آخر هفتهی گذشته، «اتین کلین» (Étienne Klein) فیزیکدان فرانسوی، تصویری را در توییتر منتشر و ادعا کرد که تلسکوپ فضایی جیمز وب تصویر «پروکسیما قنطورس» (Proxima Centauri) را که در فاصلهی ۴.۲ سال نوری از ما قرار دارد، ثبت کرده است.
این تصویر ظاهرا نمای واضحی از سطح قرمز این ستارهی نزدیک را نشانمی دهد که هیچ تلسکوپ دیگری تا کنون به آن دست نیافته است. کلین در توییت خود نوشت: «این سطح از جزئیات… دنیای جدیدی روزبهروز آشکار میشود.»
با این حال، دانشمند فرانسوی بعدا این توییت را با دو پست دیگر ادامه داد و اشاره کرد که این تصویر صرفا یک شوخی است که هدف آن هشدار دادن به مردم در مورد «سوگیریهای شناختی» است.
او افزود: «طبق کیهانشناسی معاصر، هیچ جرمی متعلق به صنایع غذایی اسپانیایی در جایی جز روی زمین وجود ندارد!»
کلین اما تنها کسی نبود که این شوخی تصویری را منتشر کرد. پیش از توییت او، اخترفیزیکدان «پیتر کولز» (Peter Coles) هم شوخی مشابهی را با همین تصویر انجام داد و نوشت: «این تصاویر جیمز وب همچنان بهتر و بهتر میشوند…»
با این حال، همه متوجه نشدند که به جای ستاره، به یک تکه سوسیس خیره شدهاند. تصویر ادعایی کلین از پروکسیما قنطورس ۱۷۰۰ بار بازنشر و بیش از ۱۲ هزار و ۵۰۰ بار لایک شد.
برای جلوگیری از اطلاعات نادرست، این فیزیکدان روز چهارشنبه یک توییت دیگر منتشر کرد و به وضوح اعلام کرد که این تصویر جعلی است؛ اگرچه توییت اصلی باقی مانده است. او نوشت: «من آمدهام تا از کسانی که با شوخی من که هیچ چیز واقعی در مورد آن وجود نداشت، فریب خوردهاند و شوکه شدهاند، عذرخواهی کنم.».
هدف اصلی او این بود که از مردم بخواهد در مورد اخبار جعلی محتاط باشند. او گفت: «همچنین فکر میکنم که اگر نمیگفتم که این، یک عکس جیمز وب است، تا این اندازه دیده نمیشد.»
اما ستارهشناسان چگونه عکسهای واقعی گرفته شده توسط تلسکوپ فضایی جیمز وب را در توییتر بهاشتراک میگذارند و چگونه میتوان تفاوت میان تصاویر رسمی و غیر رسمی را متوجه شد؟
باید گفت بهترین راه این است که بهدنبال منبع اصلی تصاویر باشید. همچنین میتوانید در حساب رسمی تلسکوپ جیمز وب در توییتر، بهدنبال تازهترین عکسهای گرفته شده باشید.
- 19
- 3