دومينوي گسست پيکره سياسي اصول‌گرايان در ايران يکي‌يکي مي‌افتد. پس از اينکه محمد‌باقر قاليباف از نواصول‌گرايي صحبت به ميان آورد و چاره را «جز تکيه بر جوانان در انجامِ کارهاي بزرگ و ماندگار» نديد و با ذکر اينکه «پايان انتخابات به معناي ناديده‌گرفتن خطاهاي دوستان جبهه انقلاب نيست»، خواستار انقلاب رنسانسي شد، سعيد جليلي نيز به صحنه آمد. او بعد از انتقادات مصطفي ميرسليم با اعلام اينکه «مسئوليت ما فقط منحصر به زمان انتخابات نيست»، خواستار حضور نيروهاي انقلابي در کوچه و خيابان شد تا ارتباط‌‌گيري «چهره به چهره» با مردم را رها نکنند.
به نظر مي‌رسد در دوران پس از انتخابات نامزدها و ليدرهاي جريان اصول‌گرا مي‌خواهند از سايه فشار شکست انتخابات‌هاي اخير بيرون بيايند و علاوه بر فشارها و انتقادها به جناح پيروز انتخابات، به دنبال مقصر در جناح خود نيز مي‌گردند. مصطفي ميرسليم از اعضاي حزب اصول‌گراي مؤتلفه از اختلاف عقيده عميق ميان جريان فکري خود و قاليباف سخن گفته است. تأملي بر اظهارنظرهاي چهره‌هاي اصول‌گرا نشان مي‌دهد که آنها از فقدان لیدر کاريزماتيک رنج مي‌برند. چهره‌هاي سياسي اين جناح با ارائه نظريه، بيانيه و افشاگري، سعي بر ارائه چهره‌اي تأثيرگذار از خود دارند تا بتوانند با جلب‌نظر افکار عمومي به سمت رهبري و ليدري اين جناح حرکت کنند.
از ايده‌هايي که اين جريان براي بازسازي خود و باقي‌ماندن در جريانات سياسي کشور مطرح کرد، مي‌توان به طرح «دولت در سايه» اشاره کرد که سعيد جليلي مبلغ آن بود. او در اظهارنظري در اين‌باره گفت: «گاهي اوقات مسائل مهمي وجود دارد که اصلا مورد توجه قرار نمي‌گيرد و يکي از وظايف «دولت سايه» اين است که اين اولويت‌ها را شناسايي کند و با يادآوري و طرح آنها، اولويت‌هاي درست و فراموش‌شده را به افکار عمومي نشان دهد.»
بايد ديد پس از اينکه جناح اصول‌گرا انتخابات را با اختلافي هشت ميليوني به جناح اصلاح‌طلبان باخته است، با چه سياست‌گذاري و مکانيسمي مي‌خواهند به توده مردم نزديک شده و پس از شکست‌هاي تلخ پياپي، پيروزي را هم تجربه کنند. آيا اظهارات روز گذشته جليلي و همان‌طور ميرسليم و قاليباف مي‌تواند مسير گم‌شده اصول‌گرايي را به جامعه بازشناساند؟
محمدتقي رهبر، از فعالان سياسي اصول‌گرا با انتقاد از وضعيت پيش‌آمده و اظهارنظر برخي از چهره‌هاي اصول‌گرا در واکنش به اينکه چرا تفاسير و تعريف‌هاي جديدي از اصول‌گرايي ارائه مي‌شود، گفت: «اصول‌گرايي تعريف مشخصي دارد؛ نواصول‌گرايي ديگر چيست؟ اصل‌هايي که در نظام و انقلاب داريم، مشخص است و اصولي که مردم را به صحنه کشاند سبب انقلاب و پيروزي شد. رهبري نظام امروز پيگير همان اصول هستند.» او در ادامه گفت: «اصول‌گرايي مبتني‌بر حاکميت اسلام و جمهوري‌اسلامي است. همان‌طور که امام(ره) گفتند: جمهوري‌اسلامي، نه يک کلمه کم نه يک کلمه زياد.» او با بيان اينکه امام(ره) تفاسير مختلف از انقلاب را نمي‌پذيرفت، اظهار داشت:
«بعضي تفاسيري مختلف از انقلاب مي‌دادند اما امام(ره) نمي‌پذيرفت و روي جمهوري‌اسلامي تأکيد داشتند.» رهبر با اشاره به اينکه يکي ديگر از مباني اصول‌گرايي ولايت فقيه است که در قانون اساسي هم ذکر شده است، گفت: «از اصول ديگري که قانون اساسي آورده، تأکيد روي ملت و رأي مردم است. امروز ما بايد از اين اصول حمايت کنيم.» رهبر با اعلام اينکه مباني اصول‌گرايي تعريف شده است و نيازي نيست که کسي مجددا تعريف جديدي ارائه دهد،
گفت: «اصول‌گرايي امروز در مواضع ولايت فقيه تبلور دارد. ملت هم پشتيبان اين مواضع است. حکومت، مجلس، دولت و ساير دستگاه‌هاي اجرايي نيز بايد بر‌اساس اين اصول که در قانون اساسي مشخص شده است، حرکت کنند. همه بايد به اين مباني التزام داشته باشند. اصول‌گرايي براي ما يک اصطلاح است اما وقتي از اصول‌گرايي واقعي صحبت مي‌کنيم، مواضعش مشخص است و نيازي به تفسير و تعريف جديد ندارد زيرا در اسلام و انقلاب ما تعريف شده است.»
