسداران از سوی ترامپ، علیرغم همه انتقاداتی که شاید به سپاه وارد باشد، اما همه پشت این نهاد که همزاد جمهوری اسلامی است، ایستادند.
یکپارچگی برای ما اهمیت دارد. هر فرد ایرانی که دل در گرو ایرانی آباد و یکپارچه دارد قطعا خودش را موظف به صیانت از این آب و خاک می‌داند.
اگر عقلانی نگاه کنیم مردم در برابر فشار‌ها ایستادگی می‌کنند و در این چهل سال مردم نشان داده‌اند که از کلیت نظام دفاع می‌کنند.
- 18
- 7
