استیون هاوکینگ کیهانشناس و فیزیکدان شهیر، چندی پیش یکی دیگر از پیشبینیهای آخر زمانی خود را انجام داد. به گفته هاوکینگ، انسان تنها ۱۰۰ سال برای ترک زمین فرصت دارد. این پیشبینی جدید، ۹۰۰ سال با پیشبینی پیشین او که در نوامبر ۲۰۱۶ انجام شده بود، فاصله دارد.
این فیزیکدان نظری بریتانیایی ماه نوامبر سال گذشته، در خلال سخنرانی که در دانشگاه آکسفورد انجام داد، اشاره کرد، زمین هم همچون همه سیارات، آسیبپذیر است. موجودات زنده کنونی، بهویژه موجودات بزرگتر، مانند انسانها، میتوانند با توجه به آینده فاجعه باری که انتظار آن در سیاره میرود، منقرض شوند.
نویسنده کتاب تاریخچه زمان بیشتر نگران تهدیداتی است که بر روی زمین به جان ما میشود، همچون تغییرات آب و هوایی، هوش مصنوعی و حتی تهاجم بیگانگان فضایی به زمین. اگر تهدید بیگانگان فضایی عملی شود، احتمالا این بیگانگان از سلاحهای اشعه پلاسما استفاده نخواهند کرد، بلکه میتوانند با ۱۰۰ تن گرد و غبار و ذراتی در اندازه ماسه، زمین را با باکتریها و ویروسهایی آلوده کنند، چیزی که به گفته ناسا، هر روزه زمین با آن بمباران میشود.
استیون هاوکینگ در این سخنرانی خود، بزرگترین نگرانیها در قرن آینده را پیشرفت هوش مصنوعی و ادامه تغییرات آب و هوایی دانسته بود که میتوانند، آینده بشریت را تغییر دهند. به گفته پرفسور هاوکینگ، تنها راه برای محافظت از گونه انسان این است که در بیش از یک مکان زندگی کند. در واقع باید گروه دیگری از انسانها به صورت مستقل در سیارهای دیگر و یا ترجیحا در منظومه شمسی دیگری زندگی کنند. چرا که ممکن است، خورشید کنترلش را از دست دهد، خاموش شود و یا بهطور ناگهانی تشعشات خودش را به چیزی فراتر از محدوده بقای بیولوژیکی ما انسانها افزایش دهد.
هاوکینگ پیشبینی کرده که تنها راه برای اطمینان برای بقای انسان خانهای جدید و سیارهای دیگر است. پرفسور هاوکینگ که در فستیوال استارموس تروندهایم، نروژ، سخنرانی میکرد، گفت: “اگر انسان تا یک میلیون سال دیگر به این روند ادامه دهد، آینده ما درجایی رقم خواهد خورد که هیچکس تا به حال ندیده است.”
هاوکینگ گفت، باید تا سال ۲۰۲۰ فرودی دیگری را در ماه انجام دهیم و تا ۳۰ سال آینده پایگاهی در ماه بسازیم؛ پروژههایی که میتواند ما را برای فرستادن انسان به مریخ در سال ۲۰۲۵ آماده کند.
هاوکینگ در ادامه گفت: “فضاهای مورد نیاز (روی زمین) در حال اتماماند، تنها مکانهایی که میتوانیم برویم، سیارات دیگر هستند. اکنون زمان اکتشاف دیگر منظومههای خورشیدی است. استقرار حیات (در سیارات دیگر) شاید تنها راه نجات ما باشد. متقاعد شدهام که انسان باید زمین را ترک کند.”
پیشنهاد هاوکینگ تقریبا ۴۵ سال پس از آخرین مأموریت ماه ناسا مطرح شده، البته او تنها کسی نیست که به فکر فرستادن مجدد انسان به ماهواره کیهانی زمین، ماه است. حتی دونالد ترامپ هم میخواهد، تا سال ۲۰۲۰، انسان را در ماه مستقر کند. همچنین پروژههای مختلفی از سوی سازمانهای فضایی دولتی و همین طور خصوصی در حال انجام است. به عنوان مثال، در مأموریت مریخ ناسا، ساخت یک ایستگاه مداری در ماه، گام مهمی برای مأموریت آینده در سیاره سرخ است.
