فراکسیون
عرصه رقابت و تفاوت کمیسیون و فراکسیون در مجلس شورای اسلامی تنگاتنگ است. فراکسیون به جمعی از نمایندگان هم عقیده در این مکان گفته می شود که به صورت حزبی تشکیل می شوند. در واقع فراکسیون یا جناح به گروهی میگویند که درون یک حزب یا گروهی سیاسی بوجود می آید و در انواع زمینه های مختلف، اعضای این جناح ها به بیان عقاید و نظرات خود درباره اجرای برنامه ها و یا سیاست های سازمان می پردازند که عقاید آن ها ممکن است متفاوت باشد.
زمینه های مختلفی از فراکسیون وجود دارد و اعضای نمایندگان آن خواستار پیشبرد طرح یا لایحه خود هستند. هر نماینده مجوز عضو شدن در ۵ فراکسیون مختلف را دارد ولی نمایندگان توانایی طرح کردن نظرات خود و شرکت در کمیسیون ها را دارند. فراکسیون ها برای راهگشای مسائل و مشکلات له وجود نیامدند بلکه صرفا به این منظور تشکیل شدند تا مشکلات کمیسیون های تخصصی را حل کنند. محدودیت اعضا در کمیسیون ها وجود ندارد ولی حداکثر ده تا پانزده نماینده باید عضو فراکسیون شده باشند.
هدف از تشکیل فراکسیون ها برای انواع حوزه ها و مسائل مختلف میباشد که از آن ها می توان به مسئله حقوق مدنی، مسئله حجاب، مسئله زنان و … اشاره کرد ولی هدف از تشکیل کمیسیون ها صرفا به منظور بررسی لوایح و طرح های مجلس می باشد. در واقع نماینده ها با فراکسیون تصمیم دارند که حرف یا مسئله ای را به گوش دولت برسانند و تمام تلاششان را در جهت حمایت از آن طرح بکنند.
به گروههای نمایندگانِ« احزاب» در مجالس قانونگزاری ، جناح مجلسی می گویند که یکی از آن ها جناح های مجلسیِ جمهوری اسلامی ایران می باشد.
تاریخچه فراکسیون
اولین فراکسیونی که اقدام به اعلام موجودیت، قبل از آغاز رسمی فعالیت مجلس یازدهم کرد، فراکسیون انقلاب بود که تنها کاربردش این بود که هیئت رئیسه را معرفی کند و محمدباقر قالی باف را بعنوان نامزد ریاست مجلس انتخاب کند. فراکسیون گام دوم انقلاب به عنوان دومین فراکسیون مهم مجلس یازدهم به شمار می رفت که اقدام به اعلام موجودیت در راستای بیانیه گام دوم انقلاب و مفاد بیانات مقام معظم رهبری کرد و به معرفی مسائلی نظیر جوان سازی کشور، جهش در حوزه های مختلف و محورهای بیانیه گام دوم از جمله پیشرفت علم و فن آوری بعنوان اولویت فراکسیون پرداخته است. فراکسیون های متعددی در کم تر از یک ماه از زمان شروع بکار این دو فراکسیون، اعلام موجودیت کردند.
فراکسیون های دیگری تشکیل شدند و با گذشت زمان بر تعدادشان افزوده شد که از آن ها می توان به طب سنتی ، شهید قاسم سلیمانی، مهدویت، انتفاضه فلسطین، مدیران ارشد دولت های نهم و دهم، شهید دیالمه، البرزی ها، زاگرس نشین ها، محرومیت زدایی و جهادی و اقدام پیش دستانه علیه آمریکا اشاره کرد. البته توجه داشته باشید که فراکسیون های تزئینی، چنین فراکسیون هایی را بوجود نمی آورد.
معنی فراکسیون
به تلفظ فرانسوی لغت انگلیسی فراکسیون، fraction گفته میشود که درواقع این کلمه به معنای “به قسمتهای کوچک تقسیم کردن” میباشد و به معنی جناح ها و بخش های پارلمان کشورهای مختلف در اصطلاح سیاسی است.
