۲۰۲۵؛ سالی هیجان انگیز برای اکتشافات فضایی

به گزارش ایسنا، اکتشافات فضایی در سال ۲۰۲۴، جهان را خیره کرد.

کاوشگر «اروپا کلیپر»(Europa Clipper) متعلق به ناسا سفر خود را برای مطالعه قمر سیاره مشتری موسوم به اروپا(Europa) آغاز کرد.

موشک استارشیپ(Starship) شرکت فضایی خصوصی اسپیس‌ایکس(SpaceX) به اولین فرود موفقیت آمیز خود از همان نقطه‌ای که پرتاب شده‌ بود، دست یافت که نقطه عطفی برای ماموریت‌های فضایی آینده به حساب می‌آید.

چین با ماموریت «چانگ‌ای ۶»(Chang'e ۶) که با موفقیت نمونه‌هایی را از سمت پنهان ماه بازگرداند، خبرساز شد.

ایستگاه فضایی بین‌المللی نیز به مانند هر سال، میزبان فضانوردانی از کشورهای مختلف از جمله ماموریت‌های خصوصی مانند ماموریت «اکسیوم ۳»(Axiom ۳) بود.

اکنون علاقه‌مندان به صنعت هوافضا، برای سال ۲۰۲۵ هیجان‌زده هستند، چرا که سازمان‌های دولتی و شرکت‌های خصوصی فضایی در سراسر جهان برای اهداف بلندپروازانه‌تری آماده می‌شوند.

در اینجا نگاهی به هیجان‌انگیزترین ماموریت‌های برنامه‌ریزی‌ شده برای سال آینده داریم که افق دید بشریت را حتی ورای ماه و مریخ، تا سیارک‌ها و فراتر از آن گسترش خواهند داد.

کاوش سطح ماه با CLPS

«ابتکار تجاری خدمات باربری ماه» ناسا یا ماموریت CLPS، ارسال محموله‌های علمی و فناوری به ماه با استفاده از فرودگرهای تجاری را شامل می‌شود. ابتکار CLPS چیزی است که فرودگر ادیسیوس(Odysseus) متعلق به شرکت اینتوئیتیو ماشینز(Intuitive Machines) را در فوریه ۲۰۲۴ به ماه رساند و اولین فرود روی ماه توسط ایالات متحده پس از ماموریت‌های آپولو را رقم زد.

ناسا در سال ۲۰۲۵، چندین ماموریت را تحت برنامه CLPS برنامه‌ریزی کرده است، از جمله تحویل چند محموله توسط شرکت‌های استروباتیک(Astrobotic)، اینتوئیتیو ماشینز و فایرفلای ایرواسپیس(Firefly Aerospace).

این ماموریت‌ها انواع ابزارهای علمی و نمایش فناوری را به مکان‌های مختلف ماه حمل می‌کنند. محموله‌ها شامل آزمایش‌هایی برای مطالعه سطح‌شناسی ماه، آزمایش فناوری‌های جدید برای مأموریت‌های انسانی آینده و جمع‌آوری داده‌ها در محیط ماه خواهد بود.

نقشه‌برداری از آسمان با SPHEREx

در فوریه ۲۰۲۵، ناسا قصد دارد «رصدخانه طیف‌سنجی تاریخ کیهان، عصر یونیزاسیون و کاوشگر یخ‌ها» یا «SPHEREx» را به فضا پرتاب کند.

این مأموریت، آسمان را در طیف نور فروسرخ نزدیک بررسی می‌کند که نوعی از نور است که با چشم غیرمسلح نامرئی است، اما ابزارهای ویژه می‌توانند آن را تشخیص دهند. نور فروسرخ نزدیک برای مشاهده اجرامی که خیلی سرد یا دور هستند و در نور مرئی دیده نمی‌شوند، مفید است.

ماموریت SPHEREx با بررسی و جمع‌آوری داده‌ها در مورد بیش از ۴۵۰ میلیون کهکشان و بیش از ۱۰۰ میلیون ستاره در کهکشان راه شیری، نقشه جامعی از کیهان ایجاد خواهد کرد.

ستاره‌شناسان از این داده‌ها برای پاسخ به سؤالات بزرگ در مورد منشأ کهکشان‌ها و توزیع آب و مولکول‌های آلی در مهدهای ستاره‌ای، جایی که ستاره‌ها از گاز و غبار متولد می‌شوند، استفاده خواهند کرد.

مطالعه مدار پایینی زمین با «اسپیس رایدر»

آژانس فضایی اروپا(ESA) قصد دارد یک پرواز آزمایشی مداری از هواپیمای فضایی بدون خدمه خود را در فصل سوم سال ۲۰۲۵ انجام دهد.

