تئوری توطئه
به نوعی از بیماری روانیِ فردی و جمعی، تئوری توطئه میگویند که به موجب آن، سیاست بیگانه و تشکیلات مخوف اقتصادی و سیاسی و عقیدتی وابسته به آن سیاست، بر وقایع و امور مهم سیاسی و تاریخی و سایر حوادث نظارت دارد.
تئوری های توطئه، شامل گروه هایی از افراد قدرتمند است که به انجام کارهایی مخفیانه و به دور از نظارت عمومی می پردازند.
دلیل تئوری های توطئه باورپذیر
تئوری توطئه از برخی ویژگی های اساسی انسان بودن بهره می برد. همواره ذهن انسان میکوشد تا با کشف الگویی از اطرافش سر درآورد. همچنین انسانها همیشه میخواهند گروه یا افرادی را پیدا کنند که با آنها در ارتباط باشند. تئوری های توطئه با بهره گیری از این خصیصه های انسانی، برای ما توضیح و تبیینی را فراهم می کنند که احساس امنیت بیش تری داشته باشیم.
چند نمونه از تئوری توطئه
برخی از تئوری های توطئه برجسته در تاریخ به شرح زیر می باشد :
>> محاکمه های جادوگری شهر سِیلِم:
یکی از نمونه های عالی از قدرت تئوری های توطئه و پتانسیل آنها در داشتن عواقبی مرگبار، محاکمه های جادوگری شهر سیلم بود. در سال ۱۶۹۲ محاکمه های جادوگری شهر سیلم، شروع شد و عقیده ی گروهی زن جوان در شهر سیلم از ایالت ماساچوست آمریکا چنین بود که شیطان، بدن آن ها را تسخیر کرده است. سپس، اتهام جادوگری به چندین زن دیگر در محله زدند.
در این دوره، نیمی از مردم پذیرفتند که همسایه هایشان ساحره اند. چنین اشتباهی در امر قضاوت نبود؛ محاکمه ها بیش از یک سال تداوم یافتند. عملاً یک قاضی و هیئت منصفه، این جادوگران فرضی را محاکمه کردند و حکم اعدام برای ۳۰ نفرشان تعيين کردند.
به چنین کاری تئوری توطئه میگویند؛ به این دلیل که طبق عقیده ی برخی از مردم، گروه قدرت مند دیگری برای آسیب رساندن به دیگران با نیت های شیطانی به همکاری با یکدیگر پرداختند.
>> آزمایش سیفلیس تاسکیگی:
جالب است بدانید که صحت برخی از تئوری های توطئه ثابت شده است. مثلاً یکی از تئوری های توطئه، آزمایش سیفلیس تاسکیگی بود.
در سال ۱۹۳۲ با هدف مشاهده ی اثرات بلندمدت بیماری سیفلیس، بدون رضایت مردان سیاه پوست، مطالعه ای انجام شد. مردان ثبت نام شده در موسسه ی تاسکیگی، مبتلا به سیفلیس بودند و پزشکان به آن ها گفتند که قابل معالجه هستند ولی هیچ درمانی برایشان صورت نگرفت. درواقع پزشکان اجازه دادند که این بیماری، بدنشان را نابود کند. مردان نمیتوانستند پیامدهای غیرقابل جبران آنرا تحمل کنند درحالی که درمان سیفلیس، یعنی پنی سیلین دردسترس بود.
چنین اتفاقی تا سال ۱۹۷۲ ثابت نشد. صرفا یک تئوری توطئه تا قبل از آن رایج بود، این که دانشمندان موسسه ی تاسکیگی در آن منطقه، این اقدامات را علیه مردان سیاه پوست در اذهان ثبت کردند.
** عقیده ی صادق زیبا کلام این است که نظریهٔ رایجی در ایران وجود دارد که منشأ آن اندیشه های مارکسیستی و نئومارکسیستی است. بسیاری از افراد در ایران به توهم توطئه گرفتار شده اند. هر اتفاقی از دیدگاه آنان، برخاسته از تبانی و توطئه چینی قدرتهای خارجی است و دستهای پنهان پشت پرده آنرا ترتیب داده اند. به چنین تفکری در ایران،« دایی جان ناپلئونی» می گویند که منشأ آن رمان و مجموعهٔ تلویزیونی معروفی به این نام است که تکیه کلام مشهور او« کار، کار انگلیسی هاست!» بود.
گردآوری: بخش سیاست سرپوش
- 9
- 6