دکتر بیژن عبدالکریمی در گفت و گویی کوتاه با «همدلی» با ذکر این نکته که « مشکلات و مسایل امروز ما مساله هایی آنی و لحظه ای نیستند که بتوانیم، بگوییم با توجه به بخشی از تفکر شریعتی حل اش کنیم» به پرسش های طرح شده پاسخ می گوید:
کشور به لحاظ سیاسی و اقتصادی روزهای متلاطمی را تجربه می کند. سووال این است، اقتصاد و سیاست در ایران تا چه حد متاثر از اندیشه های دکتر شریعتی است؟
اینکه شرایط کنونی کشور به چه میزان با اندیشه های همخوان است، باید بگویم، این سووال تک ارزشی نیست و نمی توان پاسخ شفافی داد. اما می توان گفت، این است که در شرایط کنونی با اندیشه های شریعتی فاصله زیادی داریم. به عنوان مثال، اندیشه های شریعتی زیست جهان مدرن را به طور تمام و کمال به رسمیت می شناخت و ارزش زیادی به عقلانیت و اجتناب ناپذیری قایل بود.
همچنین شریعتی برابر جهان مدرنیته واکنشی از خود نشان نمی دهد. این در شرایطی است که در حاکمیت کشور ما، تصمیم گیران بنا را بر رویارویی با جهان مدرن گذاشته اند و جالب این است که نسبت به چنین رویه ای اصرار هم دارند و اجتناب ناپذیری مدرنیته را هم قبول ندارند. همچنین شریعتی مولفه آزادی را به عنوان مهمترین عقل دوران مدرنیته به رسمیت می شناسد، اما جریان حاکم فعلی آزادی را به هیچ وجه به رسمیت نمی شناسد و ترجیح اش برگشتن به جهان اسطوره ای ماقبل مدرن پناه می برد و به جریان مدرنیته رویکردی واکنشی دارد. در اندیشه شریعتی اندیشه، تفکر و حقیقت از تبعیت نمی کند، اما در جریان حاکم می بینیم که قدرت اصل است. به همین دلیل فکر می کنم، اگر اندیشه شریعتی مجالی برای بروز و ظهور در جامعه پیدا می کرد، جامعه ما امروز شرایط دیگری را تجربه می کرد.
با توجه به کدام بخش از تفکر شریعتی، می توانیم مشکلات را حل و خرابی ها را بازسازی کنیم؟
باید گفت، مشکلات و مسایل امروز ما مساله هایی آنی و لحظه ای نیستند که بتوانیم، بگوییم با توجه به بخشی از تفکر شریعتی حل اش کنیم و اینطور نیست که با خواندن کتاب به راه حل برسیم. در واقع مشکلات و بحران هایی که داریم، ریشه در تاریخی دارد که به بیش از هزار سال پیش بر می گردد و همچنین حاصل تاریخ ۱۴ قرن پیش و از زمان تهاجم اعراب بر می گردد. به همین دلیل برای فایق آمدن به مشکلات مان، نمی توانیم از اندیشه های شریعتی کمک بگیریم.
شریعتی در جامعه، شریعتی در سیاست، شریعتی در دانشگاه، دکتر علی شریعتی در کدام یکی از این فضاها نمود بیشتری دارد؟
شریعتی در جامعه واقعی تر و تاثیرگذارتر است است. همچنین در سیاست اثرگذرای اندکی دارد و در دانشگاه هم حضوری ضعیف از او به ثبت رسیده است.
نیما آویدنیا
- 18
- 6