ماموریت «اسپیس رایدر»(Space Rider) یک فضاپیمای قابل استفاده مجدد است که برای انجام آزمایش‌های علمی مختلف در مدار پایینی زمین طراحی شده است.

این آزمایش‌های علمی شامل تحقیقات در شرایط ریزگرانش است که محیط تقریباً بی‌وزنی فضاست و دانشمندان نحوه رشد گیاهان، نحوه رفتار مواد و نحوه انجام فرآیندهای بیولوژیکی بدون تأثیر گرانش را مطالعه خواهند کرد.

«اسپیس رایدر» همچنین فناوری‌های جدیدی را برای ماموریت‌های آینده به نمایش خواهد گذاشت. به عنوان مثال، سیستم‌های مخابراتی پیشرفته را که برای حفظ ارتباط با فضاپیماها در فواصل طولانی بسیار مهم هستند، آزمایش خواهد کرد. همچنین ابزارهای اکتشاف رباتیک جدیدی را برای استفاده در ماموریت‌های آینده به ماه یا مریخ آزمایش خواهد کرد.

کاوش ماه با ماموریت «M۲/Resilience»

ماموریت «M۲/Resilience» ژاپن که برای ژانویه ۲۰۲۵ برنامه‌ریزی شده است، یک فرودگر و یک ریزکاوشگر را به سطح ماه پرتاب خواهد کرد.

این ماموریت، خاک ماه را برای درک ترکیب و خواص آن مطالعه می‌کند. محققان همچنین آزمایش تجزیه آب را برای تولید اکسیژن و هیدروژن با استخراج آب از سطح ماه، گرم کردن آن و شکافت بخار جذب شده انجام خواهند داد. آب، اکسیژن و هیدروژن تولید شده را می‌توان برای فعال کردن اکتشاف طولانی مدت در ماه استفاده کرد.

این ماموریت همچنین فناوری‌های جدیدی مانند سیستم‌های ناوبری پیشرفته برای فرودهای دقیق و سیستم‌هایی برای کارکرد مستقل ماه‌نورد را نشان خواهد داد. این فناوری‌ها برای اکتشافات آینده ماه ضروری هستند و می‌توانند در مأموریت‌های مریخ و فراتر از آن مورد استفاده قرار گیرند.

ماموریت «M۲/Resilience» بخشی از تلاش‌های گسترده ژاپن برای کمک به اکتشافات بین‌المللی در ماه است. این ماموریت بر اساس موفقیت کاوشگر هوشمند ژاپنی برای بررسی ماه یا SLIM طرح‌ریزی شده است که با استفاده از تکنیک فرود دقیق در مارس ۲۰۲۴ روی ماه فرود آمد.

بررسی یک سیارک با «تیان‌ون-۲»(Tianwen-۲)

ماموریت «تیان‌ون-۲» متعلق به چین، یک ماموریت جاه طلبانه برای آوردن نمونه از یک سیارک و شامل یک کاوشگر دنباله‌دارهاست. این ماموریت که برای پرتاب در ماه مه ۲۰۲۵ برنامه‌ریزی شده است، قصد دارد نمونه‌هایی از یک سیارک نزدیک به زمین را جمع‌آوری کند و یک دنباله‌دار را نیز مطالعه کند.

این ماموریت، درک دانشمندان از شکل‌گیری و تکامل منظومه شمسی را ارتقا می‌دهد و بر اساس موفقیت ماموریت‌های قبلی چین در ماه و مریخ طرح‌ریزی شده است.

اولین هدف این ماموریت، رسیدن به یک سیارک نزدیک به زمین به نام «Kamoʻoalewa ۴۶۹۲۱۹» است. این سیارک یک شبه‌ماهواره زمین است، به این معنی که به دور خورشید می‌چرخد، ​​اما نزدیک به زمین می‌ماند. همچنین تقریباً ۴۰ تا ۱۰۰ متر قطر دارد و ممکن است قطعه‌ای از ماه باشد که در اثر برخوردی در گذشته به فضا پرتاب شده است.

دانشمندان با مطالعه این سیارک امیدوارند که در مورد منظومه شمسی اولیه و فرآیندهایی که آن را شکل داده‌ است، بیاموزند. این فضاپیما از هر دو تکنیک لمس و رفتن و لنگر انداختن و اتصال برای جمع آوری نمونه از سطح این سیارک استفاده خواهد کرد.

ماموریت «تیان‌ون-۲» پس از جمع‌آوری نمونه‌ها از این سیارک، آنها را به زمین باز می‌گرداند و سپس مسیر خود را برای دومین هدف خود، یعنی مطالعه یک دنباله‌دار در کمربند اصلی موسوم به «۳۱۱P/PANSTARRS» از سر می‌گیرد. این دنباله‌دار در کمربند سیارکی بین مریخ و مشتری قرار دارد.

