پذیرفتن «حق اعتراض مدنی» از سوی مسئولین، علاوه بر تصریح در قانون اساسی، همواره مورد تقاضای بسیاری از کارشناسان، جامعه شناسان و فعالین سیاسی هم بوده است.
به ویژه پس از بروز اعتراضات مردم در خوزستان، بحث استفاده از این حق قانونی شهروندان مورد توجه بیشتری قرار گرفته است.
در همین رابطه، یک فعال سیاسی اصلاح طلب معتقد است که هنوز در پذیرفتن حق اعتراض مشکل داریم و این حق پذیرفته نشده است. این روزها اعتراضات مردم خوزستان و پیشتر نیز بحث اعتراض به افزایش نرخ بنزین در کشور رخ داده است. هربار هم جریاناتی در کشور بلافاصله این اعتراضات را به منافقین و سلطنت طلبان و براندازان نسبت داده اند و صورت مساله را پاک کرده اند.
محمود میرلوحی در گفت و گو با جماران درباره حق قانونی راهپیمایی مدنی در کشور گفت: وقتی قانون اساسی ما تصویب شد، ساختار ارتباطی امروز و فضای مجازی نبود. در آن مقطع، دانشگاه پاریس مطرح بود که اعتراضات بیشتر در آنجا مطرح بود. یکی دیگر از نمادهای به رسمیت شناخته شدن مخالفت ها و اعتراضات مدنی، هاید پارک لندن بود. در هندوستان هم ایندیا گیت یا همان دروازه هند، جایی برای اعتراض بود. بنایی که در مقابل ساختمان های دولتی هندوستان قرار دارد.
وی افزود: اما امروز با عوض شدن دنیا، مهم این است که اعتراضات به رسمیت شناخته شود. در قانون اساسی ما نیز گفته شده کسانی که می خواهند اعتراض کنند اگر اعتراض آنها مخل به اسلام و حمل سلاح نباشد، مجازند. متاسفانه این نگاه قانون اساسی در دهه اول انقلاب به دلیل شرایط جنگی نادیده گرفته شد. بعد از جنگ نیز مسئولین انگار این موضوع را به مثابه یک قاعده پذیرفته اند که اعتراض را برنتابند.
هنوز در پذیرفتن حق اعتراض مشکل داریم
این فعال سیاسی اصلاح طلب گفت: مسئولین هر گونه اعتراض را اعم از اعتراض احزاب، اصناف و ... را برنمی تابند. متاسفانه تا همین دو سال گذشته، اجازه نمی دادند که کارگران حتی به مناسبت روز کارگر دست به اعتراض بزنند. در صورتی که اعتراض در این روز در همه جای دنیا امری مرسوم است. ضمن اینکه جمهوری اسلامی به شدت معتقد است که کارگران حق دارند و برای این قشر احترام قائل است.
میرلوحی ادامه داد: باید گفت که هنوز در پذیرفتن حق اعتراض مشکل داریم و این حق پذیرفته نشده است. این روزها اعتراضات مردم خوزستان و پیشتر نیز بحث اعتراض به افزایش نرخ بنزین در کشور رخ داده است. هربار هم جریاناتی در کشور بلافاصله این اعتراضات را به منافقین و سلطنت طلبان و براندازان نسبت داده اند و صورت مساله را پاک کرده اند و به نظرشان هم مساله تمام شده است. در حالی که یکجا باید تکلیف خود را با قانون اساسی و حقوق اساسی مردم، جامعه و معترضین روشن کنیم و از این وضعیت بلاتکلیف رها شویم.
«اعتراض» حق شهروندی مردم ما است
او بیان کرد: در آبان ۹۸ اتفاق مهمی افتاد که مقام معظم رهبری، کشته شدگان در آن اعتراضات را شهید خواندند و ساختار دولتی قرار شد که به وضعیت خانواده های آنها رسیدگی کنند. امروز نیز مردم خوزستان در زمره کسانی هستند که پیش قدم دفاع از تمامیت ارضی کشور و مدافعین مرزهای ما در دوران جنگ بوده اند. همان ها در این ایام مشکلاتی نظیر کمبود آب و برق و اشتغال دارند و مطالباتی انباشته شده مردم این استان طی سالیان متمادی گریبان مسئولین را گرفته است. وضعیت در اصفهان و یزد نیز چندان چنگی به دل نمی زند و مردم این شهرها نیز اعتراض دارند.
این فعال سیاسی اصلاح طلب در ادامه گفت: به نظر می رسد که مسئولین باید تکلیف این موضوع را روشن کنند که اعتراض حق شهروندی مردم ما است و قانون اساسی کشور نیز این حق را به رسمیت شناخته است. مردم می توانند به هر روش مسالمت آمیزی که می توانند صدای خود را به گوش مسئولین کشور برسانند. گاهی از طریق اعتراض خیابانی، گاهی از طریق بیانیه یک جریان سیاسی و یا از طریق فضای مجازی. از هر روشی که مردم بتوانند مخالفت خود را با تصمیمات و اقدامات و روندها و اشکالاتی که وجود دارند به گوش تصمیم گیران برسانند، باید استفاده کرد و این مساله مورد تایید قانون اساسی است.
