نقش آفرینی سید ابراهیم رئیسی در انتخابات مجلس

با عبور از انتخابات ۹۶ یکی از مسائلی که همواره از فعالان سیاسی به ویژه اصولگرایان مطرح می‌شد، آینده سیاسی ابراهیم رئیسی رقیب اصلی حسن روحانی بود، تا به امروز نیز گمانه‌زمانی‌های بسیاری در این خصوص صورت گرفت تا اینکه سید محمد حسینی وزیر ارشاد دولت احمدی‌نژاد در رابطه با حضور وی در انتخابات مجلس و همراهی جمنا صحبت‌هایی داشت. این اظهارنظر شاید بخشی از دغدغه‌ها در خصوص حوزه فعالیت وی را پاسخ داده باشد اما با توجه به سابقه این همکاری، ابهاماتی در خصوص کیفیت آن و عواقبی که برای طرفین ماجرا خواهد داشت، به دنبال دارد. 

انتخابات ریاست جمهوری ۹۶ با پیروزی حسن روحانی پایان یافت، با این وجود پس از این کارزار انتخاباتی همواره آینده سیاسی رقیب اصلی وی، سید ابراهیم رئیسی برای بسیاری مسئله‌ای جالب توجه بود و اصولگرایان هم با توجه به آرای بالای این چهره سیاسی در انتخابات و حمایت گسترده‌ای که از سوی مقامات بالا داشت، همواره به دنبال جایگاه مناسبی بودند که از رئیسی استفاده کنند. البته این تنها یک طرف ماجرا است، رئیسی از همان ابتدای نامزدی در انتخابات ۹۶ هم با انتقادات بسیاری مواجه بود.

ناتوان در هضم شکست

در همان ابتدای امر مهم‌ترین انتقادی که در خصوص نامزدی وی در انتخابات ریاست جمهوری مطرح می‌شد نداشتن تجربه و سابقه در حوزه مدیریتی و اجرایی بود که این امر در مناظره‌ها به شکل مشهودی قابل درک بود. در کنار این مسئله، حاشیه‌های وی در خصوص همکاری با سایر احزاب نیز تردید برانگیز است.

رئیسی در ابتدا با دعوت جمنا حاضر به شرکت در انتخابات ریاست جمهوری شد اما در ادامه خود را کاندیدای مستقل عنوان کرد و با حزب پایداری ارتباط نزدیک تری بر قرار کرد، این اتفاق پیامدهای را در پی داشت. اوضاع به گونه ای تدام یافت که اعضای جمنا محمد باقر قالیباف را به عنوان نامزد مورد تایید خود معرفی کردند. در پایان هم قالیباف به سود رئیسی از ماجرای انتخابات کناره‌گیری کرد تا آرای اصولگرایان در مقابل روحانی ریزش نداشته باشد اما در میان اصولگرایان اختلاف بسیاری در این زمینه ایجاد شد که تا به امروز همچنان ادامه دارد.

شاید ابراهیم رئیسی توانست آرای زیادی را جمع کند اما تاثیری در نتیجه نداشت و در نهایت این فرد در مقابل روحانی شکست خورد، حال دیگر تفاوتی ندارد که با چند میلیون حامی این اتفاق افتاده باشد اما هضم این مسئله برای رئیسی زمان برد.

بازگشت رئیسی

چندی پیش سید محمد حسینی وزیر اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت تولیت آستان قدس برای انتخابات مجلس را تایید کرد و گفت: «احتمالش ضعیف است که رئیسی برای انتخابات مجلس راهش را از جمنا جدا کند، رئیسی حتما با گروه‌های ارزشی برای انتخابات مجلس هماهنگ می‌شود.»

