به گزارش ایسنا، یکی از شایسته ترین بارش های شهابی سال فردا به اوج خود میرسد ، هنگامی که " بارش شهابی ربعی" در هر ساعت ۵۰ ستاره دنباله دار را در آسمان نمایان می کند.
این نخستین باریدن شهابی در سال ۲۰۲۲ است و در مورخه سوم ژانویه در حدود ساعت ۲۰:۴۰ به وقت گرینویچ( ۰۰:۱۰ بامداد سه شنبه به وقت ایران) به اوج خود میرسد و به نظر میرسد در صورت فلکی" گاوران" در مقاربت" بنات نعش" که بخشی از صورت فلکی دب اکبر را تشکیل می دهد، سرچشمه می گیرد.
بارش شهابی ربعی که به آن بارش شهابی کوادرانت و بارش شهابی نطاق هم گفته اند، یکی از پربارترین بارش های شهابی سال است. قیمت ساعتی سرسویی این بارش در زمان اوج، به حول و حوش ۹۰ میرسد و در نتیجه این باریدن معمولاً دومین یا سومین بارش شهابی بزرگ سال است. سرعت متوسط شهاب های این بارش دربرابر زمین در حدود ۴۱ کیلومتر در ساعت است که نسبت به بسیاری از بارش های شهابی سرعت کمی به شمار می آید که خود باعث کمتر شدن نرخ ساعتی سرسویی این بارش است. این بارش معمولاً در روز ۱۱ دی ماه یا روز کریسمس شروع می شود و در ۱۳ دی به اوج میرسد و در ۱۷ دی ماه پایان می یابد. بر خلاف بعضی از بارش های شهابی چون برساوشی که بازه زمانی خیلی بلندی دارند، بازه زمانی این بارش خیلی کوتاه است. کوتاه بودن بازه زمانی این بارش بیانگر نازک بودن توده ذرات منشأ این بارش است و در صورتیکه مدار سیاره زمین کمی جابجا شود، قیمت ساعتی سرسویی این بارش شدیداً کم و زیاد خواهد شد.
کوادرانت ها به ویژه به خاطر شهاب های درخشان« گلوله آتشین» خود که انفجارهای بزرگی از نور و رنگ را بر جای می گذارند که طولانی تر از رگه های معمولی شهاب ها باقی می مانند، شناخته می شوند.
برخلاف اکثر بارش های شهابی که از زباله های به جا مانده از دنباله دارها سرچشمه می گیرند، بارش های شهابی ربعی از سیارک" ۲۰۰۳ EH۱" می آیند که ممکن است یک دنباله دار مرده باشد.
به گفته ناسا، برای اینکه از این بارش شهابی بهترین بهره را ببرید و بیشترین ستاره های دنباله دار و در حال سوختن را در این بارش شهابی نظاره گر باشید، باید یک منطقه از آسمان تاریک با حداقل آلودگی نوری و افقی روشن پیدا کنید، چرا که این بارش شهابی در هر کجای جهان که شب باشد، قابل مشاهده است.
نام" بارش شهابی کوادرانت" از" کوادرانس مورالیس"( Quadrans Muralis) گرفته شده است که یک صورت فلکی سابق است که در سال ۱۷۹۵ توسط ستاره شناس فرانسوی به نام" ژروم لالانده" نامگذاری شد که شامل بخش هایی از صورت فلکی" گاوران" و" اژدها" بود.
این بارش از اواخر دسامبر تا اوایل ژانویه هر سال به اوج خود می رسد و برخلاف دیگر بارش های شهابی که اوج آنها دو روز است، اوج این بارش فقط چند ساعت طول می کشد.
ناسا می گوید:دلیل کوتاه بودن اوج این بارش به دلیل جریان نازک ذرات و این واقعیت است که زمین با زاویه عمود از این جریان عبور می کند.
در اوج این بارش در نهایت تا ۲۰۰ ستاره دنباله دار در ساعت را میتوان دید، اما این به شرایط عالی در نقطه ایده آل روی زمین برای رصد بستگی دارد.
شهاب ها نتیجه ذرات کوچکی هستند که با سرعت بالا به جو زمین وارد میشوند که این سرعت برای بارش شهابی ربعی حدود ۹۰ هزار مایل در ساعت است. بعد این بقایا به دلیل اصطکاک با جو زمین گرم میشوند و معمولاً در کمتر از یک ثانیه در ارتفاعات بالای ۵۰ مایلی زمین می سوزند و از بین می روند. در نهایت نیز هوای فوق العاده داغ اطراف شهاب برای مدت کوتاهی می درخشد و از روی زمین به عنوان رگه ای از نور به عنوان « دنباله دار» قابل مشاهده است.
این بارش شهابی در طول شب و ساعات قبل از سحر از نیم کره شمالی به بهترین شکل قابل مشاهده است و بهترین وضعیت برای مشاهده آن، صاف بودن هوا است.
بارش شهابی ربعی با سیارک نزدیک به زمین موسوم به" ۲۰۰۳ EH۱" مرتبط دانسته می شود که ممکن است یک دنباله دار نابود شده باشد که توسط ستاره شناسان چینی در سال ۱۴۹۰ دیده شده است.
پیش بینی می شود سال جاری اوج بارش شهابی ربعی در ساعت ۲۰:۴۰ به وقت گرینویچ در تاریخ ۳ ژانویه( ۰۰:۱۰ بامداد سه شنبه ۱۴ دی ماه به وقت ایران) باشد و تنها دو ساعت بعد حدود ۵۰ درصد کاهش یابد.
ستاره شناسان می گویند نور ماه با این منظره تداخلی نخواهد داشت و تماشای بارش شهابی در زیر آسمان تاریک و دور از نور شهرها به خوبی ممکن و لذت بخش خواهد بود.
بر خلاف بسیاری از رویدادهای نجومی، مشاهده بارش های شهابی آسان است و نیازی به تجهیزات خاصی ندارد.
ستاره شناسان می گویند بارش شهابی ربعی به بهترین شکل با چشم غیرمسلح قابل مشاهده است و یک صندلی درازکش، یک پتوی گرم و یک نوشیدنی داغ، تماشای آن را در یک شب سرد زمستانی بسیار راحت تر می کند.
ساده ترین راه برای یافتن این بارش شهابی در آسمان شب، جستجوی شمال در دب اکبر است که شامل گروه متمایزی از هفت ستاره درخشان است و یک ابزار مسیریابی مفید به شمار می آید.
سپس قسمت بنات نعش صورت فلکی دب اکبر را در آسمان دنبال کنید و به سمت ستاره غول سرخ ژوبین دار( Arcturus) یا نگهبان شمال بروید که در پایین صورت فلکی گاوران قرار دارد، جایی که بارش شهابی ربعی از همان زاویه ظاهر می شود.
ژوبین دار یا نگهبان شمال یا آلفا گاوران، نام ستاره ای در صورت فلکی گاوران است. این ستاره، چهارمین ستاره از نظر قدرت درخشش در آسمان شب است. این ستاره خاص است، زیرا با جریان کلی ستارگان در دیسک تخت کهکشان راه شیری حرکت نمی کند. در عوض ، به صورت عمود بر روی دیسک کهکشان با سرعت فوق العاده ای حدود ۱۵۰ کیلومتر در ثانیه حرکت می کند. این ستاره در طول میلیون ها سال پس از دید هر کدام از ساکنان زمین، یا حداقل افردی که در زمین متولد شده اند و تنها با چشم به آن نگاه می کنند، محو خواهد شد.
- 14
- 6
