اصلاح‌طلبی تسليم مخالفان نمی‌شود

نجفی رفت اما آنچه او در شهرداری پیگیری می‌کرد موضوعاتی نیست که با رفتن او فراموش شود چرا که برگه افتخار جریان اصلاحات پیگیری همین موضوعات است که جامعه با رای به لیست امید در انتخابات شورای شهر تهران، از شهردار منتحب آن انتظاری جز تحقق آنها را ندارد.«مبارزه با رانت خواري»،«شفاف سازي» و«اصلاح ساختارها» از جمله موضوعاتی بود که محمدعلی نجفی در صدر برنامه‌های خود در شهرداری قرار داده بود و تا روز آخر حضور در بهشت پیگیر تحقق آنها بود که البته بنا برای پایان آن نیست.

شفافیت سند همیشگی

«شفافیت» مهمترین موضوعی بود که در زمان انتخابات شورای شهر به عنوان شعار اصلاح‌طلبان مطرح شد و شهردار منتخب آنها هم یعنی نجفی در همان روز نخست بر این اصل چنین تاکید کرد‌:« یکی از راهبردهای ما برای اداره شهرداری، مشارکت شهروندان در اداره شهر است، شهروندان باید نسبت به شهر احساس مسئولیت بکنند و مشارکت کنند و این مشارکت نیازمند اعتماد آنهاست. شهروند تهرانی باید به شهرداری اعتماد داشته باشد و لازمه این اعتماد هم شفافیت است، ما به دنبال این هستیم که همه تصمیمات شهرداری شفاف باشد، اینکه چرا گرفته شد، چرا گرفته شده را باید به اطلاع همه مردم برسانیم و شفاف باشیم.» و در اولین گام چنین تاکید کرد که «هر شهروندی تا یک تا دو ماه دیگر می‌توانند اطلاعات قراردادهای بالای یک میلیارد شهرداری را در سایت شهرداری ببینند.»

آنچه نجفی مطرح کرد معنای دیگر مبارزه با فساد در سیستمی بود که برخی معتقد نهادینه شدن تخلف و فساد در بخش‌هایی از آن بودند. نجفی در روزهای نخست در شهرداری اقدامی شجاعانه انجام داد که در تاریخ ثبت می‌شود و آن هم ارائه گزارشی از عملکرد شهرداری در دوره حضور قالیباف بود. او به صراحت از پول‌هایی پرده برداشت که صرف هزینه‌های انتخاباتی شده است. به افشای رانت‌خواری‌ها پرداخت و ساخت و سازهای غیرمجاز را به زیر سوال برد.

شهردار بعدی پیگیر تخلفات است

اما او تنها وظیفه افشاگری را برای خود تعریف نکرده بود بلکه می‌دانست باید دستور توقف به این روند دهد چنانکه پرونده تخلفاتی به دادگاه رفت. در آخرین روزهای دی ماه و اوایل بهمن دادستان تهران درباره پیگیری این تخلفات چنین گفت که «روز چهارشنبه نامه‌ای به آقای نجفی شهردار تهران نوشتم و از وی با قید فوریت خواستم مستندات خود درباره فساد در شهرداری را ارائه کند.» پیگیری تخلفات از سوی نجفی چنان بود که حتی پس از قطعی شدن خروج او از بهشت، برخی مسئولان به‌ویژه نمایندگان مجلس به اظهاراتشان نشان دادند که پیگیر افشاگری‌های نجفی درباره تخلفات هستند که شهردار بعدی بدون تردید همین مسیر را طی خواهد کرد.

چه ‌کسی بر صندلی بهشت تکیه خواهد زد؟

جریان اصلاحات پر است از مدیران ‌کارکشته و تحولگرایی که می‌توانند مسیر ضدفساد نجفی را در شهردار تهران ادامه دهند.

البته هستند مدیرانی که می‌توانند بهتر از نجفی امورات تهران را رتق‌و‌فتق کنند اما برخی حساسیت‌ها و یا شاید هم مخالفت‌های بیرونی اجازه طرح نامشان را نمی‌دهد. اگر نگاهی به نیروهای درونی شهرداری تهران بیندازیم که امکان مطرح شدن آنها برای مدیریت شهر تهران وجود دارد، شاید حسینی مکارم، حسن رباطی و سعید ‌پورآقایی از جمله مدیران باسابقه شهرداری تهران باشند که در بزنگاه فعلی مطرح می‌شوند.

اگر اعضای شورای شهر قصد داشته باشند از درون شهرداری فردی را انتخاب کنند، این سه گزینه را بررسی خواهند کرد. به‌نظر می‌رسد اگر اصلاح‌طلبان به‌دنبال نیرویی کارآمد، کار‌دان و تحولگرا در شهرداری تهران می‌گردند، بدون شک باید روی پیروز حناچی یعنی فردی که در طول ۶ماه گذشته درکنار نجفی ایستاد، توجه ویژه‌ای داشته باشند.

او بدون شک خواهد توانست با قدرت مسیر نجفی را بپیماید. اکنون مهم این است که در مسیر همراهی و همکاری شورای شهر و شهرداری با حضور شهردار جدید ایجاد نخواهد شد و «مبارزه با رانت و ویژه خواری، شفافیت‌و... ادامه خواهد داشت. محمد علی نجفی در ابتدای حضورش در شهرداری تاکید کرد که «من واقع‌گرا هستم و اهل دادن شعارهای غیرقابل اجرا واقعا نیستم» که در ۷ ماه حضور هم جز این را به اثبات نرساند.

اگر قرار باشد تا شهرداری از میان اعضای شورای شهر انتخاب شود و احتمال اجماع وجو داشته باشد محسن هاشمی یکی از این گزینه‌هاست. شاید برخی چنین عنوان کنند که با خروج محسن هاشمی از شورای شهر، مهدی چمران اصولگرا به این نهاد شهری ورود پیدا می‌کند که می‌تواند مانع تحقق اهداف اصلاح‌طلبانه اعضای شورا باشد اما در این موضوع باید دو نکته را مد نظر قرار داد: نخست آنکه اهداف شورای شهر با مخالفت یک نماینده قابل حذف یا اخلال نیست و شورای شهرهم نهادی سیاسی نیست که یک شخصیت اصولگرا توان آن را داشته باشد که توازن را به‌هم بزند. نکته دیگر هم آنکه مهدی چمران تمایلی به ورود به شورای شهر ندارد و پیشتر انصراف خودش را اعلام کرده است. بنابراین بعد از ایشان این علیرضا دبیر است که وارد شورای شهر می‌شود که او هم مخالف برنامه‌های اصلاح‌طلبانه نیست.

«سعید لیلاز» ‌تحلیلگر سیاسی به المانیتور می‌گوید:«محسن هاشمی ممکن است گزینه‌ای برای شهرداری تهران باشد اما قطعا او تنها گزینه نیست. با توجه به فضای فعلی شورای شهر تهران با احزاب و گروه‌های مختلف اصلاح‌طلبی مواجه هستیم که هر یک سهمی از قدرت می‌خواهند. فردی مانند «حبیب ا... بیطرف» نیز ممکن است برای جانشینی نجفی مطرح شود. اکنون برهه حساسی است که می‌تواند بر اعتماد جامعه به جریان اصلاحات بیفزاید که راهش اطمینان دادن به جامعه درباره تداوم مسیر شفافیت و مبارزه با فساد و رانت خواری و ... در شهرداری تهران است.