محققان با تجزیه و تحلیل مواد این دنباله‌دار امیدوارند در مورد شرایطی که در منظومه شمسی اولیه وجود داشته و احتمالاً منشأ آب و مولکول‌های آلی روی زمین، اطلاعات بیشتری کسب کنند.

شیرجه در منظومه شمسی

علاوه بر ماموریت‌های برنامه‌ریزی شده فوق، چندین آژانس فضایی قصد دارند در سال ۲۰۲۵ ماموریت‌های هیجان انگیز پرواز در اعماق فضا را انجام دهند.

پرواز کناری(Flyby) یا «کمک گرانشی»، زمانی است که یک فضاپیما به اندازه کافی به یک سیاره یا قمر نزدیک می‌شود تا از گرانش آن برای افزایش سرعت استفاده کند.

پس از چرخش در اطراف سیاره، فضاپیما دوباره به فضا پرتاب می‌شود و به آن اجازه می‌دهد جهت خود را تغییر داده و با مصرف سوخت کمتر به مسیر مورد نظر خود ادامه دهد.

ماموریت بپی‌کلمبو(BepiColombo) که ماموریت مشترک آژانس فضایی اروپا و آژانس اکتشافات هوافضای ژاپن(JAXA) است، ششمین کمک گرانشی خود را در ژانویه ۲۰۲۵ از عطارد خواهد گرفت. این مانور به این فضاپیما کمک می‌کند تا نوامبر ۲۰۲۶ به مدار عطارد وارد شود.

بپی‌کلمبو قصد دارد ترکیب، جو و سطح عطارد را مطالعه کند.

ماموریت «اروپا کلیپر» ناسا که در اکتبر ۲۰۲۴ پرتاب شد نیز تا آن زمان در سفر خود به قمر مشتری، پیشرفت قابل توجهی خواهد داشت. این فضاپیما در مارس ۲۰۲۵ یک کمک گرانشی از مریخ خواهد گرفت. این مانور به این فضاپیما کمک می‌کند تا سرعت لازم را برای سفر طولانی خود به دست آورد.

«اروپا کلیپر» سپس در دسامبر ۲۰۲۶ با استفاده از گرانش زمین، حرکت خود را سرعت می‌بخشد تا بتواند در آوریل ۲۰۳۰ به قمر «اروپا» برسد.

ماموریت هرا(Hera) متعلق به آژانس فضایی اروپا نیز در مارس ۲۰۲۵ یک کمک گرانشی از مریخ خواهد گرفت. «هرا» بخشی از ماموریت ارزیابی برخورد و انحراف سیارک است که قصد دارد سامانه سیارکی دوتایی دیدیموس(Didymos) را مطالعه کند. این ماموریت داده‌های ارزشمندی در مورد تکنیک‌های انحراف سیارک ارائه می‌کند و به استراتژی‌های دفاع سیاره‌ای کمک می‌کند.

ماموریت لوسی(Lucy) ناسا در سال ۲۰۲۵ نیز به سفر خود برای کاوش سیارک‌های تروجان مشتری که در مدار مشتری در گردش به دور خورشید با مشتری مشترک هستند، ادامه خواهد داد. یکی از رویدادهای کلیدی برای «لوسی»، نزدیک شدن به یک سیارک در کمربند اصلی موسوم به «۵۲۲۴۶ دونالد جوهانسون» است که برای ۲۰ آوریل ۲۰۲۵ برنامه‌ریزی شده است.

این پرواز، داده‌های ارزشمندی در مورد ترکیب و ویژگی‌های سطحی این سیارک باستانی ارائه می‌کند که می‌تواند به محققان کمک کند تا بینشی در مورد منظومه شمسی اولیه به دست آورند. نام این سیارک به افتخار دانشمندی که فسیل معروف «لوسی» را کشف کرد، نام‌گذاری شده است.

ماموریت کاوشگر قمرهای یخی مشتری(JUICE) در اوت ۲۰۲۵ از سیاره زهره کمک گرانشی خواهد گرفت. این مانور به JUICE کمک می‌کند تا سرعت لازم را برای سفر به مشتری به دست آورد. این ماموریت پس از رسیدن، قمرهای یخی مشتری را مطالعه خواهد کرد تا پتانسیل آنها را برای میزبانی از حیات شناسایی کند.

سال ۲۰۲۵ نوید دهنده سالی پیشگامانه برای اکتشافات فضایی است. با مأموریت‌های جاه‌طلبانه ناسا و کمک‌های قابل توجه سایر کشورها، قرار است گام‌های قابل توجهی در درک بشر از جهان برداشته شود.

این ماموریت‌ها نه تنها دانش علمی را ارتقا می‌بخشند، بلکه نسل‌های آینده را نیز برای نگاه به ستاره‌ها الهام‌بخش می‌شوند.