این چند جمله کوتاه منجر به این می‌شود که احتمال‌های مختلفی در خصوص آینده سیاسی ابراهیم رئیسی و سرنوشت جریان سیاسی اصولگرا پیش روی ما قرار گیرد. از سوی دیگر، در این میان ارتباط نزدیک رئیسی با جبهه پایداری است که به این ماجرا هم گره خورده و آنچه نباید از یاد برد، اقدامی است که اعضای پایداری در میانه انتخابات مجلس نهم صورت دادند. این افراد در ابتدا پذیرفتند که با سایر اصولگرایان یک لیست برای انتخابات ارائه کنند اما زمانی که آن به زیان خود دیدند، لیستی جدا مهیا کردند، این اتفاق در همان زمان هم اختلافات زیادی را برای اصولگرایان به دنبال داشت.

بطوری که گویا همچنان این اختلافات پابرجا هستند و تک روی‌های صورت گرفته در جمنا و ادامه دارد. بطوری که حمیدرضا ترقی عضو حزب موتلفه اسلامی در گفت‌وگو با «ابتکار» عنوان کرد که هنوز هیچ اطلاع رسانی در خصوص فعالیت انتخاباتی جمنا به موتلفه نرسیده است و هر صحبتی هم شنیده می‌شود در میان خودشان مطرح شده است. البته شاید در آینده ما را هم در جریان تصمیم‌گیری‌ها قرار دهند.

با این اوصاف، انتشار این خبر ، چندین سوال را در پی دارد؛ آیا حضور رئیسی در جمنا تاثیر ثبتی در حوزه انتخابات مجلس خواهد داشت؟ آیا این فرد و جبهه پایداری مجددا شکاف و اختلافی در میان اصولگرایان ایجاد خواهند کرد؟ در کنار تمام این‌ها، سرمایه‌گذاری روی فردی که یک بار شکست خورده است تا چه حد به سود اصولگرایان خواهد بود؟ غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی فعال سیاسی اصولگرا در گفت‌و گو با «ابتکار» در خصوص تداوم فعالیت سیاسی ابراهیم رئیسی در انتخابات مجلس عنوان کرد: «برای اینکه احزاب و گروه‌ها در انتخابات فعال باشند، مانعی وجود ندارد اما تقاضا دارم به مسئله فضای قبل و بعد از انتخابات توجه داشته باشند.» وی در ادامه افزود:

«بهتر است که هر فردی از طریق تشکیلات و احزاب پا به این عرصه بگذارد و در این انتخابات سعی کنند تا مصالح ملی را هم در نظر داشته باشند و بدانند که این سیاه‌نمایی‌ها در نهایت دامن خود این افراد را هم خواهد گرفت.» این فعال سیاسی اصولگرا با اشاره به فضایی که پس از انتخابات ۹۶ ایجاد شد، اظهار کرد: «پس از انتخابات هم پایان یافتن آن را بپذیرند و طاقت باخت را داشته باشند. هنوز هم صحبت‌های برخی بوی انتخابات را می‌دهد. اگر این مواد رعایت شود مشکلی در خصوص حضور هیچ یک از چهره‌ها و احزاب وجود ندارد. منتها ادبیات سیاسی انتخابات را هم رعایت و از تخریب، دروغ و سیاه نمایی اجتناب کنند.»

جعفرزاده ضمن اینکه حضور رئیسی در مسائل انتخابات مجلس را بعید دانست،عنوان کرد:«این اتفاق را به آقای رئیسی توصیه نمی‌کنم. چراکه جمنا یک مشکل اساسی دارد واین است که ژنرال زیاد دارد و این از اشکالات بزرگ جمنا محسوب می‌شود. بنابراین، این مسئله را از ذهن خود بیرون کنید که زیر چتر آقای رئیسی قرار بگیرند.» وی تصریح کرد: « بسیاری وی را مقصر اصلی شکست در انتخابات ۹۶ می‌دانند و این فرد نتوانست گفتمانی ایجاد کند و در نهایت مردم از اصولگرایان فاصله گرفتند.