اين سياستمدار اصول‌گرا با بيان اينکه نواصول‌گرايي مثل نئومارکسيسيم است، گفت: «اصول ما تعريف شده است. ما بايد مواظب باشيم اصول را از دست ندهيم. خط امام(ره) و ولي‌‌فقيه، قانون اساسي اصول را تعريف کرده است. امروز ما به نواصول‌گرايي يا تعريف جديد نياز نداريم.» او با بيان اينکه من به شدت با تعاريف و انشعابات جديد مخالفم زيرا باعث تفرقه مي‌شود، گفت: «من صريحا اعلام مي‌کنم مطرح‌کردن طرح جديدي در اصول‌گرايي باعث چند‌قطبي در کشور مي‌شود.
ما امروز نياز داريم روي مشکلات کشور تمرکز کنيم.» رهبر با اشاره به مشکلاتي که امروز در کشور وجود دارد، گفت: «اولويت ما ارائه تعاريف و تفسيرهاي جديد نيست بلکه رسيدگي به درد و مشکلات جامعه بايد مسئله ما باشد؛ فقر، بيکاري، رکود. چرا مردم کشور ما با همه فداکاري‌ها و ازخودگذشتگي‌هايي که داشته است، بايد با اين دست مسائل درگير باشد؟» او با مهم برشمردن اعتماد و اعتقاد مردم به جمهوري اسلامي، تصريح کرد: «رفتارهاي غلط ما باعث ازبين‌رفتن اعتقاد و اعتماد جامعه مي‌شود.
رفتارهاي ما نبايد جوانان را از انقلاب نااميد کند. ما امروز بيشتر از تفرقه به وحدت، انسجام و خدمت نياز داريم. رشد و اعتلاي کشور بايد اولويت تمام گروه‌هاي سياسي باشد. من با اصطلاحات جديد مخالفم. امروز ما بايد به دين، نظام و کشور خدمت کنيم. نبايد به گونه‌اي رفتار کنيم که دشمن سوءاستفاده کند. ما بايد بيدار باشيم و از تجربه تاريخ و اختلافات گذشته استفاده کنيم.» محمدتقي رهبر، همچنين در واکنش به اظهارنظر سعيد جليلي که گفته بود «مسئوليت ما فقط منحصر به زمان نيست»، گفت: «ما امروز تلخ يا شيرين از فضاي انتخابات عبور کرديم.
بايد ببينيم مردم چه خواسته‌هايي از ما دارند. مردم با همه مشکلات و اختلافاتي که بين دو جناح ديدند و با وجود مشکلات و مسائلي که وجود دارد، فداکارانه و پرشور پاي صنوق‌هاي رأي حاضر شدند و ۴۲ ميليون نفر در انتخابات شرکت کردند. اين بينش و بصيرت مردم قابل‌ستايش است. ما بايد از مردم ياد بگيريم. مردم مي‌توانند الگوي ما باشند. من هميشه به خودم و مسئولان مي‌گويم از مردم ياد بگيريم که چگونه در روزي که بايد در صحنه باشند و درست عمل کنند، مي‌آيند و با حضور ميليوني در انتخابات، دشمن را نااميد مي‌کنند. بالاخره گروهي هم که در انتخابات شکست خوردند، رأي بالايي آوردند و اين جماعت عنوان جمنا گرفت و با برگزاري سخنراني و تجمع و گفت‌وگوهايي روي افکار عمومي تأثير گذاشتند.
اگر جمنا صرفا حرکتي در جهت پيگيري اهداف نظام و انقلاب باشد، حرکت خوبي است. حرکت مردمي اگر بدون منازعه و مخاصمه ادامه پيدا کند، مي‌تواند چاره‌ساز باشد.» وي اضافه کرد: «استمرار يک حرکت سياسي وقتي سالم باشد، تأثيرگذار خواهد بود. بالاخره جمنا در سطح سياسي کشور يک حضور فعال داشت و با اينکه سابقه تبليغاتي کمي داشت، ۱۶ ميليون هم رأي آورد. منظور آقايان شايد اين باشد که ما همچنان با تکيه بر اصول انقلاب و احترام به مردم حرکت مي‌کنيم و اين جريان جديدي نيست، همان جريان اصول‌گرايي است که فعاليتش را متناسب با نياز زمانه ادامه مي‌دهد.» به عقيده رهبر تشکيل جمنا انشعاب و دوقطبي‌سازي نيست: «حرکتي که به نام جمنا به وجود آمد، جرياني بود که مردم را هم به صحنه آورد و رأي هم آورد! اگر منظور آقايان اين باشد که با مردم مرتبط بوده و حامي نظام باشند، قابل‌قبول است.»
وي در پاسخ به اين سؤال که آيا مطرح‌شدن موضوع نيروهاي انقلاب توسط جريان اصول‌گرايي به معني ضدانقلاب بودن باقي جريان‌ها و مردم است؛ اظهار کرد: «نيروهاي انقلاب فقط شامل يک جريان نيست. نيروي انقلاب در کشور شامل ۸۰ ميليون مردمي است که همه پشتيبان انقلاب هستند. اين مردم خارج از مرزها و در کشورهاي ديگر هم شهيد مي‌دهند و فداکاري مي‌کنند. نيروهاي انقلاب شامل توده ملتي مي‌شوند که پشتيبان نظام هستند. ما نبايد در منازعات سياسي به صورت هم چنگال بيندازيم. نبايد مردم را مأيوس کنيم؛ مردم بايد از ما همدلي، صبوري و خدمت ببيند. در کشمکش‌هاي سياسي مردم را سردرگم نکنيم.» او تأکيد کرد: «رسانه‌ها و مطبوعات ما هم بايد در راستاي خدمت به ملت دين و کشور و زير پرچم ولايت و مأيوس‌کردن دشمن حرکت کنند و متفاوت‌بودن سليقه‌ها امري عادي است.
حسين طادي
- 15
- 6