اهمیت نقش احزاب در پیگیری مطالبات مردم
او با اشاره به نقش احزاب در پیگیری مطالبات مردم گفت: احزاب در دنیا ساختارهای فعالی در عرصه داشته و امکانات کارشناسی را هم در اختیار دارند و می توانند مسائل و قضایا را بررسی کارشناسانه کنند. همچنین می توانند مسائل را از طریق کارشناسان و مجریان ذی ربط، اعضای پارلمان و دستگاه قضا و سایر افراد و نهادهای موثر دنبال کنند. آنها تنها پس از آنکه اطلاعاتی دقیق از مساله بدست آوردند و به این نتیجه رسیدند که اعتراض مردم به جاست، از حق مردم دفاع می کنند. لذا این وظیفه احزاب بوده و در دنیا مرسوم است.
میرلوحی افزود: در کشورهای توسعه یافته پیش از هر اعتراضی، احزاب پیش قدم می شوند و اگر بتوانند موضوعی را با مذاکره حل کنند دیگر اعتراضی شکل نمی گیرد. ممکن است درجایی تقاضای افزایش حقوقی مطرح باشد و در جای دیگر موضوع اصلی، استیفای حقی باشد. در برخی مواقع هم می بینیم که احزاب تلاش می کنند مصوبه ای را لغو و یا حتی در تصویبش تسریع کنند. به عنوان مثال، امروز که طرح صیانت از سوی نمایندگان مجلس مطرح شده است، اگر احزاب بتوانند با مجلس مذاکره و آن را منتفی کنند، چه بسا نیازی به استفاده از حق اعتراض به شیوه دیگری نباشد.
مقامات ما به شدت نازک نارنجی هستند
وی ادامه داد: احزاب می توانند چنانچه مذاکره پاسخ نداد، برای اینکه افکار عمومی را از عوارض یک طرح یا مسائل دیگر مطلع کنند از شیوه های دیگری برای اعتراض استفاده کنند که در دنیا هم متداول است. متاسفانه مقامات ما به شدت نازک نارنجی هستند. ما در روایات داریم که پیامبر اکرم(ص) در مسجد اعلام می کند هر کس از من طلب یا اشکالی دارد یا در حقش اجحافی صورت گرفته بگوید تا همین جا به آن رسیدگی کنم. همانجا یک نفر می گوید روزی که شما وارد مدینه شدید، باعث آسیب به من شد. معروف است که آن فرد به پیامبر می گوید شما باید همین جا پیراهن خود را دربیاورید تا مشابه همان آسیبی که به من زده شده را به شما بزنم. پیامبر این کار را انجام می دهد و آن فرد از اقدام خود پشیمان می شود.
میرلوحی با بیان اینکه در سیره امیرالمومنین(ع) نیز از این روایات زیاد است، گفت: مسئولان ما بسیار حساس هستند. تا کسی کلمه ای حرف می زند فوری او را به براندازان نسبت می دهند. ببینید در همین اعتراضات خوزستان چه حرف هایی زده شد؟! در این طرح صیانت نیز همین شیوه را در پیش گرفته اند. تا کسی انتقاد می کند می گویند از منافقین آلبانی دستور گرفته است.
حالا که تمام قوا هم صدا شده اند، خدا به خیر بگذراند
او اظهار کرد: متاسفانه بخش هایی در قدرت وجود دارند که دانسته یا نادانسته سعی می کنند تا حرفی زده می شود در صف های مردم رخنه کنند. به نظر نمی رسد که هنوز آمادگی پذیرش «حق اعتراض مردم» در این طیف وجود داشته باشد. با اینکه مکرر هم گفته شده است. برای نمونه، دیدیم که در حوادث دی ماه ۹۶، رهبری گفتند صدای اعتراضات را همه بشنوند و خطاب شان همه بود. ولی دیدیم که همه دستگاه ها بعد از آن گفتند تنها «دولت» خطاب اعتراض مردم بوده است. هیچکدام از دستگاه ها نیز حاضر نشدند تغییری در روش خود انجام دهند. هنوز هم همین طور است.
وی در پایان گفت: حالا که تمام قوا هم صدا شده اند، خدا به خیر بگذراند. چرا که ممکن است همین که روزنامه نگاری، دبیرکل حزبی یا منتقدی حرفی بزند همه قوا به علاوه سپاه و اطلاعات و صداوسیما بگویند این حلقوم صهیونیست ها و بی بی سی است. همچنان که در گذشته نیز گفته اند. یادمان نمی رود که به مرحوم شجریان چه القابی دادند.
- 10
- 2