این قبیل گله‌مندی‌ها در خصوص وی وجود دارد و در مناظرات هم نشان داد که اطلاعات چندانی در حوزه سیاسی و اقتصادی ندارد.» وی با اشاره به مسائل پیرامون انتخابات ریاست جمهوری مطرح کرد: «بسیاری معتقدند که رئیسی باید کناره‌گیری می‌کرد و این مسیر را اصولگرایان با آقای قالیباف ادامه می‌دادند، من نیز با این گروه هم عقیده هستم.» وی تصریح کرد: «به نظر من هم اصرار رئیسی برای ادامه حضور در انتخابات ۹۶ یکی از عوامل اصلی شکست اصولگرایان در برابر روحانی بود و در مجموع آقای قالیباف رقیبت خطرناک‌تری برای روحانی محسوب می‌شد.»

این عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی با اشاره به شخصیت ابراهیم رئیسی اظهار کرد: «این راهم باید در نظر بگیریم که بنابر شرایط ممکن است اوضاع تغییر کند اما این فرد نشان داده است که مدیری که توانایی جمع کردن اوضاع را داشته باشد، نیست و توانایی فردی که بتواند نیروها و ستادهای خود را مدیریت صحیح کند را ندارد.»

ظهور احمدی نژاد دوم

در این میان گفتنی است که برخی رفتارهای ابراهیم رئیسی در همان ایام انتخابات هم چندان قابل دفاع نبود، بهترین مثال برای اثبات این قضیه می‌توان به دیداری که با خواننده‌ای به نام تتلو داشت، اشاره کرد. این عمل و سخنرانی‌های پوپولیستی وی در خصوص مسائل اقتصادی که همان زمان با هشدارهایی از سوی کارشناسان مواجه شد، کارشناسان در مجموع این صحبت‌ها را نشانه‌های ظهور یک احمدی نژاد دیگر می‌دانستند. جعفرزاده نیز در این خصوص عنوان کرد: «درست است که جبهه پایداری در کنار رئیسی بود اما فکر نمی‌کنم این اتفاق در آینده مجددا رخ دهد، این فرد با توجه به داستانی که با تتلو داشت، نشان داد که امکان لغزش برایش وجود دارد.» وی در ادامه افزود: «در گذشته جبهه پایداری یک بار با حمایت از احمدی‌نژاد آبروی خود را به میان گذاشت و کدهایی هم که آقای رئیسی ازخود می‌دهد مشابه همان وضعیت است. رفتاری که این فرد با تتلو داشت، بهترین مثال است.»

این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: «البته در آن زمان نمی‌توانستند با صراحت اعلام موضع داشته باشند، چراکه آبروی خود را به آن فرد گره زده بودند. از این به بعد، جبهه پایداری نامزدهایی را از میان خود انتخاب می‌کند. با توجه به اتفاقاتی که در انتخابات ۹۶ افتاد، بعید می‌دانم بار دیگر به شخصی از بیرون از حزب خود اعتماد کنند.» جعفرزاده در پایان مصاحبه مطرح کرد: «در شرایط کنونی، اصولگرایان منتظر هستند که تیم آقای روحانی گل به خودی بزند تا بتوانند از این طریق امتیازی جمع کنند، چراکه اعضای این جریان سیاسی توان اینکه در جامعه جایگاهی برای خود دست و پا کنند را ندارند.» 

با این تفاسیر، حضور فردی همچون ابراهیم رئیسی نه تنها سودی برای اصولگرایان ندارد بلکه به زیان آنها هم تمام خواهد شد. اصولگرایان یک بار از این چهره سیاسی در انتخابات ریاست جمهوری استفاده کردند و اگر قرار بر این بود که رئیسی قابلیت این را داشت که برگ برنده یک جریان سیاسی باشد در همان اردیبهشت ماه باید این اتفاق رخ می‌داد. از سوی دیگر، با توجه به فرکانس‌هایی که این فرد با گرایشات پوپولیستی داده است، توجه به چنین فردی فارغ از گرایش‌های سیاسی به زیان کشور به پایان خواهد رسید.

زهره احدی