برنامه ناسا که دروازه اعماق فضا (Deep Space Gateway) نام دارد، در دهه ۲۰۲۰ دارد، مأموریتهای مختلفی برای ماه و زمین را انجام خواهد داد و میتواند گامی مؤثر بهسوی سفر به مریخ باشد. این پایگاه حتی به گفته مدیر عملیات ناسا، رابرت لایتفوت، میتواند به عنوان توقفگاهی برای نمونههای مختلف جمعآوری شده از سیاره سرخ و دیگر اجرام آسمانی به زمین مورد استفاده قرار گیرد.
دروازه اعماق فضا خیلی کوچکتر از ایستگاه فضایی بینالمللی ۱۰۰ میلیارد دلاری خواهد بود. ناسا قصد دارد، در دهه ۲۰۳۳، فضانوردان را به مریخ بفرستد. ناسا هماکنون مشغول طراحی و ساخت کپسول فضایی به نام اوریون و موشک بزرگی به نام سیستم پرتاب فضایی (SLS) است. اولین پرواز SLS که مأموریت اکتشافی ۱ یا EM-1 نام دارد، کپسول فضایی اوریون بدون سرنشین را در سفری تقریبا سههفتهای به دور ماه میفرستد. کپسول فضایی اوریون تاکنون یک پرواز آزمایشی بدون سرنشین را روی یک موشک دلتا ۴ سنگین متعلق به اتحادیه مشترک پرتاب (ULA) انجام داده است. اولین پرواز سرنشین دار مأموریت EM-2برای سال ۲۰۲۱ برنامهریزی شده است.
در همین حال کشورهای دیگری هم به دنبال تحقق چنین هدفی هستند؛ چین و آژانس فضایی اروپا هم امیدوارند که تا دهه ۲۰۲۰، پایگاهی را در ماه بسازند و کشورهای دیگر هم برای ساخت پایگاه ماه تلاش هایی را انجام میدهند.
اواخر ماه آوریل بود که آژانس فضایی اروپا و چین اعلام کردند، یک پایگاه دائمی در ماه میسازند. همکاری این دو با مأموریت کاوشگر چانگه ۵ آغاز خواهد شد، اولین مأموریت نمونهبردار بدون سرنشین ماه که قرار است، اواخر سال جاری به ماه فرستاده شود. پس از بازگشت مأموریت از ماه، تیم مشترکی از آژانس فضایی اروپا و چین نمونههای بازگردانده شده از ماه را آنالیز خواهند کرد.
این گامی کوچک اما مهم برای آغاز همکاریهای مشترک این دو سازمان فضایی خواهد بود. آژانس فضایی اروپا همچنین میخواهد، یک فضانورد را به ایستگاه فضایی چینی بفرست. هردوی این سازمانهای فضایی پیش از این بارها از ساخت چنین پایگاه فضایی صحبت کرده بودند. آژانس فضایی اروپا پیش از این طرح پیشنهادی«دهکده ماه» را مطرح کرده بود. این دوران پرهیجان، اکتشافات فضایی بهنوعی یادآور دوران جنگ سرد و رقابت فضایی (ایالاتمتحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی) است، البته اکنون کشورهای بیشتری در این رقابت حضور دارند.
دهکده ماه در قسمت تاریک ماه قرار می گیرد و تلسکوپ عظیمی را در خود جای می دهد که می تواند در برابر اشعه جذب شده از جو زمین مصون بماند و در نتیجه امکان مشاهده عمیقی از کیهان را فراهم کند
اما برای شرکتهای خصوصی فضایی، ماه بیشتر به جاذبه توریستی بدل شده تا یک محل استقرار دائمی انسان. شرکت اسپیس ایکس متعلق به میلیاردر و کارآفرین جاهطلب، ایلان ماسک در حال آمادهسازی نخستین سفری توریستی به دور ماه است. در همین حال شرکت بلو اوریجین متعلق به دیگر کارآفرین موفق آمریکایی، جف بزوس هم (البته با میلیاردها سال نوری فاصله!) چنین اهدافی را دنبال میکند. برای هاوکینگ، رفتن دوباره به ماه نه تنها برای بقا انسان مهم است، بلکه روشی برای قدرتمندتر کردن انسان است، با این حال ما سالهاست که زمین را ترک نکردهایم.
او گفت: “امیدوارم که کشورهایی که در رقابت (فضایی) حضور دارند برای یک هدف متحد شوند، تا با چالشهای مشترکی مواجه شوند. یک برنامه فضایی جدید و جاهطلبانه، جوانان را تشویق میکند و زمینههای دیگر همچون اخترفیزیک و کیهانشناسی را به مباحثی جذاب تبدیل میکند.”
- 20
- 6