کارکرد فراکسیون
از کارکردهای فراکسیون می توان به اهمیت دادن به برخی امور اشاره کرد؛ به طور مثال فراکسیون« اقتصاد دریامحور» بیانگر دغدغه مندی بعضی از نمایندگان در این زمینه میباشد و اگر به صورت مداوم پیگیری شود میتواند در این موضوع، اتفاقات مثبتی را رقم بزند. به بیانی دیگر از دیگر فعالیتهای فراکسیون ها می توان از پیام های تبریک و تسلیت به مناسبت رویدادها و یا صدور بیانیه و اعلام موضع دربارهی مسائل مرتبط با فراکسیون یاد کرد. فراکسیون های هستند که با مسئولان ذی ربط تشکیل جلسه می دهند و مسائل را پیگیری می کنند یا از رویدادها و سوژه های مرتبط بازدید میکنند. در عین حال بنظر میرسد نقش دیگر فراکسیون ها اینست که در تصمیمات کلیت مجلس، تاثیرگذارند؛ اگرچه باید توجه کرد که این نقش با موضوع فراکسیون چقدر تناسب دارد.
فراکسیون اصولگرایان مجلس شورای اسلامی
از کمیته های تخصصی فراکسیون اصولگرایان مجلس شورای اسلامی می توان به کمیته روابط خارجی، کمیته فرهنگی، کمیته سیاست داخلی، کمیته اقتصادی و غیره اشاره کرد. نحوه ی انتخاب رئیس این فراکسیون به اینصورتست که باید نصف بعلاوه یک اعضای شورای مرکزی رای داده باشند. نمایندگان اصولگرا برای این که به شورای مرکزی فراکسیون راه یابند، تنها از این طریق می توانند اقدام کنند که تعداد اعضای شورای مرکزی فراکسیون اصولگرایان در هر استان به میزان تعداد نمایندگانشان در مجلس باشد.
به این ترتیب، نمایندگان اصولگرا در مجمع استانیشان کاندیدا میشوند و بعد از این که از نمایندگان هم استانی خود به اندازه قابل قبولی، رأی گرفتند در شورای مرکزی فراکسیون اصولگرایان عضو می شوند و از آن پس، انتخابات هیات رئیسه فراکسیون با ورود و انتخاب تک تک اعضای شورای مرکزی و تکمیل اعضای شورا برگزار می شود. از مهم ترین فراکسیون های مجلس شورای اسلامی که در این انتخابات، انتخاب می شود رییس فراکسیون اصولگرایان می باشد. انتخاب رئیس فراکسیون اصولگرایان، به این جهت مهم است که نمایندگان اصولگرای مجلس، طبق اساسنامه فراکسیون اصولگرایان( که حائز اکثریت کرسی های پارلمان است) وظیفه دارند که بعنوان رییس مجلس نیز او را انتخاب کنند.
آفات و آسیب های فراکسیون
با بررسی اسامی فراکسیون ها اینطور بنظر میرسد که در چگونگی تشکیل آن ها ایراداتی وجود دارد. بعضی از این فراکسیون ها دارای موضوع کاری مشابه کمیسیون ها هستند، از این رو میتواند در بعضی از موارد باعث یکسان شدن کار شود. همین موازی کاری ها باعث شد تا کارکرد بعضی از این فراکسیون ها، در کنار نام یک یا چند نماینده، یک پسوند شکوهمند به وجود آورد و باعث شود تا اعتبار و قدرت رایزنی او افزایش پیدا کند.
نامهای عجیب و غریب برخی از فراکسیون ها حداکثر میتواند در مجلس به عنوان نام یک طرح، مورد بررسی قرار گیرد که یکی از این فراکسیون ها با نام« فراکسیون اقدام پیش دستانه علیه تهدیدات آمریکا» می باشد. مجموعه این موارد بیانگر اینست که نحوه تشکیل و فعالیت فراکسیون ها در آئین نامه داخلی مجلس به بازبینی نیاز دارد.
گردآوری: بخش سیاست سرپوش
- 11
- 5